Altılı masayı son anda dağılmaktan kurtaran “iki belediye başkanının cumhurbaşkanı yardımcısı olması” formülünün pazar günü başlayan gelişim süreci, masada tamamlandı. Her ne kadar iki büyükşehir belediye başkanının İYİ Parti lideri Meral Akşener’i ziyaretinden sonra, önerinin Akşener’e ait olduğu, “genel başkanımız, milletimizin sesi doğrultusunda, milletimizi heyecanlandıracağını düşündüğümüz yeni bir kuşatıcı, kapsayıcı, milletimizi bu heyecana yeniden sevk edecek yeni bir öneriyle Millet İttifakına önerisini oluşturmuştur” denilse de fikrin çıkış noktası CHP. İlk olarak CHP’nin hukukçu kurmaylarının grup yönetimiyle birlikte çalıştığı formülün, krizin ortaya çıkışından sonra Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu ile paylaşıldığı belirtiliyor.
Ankara kulislerinde konuşulanlara göre, başlangıçta iki büyükşehir belediye başkanının adaylığına kesinlikle karşı çıkan CHP üst yönetimi şu nedenlerle formülü gündemine aldı:
1) İYİ Parti’ye önerilerinin dikkate alındığı mesajı verilerek masaya “onurlu dönüş” için bir yol açmak...
2) Kamuoyunda popülariteleri olan iki belediye başkanının “etkisinden” seçim sürecinde yararlanmak...
3) Belediye başkanlarının üyesi oldukları parti tarafından “dışlandığı” görüntüsü vermemek... Ayrıca geçen dört günde genel merkezden yapılan bazı açıklama ve tasarrufların başkanlar nezdinde yarattığı ve “istifaya” kadar giden bir sonuç üretmesinin ya da başka kırgınlıklar oluşmasının önüne geçmek..
Kılıçdaroğlu’nun formülü onaylamasının ardından CHP’de harekete geçildi. Bu arada bazıları kamuoyuna yansıyan, bazıları yansımayan, iki partiden farklı isimler arasında birden fazla temas gerçekleşti. Örneğin, İYİ Parti’den Akşener’e yakın bir ismin, Kılıçdaroğlu’na yakın, kurmay ekipten bir milletvekili ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından, pazar günü Meclis’te buluştuğu öğrenildi. Ardından iki isim liderlerle görüştü. Daha sonra ikinci bir buluşma daha gerçekleşti.
İYİ Parti’ye iletilen formül, Kılıçdaroğlu tarafından da pazar günü diğer liderlere aktarıldı. Masadaki diğer liderlerin formüle ilk tepkisinin “temkinli” olduğu kaydedildi. Bu arada Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu da iki belediye başkanının birden cumhurbaşkanı yardımcısı olması yerine, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın yardımcı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da Çevre ve Şehircilik’ten sorumlu bakan olarak görevlendirilmesini önerdi. Liderler arasında işleyen telefon trafiğinde bu öneri de tartışıldı. Pazar gecesi geç saatlerde, partilerin hukukçu kurmaylarına belediye başkanlarının cumhurbaşkanı yardımcısı olması önünde hukuken bir engel olup olmadığı yönünde görüş sorulurken, mesafeli yaklaşılan teklifin tartışılması, Akşener’in masaya dönmesi halinde pazartesi günü saat 14’de planlanan toplantıya bırakıldı.
İlk buluşma evde
Kaynakların aktardığına göre, teklife çıkış formülü olarak olumlu yaklaşılsa da İYİ Parti kanadı, cumhurbaşkanı yardımcılarının “icrai yetkiyle” görev yapması konusunda diretti. Hatta bu öneriyi masada tartışılmasından önce kamuoyuna açıkladı. Bu durum, İYİ Parti’nin eleştirdiği şeyi yapması ve masaya “dayatması” olarak nitelendirildi. Gece geç saatlere kadar partiler arasında süren trafiğin ardından, pazar gece yarısından sonra iki belediye başkanı Akşener ile evinde buluştu. Bu görüşme kamuoyundan gizlenirken, başkanların pazartesi günü İYİ Parti Genel Merkezi’ne gidişi ile “resmi” davet, kayıtlara geçirilmiş oldu. Bunu, normalleşme sürecinin diğer adımı, iki belediye başkanı ile iki genel başkanın tarafsız bölge niteliğindeki otelde buluşması izledi.
Saadet Partisi’nin ev sahipliğindeki toplantı, saati iki kez ertelendikten sonra başladı. Partilerin hukukçu kurmayları da kendilerine ayrılan odalarda bekledi. Ancak liderlerin toplantısı çok da sakin geçmedi. Zaman zaman tansiyon yükseldi, hatta toplantıya bir iki kere ara verildi. Bunun tek nedeninin gerilim olmadığı, liderlerin geçiş süreci yol haritası metninin son hali ve özellikle de 12. madde yani belediye başkanlarına ilişkin madde üzerinde çalıştıkları belirtildi. İYİ Parti’nin icrai yetkilerin devredilmesi konusundaki ısrarına örneğin Gelecek Parti’sinden anayasaya aykırılık uyarısı geldi. Genel Başkan Yardımcısı Serap Yazıcı’nın Anayasa’nın 8. maddesinin yürütme yetkisi ve görevini Cumhurbaşkanına tanıdığı, cumhurbaşkanının bu hüküm karşısında yetki devrinde bulunamayacağı görüşünün yanı sıra, diğer partilerden de benzer uyarılar yapıldı. Bunun üzerine “zaman ayarlı” olarak tanımlanabilecek başkanlar maddesi ortaya çıktı.
Bir siyasinin yorumuna göre, bu maddeden her parti kendi istediğini çıkarabilir: İYİ Parti istediğini koydu belediye başkanları orada, belediye başkanları geri planda değil sahada, AK Parti’ye bırakılmayacak şekilde yerel seçimlere kadar başkanlar görevinin başında.
