ABD’ye göre Patriot teklifi ‘cömert’
ABD, Türkiye’yi S-400’lerden vazgeçirmek için masaya tekrar Patriot teklifi sürdü. 2015’te Türkiye’ye sunulan Patriot teklifine kıyasla daha iyi koşulları olduğu savunulan teklifin ABD’nin “hiçbir müttefikine sunmadığı kadar iyi” olduğu iddia ediliyor
Görünen o ki ABD, Türkiye’nin Rusya’ya parasını da ödediği S-400 savunma sisteminden hâlâ vazgeçirebileceği görüşünde. ABD, yeri geldiğinde sihirli “stratejik NATO müttefiki” tanımlaması ile yakınlık vurgusu yaparak, yeri geldiğinde yaptırım sopasını gösterip “sizin için değil aslında Rusya için o yaptırımlar” diyerek Türkiye’yi ikna etmeye çalışıyor. Son olarak ABD Avrupa Kuvvetleri (EUCOM) ve NATO Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı Orgeneral Curtis Scaparrotti, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alması durumunda F-35 savaş uçaklarının Türkiye’ye verilmemesi gerektiğini söyledi. Bu Türkiye’yi vazgeçirmek için sık sık telaffuz edilen argümanlardan biri. Türkiye ile 60 yıllık müttefiklik ilişkisinin önemine vurgu yapan ABD, sadece Türkiye’nin değil, hiçbir NATO ülkesinin Rus savunma sistemini kullanmasını istemediğini belirtiyor. Asıl kaygısının, uluslararası düzeni yıkma çabası içinde olduğunu düşündüğü Rusya’dan kaynaklandığını söylüyor. Bu çabaya örnek olarak da Rusya’nın Kırım’ı ilhakını gösteriyor.
‘Ya Patriot ya S-400’
Türkiye, ABD Patriotlar konusundaki talebini karşılamadığı için S-400’e yöneldi. Bu arada uygun kredi ve teknoloji transferi konusunda paylaşımcı yaklaşımları, savunma ihtiyaçlarının karşılanması konusunda temel kriterler olarak belirlediğinin sık sık altını çizdi. ABD bir süre önce Türkiye’yi S-400’lerden vazgeçirmek için masaya tekrar Patriot teklifi sürdü. 2015 yılında Türkiye’ye sunulan Patriot teklifine kıyasla daha iyi koşulları olduğu savunulan bu teklifin ABD’nin “dünyadaki hiçbir müttefikine sunmadığı kadar iyi” olduğu iddia ediliyor. Washington şimdi bunun “iyi ve cömert bir teklif” olduğunu işliyor. Peki bu teklifi bu kadar iyi kılan nedir sorusunun yanıtı ise şimdilik bilinmiyor.
Ayrıca Türkiye’nin aksine, ABD’de Patriotlar ile ilgili teklifini S-400’lerin alınmamasına bağlamış görünüyor. Yani Türkiye’ye “ya o, ya o” diyor. S-400’ler alınırsa koşullarını bilmediğimiz yeni Patriot teklifi masadan kaldırılacak. Üstelik yanında yaptırımlar ve Türkiye’nin F-35 projesindeki rolünün tartışmaya açılmasıyla birlikte. ABD yönetimine göre bunlar Türkiye’nin cezalandırılması anlamına gelmiyor. Ticari bir tercih olmadığı savunuluyor. “Türkiye ne yöne gideceğine karar vermeli” denilerek Rusya (ve hatta İran ile) arasına mesafe koyması isteniyor. Ortada tavsiye olarak yansıtılmaya çalışılan bir “Türkiye ne taraf ile işbirliği yapacağını seçmeli” dayatması var. Suriye ve Fırat’ın doğusu konusundaki yaklaşım da farklı değil. İran ve Rusya sürecin dışına çıkarıldığında Türkiye’nin ABD ile ilişkisinin “daha güçlü olacağı” anlatılıyor.
Yukarıdaki cümlede altını çizdiğimiz kelime; anlatılıyor.