‘Yeni mezunların’ sağlık sorunu yok

Üniversite diploması almaya hazırlanan gençlerimiz, Genel Sağlık Sigortası’ndan yararlanmaya nasıl devam edecek? Muafiyet belirli bir süreyi mi kapsayacak? Kimler kapsam dahilinde olacak?

Haziran ayı ile birlikte üniversitelerin diploma törenleri başlayacak. Yeni mezunlar sevinçle diplomalarını alıp keplerini fırlatacaklar. Bu yıl deprem nedeniyle sevinç biraz buruk kalsa da gençler mezuniyetlerini kutlayıp çalışma hayatına geçiş için planlarını hayata geçirmeye başlayacaklar. Diğer yandan diploma ile birlikte gençlerin öğrencilik statüleri de sonlanacak. Yeni mezun gençlerimiz için Genel Sağlık Sigortası’ndan (GSS) yararlanma açısından 10 Şubat 2016 tarihinde yapılan değişiklikle 2 yıl boyunca prim muafiyeti getirildi. Dolayısıyla yeni mezunlar iş bulana kadar sağlık sigortasından yararlanabilecek ve hayata borç ile başlamayacaklar. Genel sağlık sigortasından 2 yıl süresince muaf olmak, gençlerin geleceğe ilişkin planlarını yapmaları açısından son derece önemli.

Gençler için önemli

2016 yılında yapılan değişiklik öncesinde liseden ya da üniversiteden mezun olan gençler mezuniyet sonrasında ebeveynleri üzerinden sağlık hizmeti almaya devam edemiyorlardı. Burada, yaş sınırı ve eğitime devam etme koşulu nedeniyle gençlerin gelir testine girerek GSS primini yatırması gerekiyordu. Değişiklik sonrasında söz konusu gençler için iki yıllık süreyle GSS prim muafiyeti getirildi. Böylece, liseden mezun olan bir genç 20 yaşını, üniversiteden mezun olan bir genç ise 25 yaşını aşmadığı sürece bu muafiyetten faydalanabiliyor.

Otomatik uygulanıyor

Lise veya üniversiteden mezun olan gençler için muafiyet otomatik olarak devreye giriyor. Gençlerin herhangi bir başvuru yapması söz konusu değil. Dolayısıyla 2023 bahar döneminde mezun olan gençlerimiz için Sosyal Güvenlik Kurumu mezuniyet tarihi itibarıyla iki yıl muafiyet tanımlayacak. Bu sayede, yeni mezun gençler bir işe girmemeleri halinde söz konusu tarihe kadar sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanabilecekler.

Herkesi kapsayacak mı?

1 Ocak 2012 tarihi itibarıyla genel sağlık sigortasının uygulanmaya başlaması ile Türkiye’de yaşayan herkes genel sağlık sigortası kapsamına girmiş oldu. Buna göre, sigortalı olarak çalışan veya bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde bulunan kişiler haricindeki herkesin sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için genel sağlık sigortasına prim ödemesi gerekiyor. Uygulama yürürlüğe girdiğinde GSS primlerinin belirlenebilmesi için gelir testi yaptırılması gerekiyordu. Ancak zorunluluk tam olarak bilinmediğinden ve gelir testi yaptırması gerekenler bu testi yaptırmadıklarından gelir testi mağdurları söz konusuydu. Özellikle gençlerin mağduriyetlerinin giderilmesi için pek çok kez genel sağlık sigortası prim borcu yapılandırması ve kısmi af hayata geçirilmişti. Gelir testinde kişinin yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir dikkate alındığı için, yeni mezun gencin bir geliri olmadığı halde ancak anne veya babasının geliri yüksek olduğunda bu gence prim borcu çıkıyordu. Söz konusu sorunu aşmak amacıyla pek çok gencin ikamet adresini değiştirdiği görülüyordu.

Yaş şartı çok önemli

İki yıllık muafiyet uygulamasında dikkat edilmesi gereken bir nokta daha var. Buna göre, muafiyetin uygulandığı süre boyunca gencin 20 veya 25 yaşını geçmesi durumunda muafiyet iki yıl şeklinde değil, yaş sınırı geçilinceye kadar geçerli oluyor. Dolayısıyla gençlerimiz eğer mezuniyet sonrası 20 ya da 25 yaşını geçerlerse muafiyet o tarihte son bulacak.

Prim borcu ve provizyon

Kendisi adına prim borcu olsa dahi gençlerin muafiyet süresince sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi mümkün. Bu durumda, prim borcu olan lise mezunu bir genç üniversiteyi kazanamadığında sağlık hizmetlerini anne babası üzerinden alamasa da 2 yıl ücretsiz sağlık hakkından faydalanabiliyor. Genel sağlık sigortalıların bazıları primlerini kendileri ödüyorlar. Sosyal güvencesi olmayanlardan gelir testi yaptırıp geliri limitin üzerinde çıkanlar aylık 300.24 TL ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyorlar. Bağ-Kur’lular da her ay kendi primlerini ödeyerek sağlık hizmetlerinden faydalanıyorlar. Bu iki grup eğer SGK’ya 60 günden fazla prim borçları olursa sağlık hizmetlerinden yararlanamıyorlar. Kendi GSS primini kendisi ödeyenler ve Bağ-Kur’lular yılsonuna kadar SGK’ya 60 günden fazla prim borçları olsa dahi sağlık hizmetlerinden yararlanabilecekler.