SGK borcu olanlar için neredeyse her iki ya da üç yılda bir yapılandırma yasası çıkar. Yani borcu olan vatandaşlara borçlarını ödeyebilmesi için cezasız, bazen faizsiz taksitlendirme imkanı tanınır. 19 Ağustos 2016 tarihinde yürürlüğe giren son yasayla da borç yapılandırması için yeni bir kapı aralanmış oldu.
Borç yapılandırmaları SGK’nın toplayamadığı primleri toplaması açısından son derece önemli. Yapılandırma yoluyla, daha önce ödenmeyen primler toplanıyor ve SGK’nın gelirleri artırılarak gelir - gider dengesi düzene girmiş oluyor. Borçlu işverenler borcundan kurtuluyor, vatandaş açısından da kaybettiği sosyal güvenlik haklarını tekrar elde etmek mümkün oluyor.
Özellikle son çıkan yapılandırma yasasıyla Genel Sağlık Sigortası prim borcu olanlar için şans tanınması yaklaşık üç milyon vatandaşımızın tekrar sağlık imkanlarından yararlanması anlamına geliyor.
Borçlu vatandaşlarımızın bir bölümü ya tam olarak öğrenemediği için ya da başvuru zamanlarını kaçırdığı için yasanın sunduğu imkanlardanyararlanamıyor.
Bu nedenle Bayram öncesinde bu yazıyı kaleme alarak özellikle sigorta prim borçlusu işveren ve esnafımızın uyarılarımızı dikkate alarak yanlışlık yapmalarını önlemek istedim.
Ödeme ne zaman?
SGK borçlarına ilişkin af ve yapılandırma başvuruları 31.10.2016 tarihinde son erecek. Muhtemelen bu tarihten sonra ikinci şans verilmeyecek, SGK bürokratlarının son dönemde yaptıkları açıklamalardan bunu anlıyoruz. Bu nedenle henüz başvuru yapmayan borçlu işveren vatandaşlarımızın başvurularını hemen bayram sonrasında yapmalarında büyük fayda var.
Bu noktada bir diğer önemli konu ilk ödemelerin ne zaman yapılacağı. Yapılandırmaya başvuran ve borçlarını peşin ya da taksitli ödemek isteyen işverenler, ilk ödemeyi 02.01.2017 tarihine kadar yapabilecekler.
SGK borcunu yapılandırmak isteyen işverenlerin, yukarıda belirtilen tarihe kadar ilgili başvuru formunu doldurarak SGK’ya teslim etmeleri gerekmekte. Hemen ifade etmekte fayda var; özel sektör işyerleri için otomatik yapılandırma söz konusu olmadığından, mutlaka SGK’ya başvuru yapılması gerekiyor.
Borcunu vadeli ödemek isteyen işveren ve esnaflar, SGK tarafından enflasyon ile güncellenen yapılandırma tutarını, 36 aya kadar belirledikleri taksitlere göre ödeyebilecekler. 18 aya kadar olan taksitlendirmede iki ayda bir ödeme seçeneği var. Borçlarını bir yılda tamamlamak isteyenler 6 taksit seçeneğini kullanabilirler.
Borç yapılandırmasında yasayla getirilen şekil şartlarına uyulması büyük önem taşıyor. Yasaya göre, başvuru formlarının, elden ya da posta yoluyla bağlı bulunan Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne/Sosyal Güvenlik Merkezine gönderilmesi gerekmekte. Eğer borçlu vatandaşımız başvurusunu posta yoluyla yapacak ise başvuru tarihi olarak;
Taahhütlü, iadeli taahhütlü, APS veya PTT Kargo yoluyla yapılan gönderilerde başvuru formunun/dilekçenin postaya verildiği tarih,
Adi posta yolunun tercih edilmiş olması durumunda başvuru formunun SGK’nın evrak kayıtlarına giriş tarihi kabul edilecek.
E-sigorta ile başvuru
SGK, işyerlerine sigortayla ilgili işlemlerini daha kolay yapabilmeleri için bir şifre tanımlar. Bu şifreler yoluyla da yapılandırma borçlarının ödenmesi mümkün. İşverenler, 4/a kapsamında sigortalı çalıştırmalarından kaynaklanan SGK borçları için e-sigorta yoluyla başvuru yapabilirler. Yeniden yapılandırma başvuruları, www.sgk.gov.tr adresinden e-sigorta kullanıcı kodu ve şifresi veya kesenek bilgi sistemi kullanıcı adı ve şifresi girilmek suretiyle kolaylıkla yapılabilir.
Birden fazla borç varsa...
Yapılandırmalarda borçlu işverenler açısından kafa karıştıran bir husus da farklı işyerleri olan işverenlerimizin bu borçlarını nasıl ödeyecekleri konusu.
Çıkan yasaya göre 4/a yani SSK kapsamında sigortalı çalıştıran işverenlerin aynı veya farklı illerde birden fazla işyerinin bulunması durumunda, her bir işyeri için ayrı ayrı başvuru yapılması gerekiyor. Bu nedenle birden fazla işyeri için yapılandırmadan yararlanmak isteyen işverenler her bir farklı iş yerleri için ayrı ayrı başvuru formu düzenleyecekler.
Ceza yarıya düşecek
Yapılandırma yasasıyla işverenlerin SGK’dan kaynaklanan idari para cezalarında da ekstradan bir indirim olacak. Yasaya göre, idari para cezalarını yapılandıran işverenler bu cezalarının sadece yarısını ödeyecekler. Eğer yazılmış idari para cezalarını peşin öderlerse enflasyon farkının yarısını ödedikleri için ikinci bir indirimi de elde edebilecekler. Bu düzenleme bugüne kadar çıkmış yapılandırma yasalarında bulunmayan yeni bir hak niteliğinde.
GSS borcu olanlar dikkat
Yapılandırmada son bir uyarımızı da GSS borcu olan vatandaşlarımıza yapalım. Çalışmadığınız yani herhangi bir sigortalı koluna tabi olmadan boşta geçirdiğiniz bir süre varsa adınıza GSS prim borcu çıkmış olabilir. Bu borçtan haberiniz de olmayabilir. Borçlarınızı e-devlet üzerinden öğrenebilirsiniz.
Yapılandırma yasasıyla hiç gelir testi yaptırmadığı için adlarına prim borcu çıkanlar 4 ay içerisinde gelir testine müracaat ederlerse sanki zamanında gelir testine müracaat etmişler gibi adlarına çıkan bütün borçlarından kurtulmuş olacaklar. Bu müracaatlar il ve ilçelerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na yapılacak.
Gelir testi yaptırmış ancak GSS prim borcu olanlar da prim borçlarını yapılandırabilirler. Sadece borç asıllarını peşin ödeyebilirler ya da hiçbir vade farkı ve gecikme faizi uygulanmaksızın borçlarını 12 takside bölerek ödeyebilirler. Bu da bu yasayla getirilmiş ve ilk kez hayata geçirilen özel bir uygulama.
Borcu olan vatandaşlar bu fırsatları kaçırmasın. Herkese iyi bayramlar...