Ramazan çalışma hayatına da geliyor

Ramazan'da iş yerlerinde yemek düzeni nasıl olur? İftar ve sosyal yardımlarda vergi muafiyetleri nasıl hesaplanır? Ramazan’da kimi iş yerlerinde yapılan toplu yıllık izin uygulamalarında nelere dikkat edilmeli? Sık sorulan soruların yanıtları yazımda...

Ramazan ayı başlıyor. Ramazan ayında bazı işyerlerinde işyeri kapatılıp çalışanlara yıllık izin kullandırılabiliyor. Söz konusu dönemde çalışan işyerlerinde oruç tutan işçiler için iftar yemeği verilebiliyor ve Ramazan kolisi, yardım paketi gibi isimler altında sosyal yardım yapılabiliyor. Bugünkü yazımda gerek çalışanlarımız gerekse işverenlerimiz tarafından merak edilen bu konuları ele almaya çalışacağım.

Oruç tutan personele yemek kuponu verilir mi?

İşyerlerinin önemli bir bölümünde işçilere yemek verilmektedir. Bazı işyerlerinde işçilerin yemek yemeleri için yemek kuponu ya da ticket verilmekte, bazılarında ise dışarıdan yemek hizmeti satın alınmakta veya işyerinde yemek yapılmaktadır. Eğer işyerinde ticket veya kupon veriliyorsa, Ramazan ayında oruç tutsa da tutmasa da bütün çalışanlara aynı miktarda ticket veya kupon verilmeye devam edilmek zorundadır. Yani, oruç tutuyor diye çalışanın ticket veya kuponu kesilemez.

İşçiye oruç tutup tutmadığı sorulabilir mi?

İşyerinde sağlanan yemek hizmetinin dışarıdan satın alınması ve işverenin Ramazan ayında yemeğin ziyan olmaması için işyerinde işçilere oruç tutup tutmadıklarını sorması durumunda, işçinin buna cevap vermek zorunda olup olmadığı sorusu akla gelmektedir. Normal şartlar altında işveren işçisine oruç tutup tutmadığını soramaz veya işveren böyle bir soru yöneltse bile işçi bu soruya cevap vermek zorunda değildir. Ancak işyerinde yemek hizmetinin dışarıdan satın alındığı veya işyerinde yemek pişirildiği durumlarda, işçiye böyle bir soru yöneltilebilir. Bununla birlikte, vardiyalı çalışılan işyerlerinde çalışmanın iftar vaktine de denk gelmesi nedeniyle işveren kaç kişi için iftar yemeği hazırlatacağını tespit etmek için de bu soruyu sorabilir.

İftar yemeği vergiden muaf mıdır?

İşveren nasıl öğle yemeği için vergiden belirli bir tutara kadar muafsa işçisine vereceği iftar yemeği için de - söz konusu tutarı aşmadığı sürece - muaftır.

Ramazan kolisi sigorta priminin hesabına dahil edilmeli midir?

İşyerlerinin pek çoğunda Ramazan ayında işçilere Ramazan paketi ya da kolisi şeklinde ayni yardımlar verilmektedir. Son dönemde süpermarketlerin hediye çeklerinin de bu amaçla kullanıldığı görülmektedir. Bu durumda, Ramazan kolisinin net bedeli brüte çevrilmeli ve çalışanların bordrolarında gösterilmelidir. Ayrıca, bu ayni yardımın gelir vergisi ve damga vergisi de hesaplanmalıdır. Ancak söz konusu tutar, SGK bakımından prime esas kazanca dahil edilmeyecektir. İşçilere Ramazan ayında ayni yardım yerine nakdi yardım yapılması da mümkündür. Nakdi yardımdan gelir vergisi ve damga vergisi ile sigorta primi kesilmesi zorunludur. Ramazan ayında işçisine ayni yardım yapan ancak vergilendirmeyen veya nakdi yardım yapan fakat bunu prime esas kazanca dahil etmeyen işveren idari para cezası ile karşılaşabilir.

Ramazan kolisi ve yardımı kıdem tazminatı hesabına dahil edilir mi?

İşyerinde Ramazan ayında düzenli olarak paket ya da koli şekilde ayni veya nakdi yardım yapan işverenin, kıdem tazminatı öderken bu tutarları da hesaplamaya dahil etmesi gerekir. Kıdem tazminatına esas alınacak ödemeler kapsamında düzenli yapılan yardımlar da dikkate alınmaktadır. Dolayısıyla düzenli bir şekilde yapılan Ramazan yardımları, kıdem tazminatına esas ödemeler kapsamındadır.

İşveren Ramazan döneminde çalışanlara yıllık izin vermek zorunda mıdır?

İşçilerin yıllık izinlerinin planlaması işverenin yönetim hakkı kapsamında değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda işveren, aynı departmanda görev yapan ve benzer faaliyetleri yürüten iki kişiye aynı anda yıllık izin vermeyebilir. Diğer yandan, işçiler yıllık izin kullanacakları tarihi en az 1 ay önceden işverene bildirmek durumundadır.

Ramazan ayında işyeri kapatılıp topluca yıllık izin uygulanabilir mi?

İşveren eğer isterse Ramazan ayı boyunca işyerini kapatarak bütün işçilerine izin verebilir. Yıllık ücretli izin yönetmeliği uyarınca, nisan ayı başı ile ekim ayı sonuna kadar işveren işçilerinin tümüne veya bir kısmına toplu izin kullandırabilir. Bu durumda Ramazan ayı boyunca işleri yoğun olmayan bir işyeri, işçilerin tamamına izin vererek bu ramazan işçilerin yıllık izinlerinin tamamını kullanmalarını sağlayabilir. Ancak böyle bir durumda, işyerindeki bütün çalışanların yıllık izin hakkına kavuşmuş olmaları gerekmektedir. Bu şekilde kullandırılacak yıllık izinlerde yıllık izni bütün ayı kapsamayan kişiler belirli bir süre sonra işbaşı yapmak durumunda kalacaklardır.