Kovid - 19 salgını ve emekliler
Kovid - 19 emeklilere de ağır bir darbe vurdu. Emeklilik finansmanı salgın sırasında kötüleşti, açıklar devlet bütçelerinden karşılandı. Emeklilik sistemlerini sağlam bir temele oturtmak için acil önlemlere ihtiyaç var.
Kovid - 19 salgını, toplumun tüm kesimlerini etkilediği gibi, emeklilere de ağır bir darbe vurdu. Ancak Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Teşkilatı (OECD) tarafından yayınlanan, "Bir Bakışta Emeklilik 2021" başlıklı yeni bir rapora göre, OECD ülkelerinde emeklilik ödemeleri korundu. Bu anlamda, OECD ülkelerinde uygulamaya konulan Kovid - 19 salgınına özgü politikalar sayesinde gelecekteki emeklilik hakları da iyi bir şekilde korundu.
Finansal baskı artıyor
OECD raporuna göre, yaşlanmadan kaynaklanan uzun vadeli finansal baskı devam ediyor. Bu anlamda, emeklilik finansmanı, katkı payları nedeniyle salgın sırasında kötüleşmiş ve açıklar büyük ölçüde devlet bütçelerinden karşılanmış durumda. 2060 yılına kadar çoğu Güney, Orta ve Doğu Avrupa ülkesinin yanı sıra Japonya ve Kore'de çalışma çağındaki nüfusun dörtte birinden fazla azalması bekleniyor. Dolayısıyla, emeklilik sistemlerini gelecek için sağlam bir temele oturtmak için acil önlemlere ihtiyaç var.
Emeklilik gelirleri ne olacak?
Kovid - 19 salgınının işgücü piyasalarında yarattığı kriz, genç işgücünü ciddi düzeyde etkilediğinden uzun vadeli fayda kayıpları söz konusu olabilir. Bununla birlikte, Şili gibi bazı ülkelerde gözlemlendiği gibi, ekonomik zorlukları telafi etmek için emeklilik tasarruflarına erken erişime izin vermek de uzun vadeli sorunlara yol açabilir ve gelecekte düşük emeklilik faydaları elde edilebilir.
OECD araştırmasına göre, kamu emeklilik sistemleri, tam zamanlı şekilde ve ortalama ücret düzeyinde istihdam edilen çalışanlar, gelecekte ortalama yüzde 62 net ikame oranı sağlıyor. Bu anlamda, söz konusu ikamenin görece daha yüksek olduğu ülkeler arasında Macaristan ve Portekiz ile birlikte Türkiye de var.
OECD, son iki yılda, Estonya, Yunanistan, Macaristan, Meksika, Polonya ve Slovenya dahil olmak üzere birçok ülkede kazançla ilgili emeklilik yardımlarında önemli reformlar yapıldığını da ortaya koyuyor. Bunun yanında, Şili, Almanya, Letonya ve Meksika da düşük gelirliler için gelir korumasını artırmış durumda.
En büyük zorluk sürdürülebilirlik
Bir Bakışta Emeklilik 2021 Raporu, emekli maaşları için uzun vadeli en büyük zorluğun gelecekte finansal ve sosyal açıdan sürdürülebilirlik olduğunu gösteriyor. Birçok ülke, demografik, ekonomik veya finansal göstergeler değiştiğinde emeklilik yaşları, sosyal yardımlar veya katkı oranları gibi emeklilik sistemi parametrelerini değiştiren emeklilik sistemlerinde otomatik uyum mekanizmalarını uygulamaya koymuştur. Bu otomatik ayarlama mekanizmaları, yaşlanmanın etkisiyle başa çıkmaya yardımcı olma açısından son derece önemli.
Ülkeler önlem alıyor
Sosyal risklerin gün geçtikçe artması nedeniyle emeklilik sistemleri tüm ülkeler için en önemli başlıklar arasında. Bu anlamda, nesiller boyunca daha az düzensiz, daha şeffaf ve daha adil sistemlere ihtiyaç var. OECD raporundan, özellikle salgın döneminde bunu gerçekleştirmek üzere her ülkenin farklı yöntemlere başvurduğu görülüyor. Bu bakımdan, örneğin; Meksika, katkı paylarını önemli ölçüde artırarak gelecekteki emekli maaşlarını artırmış.
Estonya, bireysel emekliliğe gönüllü katkılarda bulunmuş ve emeklilik varlıklarının geri çekmesine izin vermiş. Macaristan, Polonya ve Slovenya'da da kazanca bağlı emekli maaşlarını artıran önlemler uygulanmış. Şili, Almanya, Letonya ve Meksika, kariyerleri boyunca düşük kazanç elde eden bireyler için gelir korumasını artırmaya dönük uygulamalara yönelmiş.
Emeklilik yaşları düzenlendi
Salgın döneminde emeklilik yaşlarına ilişkin düzenlemelerin ise sınırlı kaldığı görünüyor. Bu anlamda, OECD raporu, İsveç’in kamu kazancına bağlı emekli maaşları için asgari emeklilik yaşını artırdığını, böylece yaşam beklentisiyle gelecekte bir bağlantı planladığını gösteriyor. Hollanda, yaşam beklentisiyle gelecekteki bağlantının hızını düşürürken planlanan artışı ertelemiş ve İrlanda da 66 yıldan 68 yıla planlanan artışa ilişkin düzenlemeyi iptal etmiş. Danimarka, İrlanda, İtalya ve Litvanya erken emeklilik seçeneklerini uzatmış. OECD üyesi olmayan G20 ülkeleri arasındaki Brezilya ise asgari emeklilik yaşlarını ve düzeltilmiş sosyal yardım hesaplamasını uygulamaya koymuş.
