EYT’de mutlu son

Emeklilikte Yaşa Takılanlar 23 yıl boyunca mücadele verdiler ama sonunda şartsız bir kazanım elde ettiler. Gelin, bundan sonra atılacak adımları birlikte inceleyelim...

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yıllardır verdikleri mücadelede mutlu sona ulaştılar. Kolay değil, tam 23 yıl bu hak mücadelesi devam etti ama yılmadılar.

Sonunda şartsız, koşulsuz, ‘ama’sız bir kazanım elde ettiler. EYT kazanımı sivil toplum örgütlenmesinin gücünü bir kez daha gösterdi. Örgütlülük, medyayı, sosyal medyayı etkili kullanma, bu sonuçta etkili oldu. Bu EYT mücadelesi birçok teze de konu olacaktır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT konusunda bakanlığı öncesi de kafa yormuş, tarafları dinlemiş ve çözüm için formüller üzerinde çalışmıştı. Nitekim buna en yakın tanıklık edenlerden birisi oldum. Ancak yılların biriken sorununa bir anda çözüm bulmak imkânsız gibiydi. Ne var ki bakanlık yetkileriyle tekrar konuya vakıf olunca, irade kullanılınca çözüm de geldi. Önceki gece Sayın Cumhurbaşkanı’nın açıklamasıyla EYT’de kesin çözüm ortaya çıktı. Son günlerde yaş koşulu geleceği yönünde çok yorum yapıldı, bu haberler epey moral bozdu.

Ama görüldü ki, yaş koşulu olmaksızın sorun çözüldü. EYT konusu artık tamamen kapandı. Emek veren herkese, faydalanacak herkese hayırlı uğurlu olsun...

Kademeli prim olabilir mi?

EYT konusunda hazırlanacak yasa tasarısı gün yüzüne çıkınca, detaylar belli oldukça daha net bir yorum yapılabilir, ancak Cumhurbaşkanı’nın açıklamasıyla 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi olanlar, herhangi bir yaş koşulu olmaksızın erkeklerde 25 yıl kadınlarda 20 yıl sigortalılık süreleri tamamlanmışsa ve prim günleri dolmuşsa hemen emekli olabilecekler.

Burada küçük bir detay var, o da henüz net değil, şöyle ki, kademeli prim gününü tamamlayanlar mı yoksa 5000 prim günü mü yeterli olacak, bu konuda açıklığa ihtiyaç var. Bekleyip, göreceğiz. Umarım burada da bir değişiklik yoktur ve herkes için 5000 prim günü yeterli olur. Diğer yandan bu düzenleme sadece 4/a yani eski adıyla SSK’lıları kapsamıyor, aynı zamanda Bağ - Kur ve Emekli Sandığı’na tabi olanlar da kapsamda. Bağ - Kur ve Emekli Sandığı için de farklı koşullar var, yine bu gruplarda da yaş koşulu kalkıyor, erkeklerde 25 yıl, kadınlarda 20 yıl sigortalılık süresi aranıyor.

Yani kadınlar için 7200 gün erkeler için 9000 prim günleri tamamlandığında herhangi bir yaş şartı olmadan emekli olabilecekler.

Prim günü yetersizse borçlanın

Prim günü yeterli olmayanlar için muhakkak borçlanma yoluna gidilmelidir. Mümkünse hemen başvuru yapılması da önemli, çünkü artan asgari ücret yeni yılda borçlanma miktarlarını asgari ücret artış oranı kadar yükseltecek, dolayısıyla yeni yıla henüz zaman varken bir an önce borçlanma yapılması çok avantajlı olur.

Borçlanma yoluyla EYT kapsamına girmek ise sadece tek bir yöntemle mümkün, o da askerlik hizmeti sigorta başlangıcı öncesinde yapılmış ise. Bu durumda örneğin EYT tarihi olan 8 Eylül 1999 tarihini bir ya da bir buçuk yılla kaçıranlar varsa, askerlik sürelerini borçlanarak, sigorta başlangıç tarihlerini 8 Eylül 1999 öncesine çekerlerse onlar da bu düzenlemeden yararlanabilecekler.

Bundan sonra neler olacak?

Bundan sonra yapılacaklar ise şu şekilde özetlenebilir; ilk olarak yasa teklifi Meclis’e gidecek, muhtemelen herhangi bir engel çıkmadan kısa sürede yasalaşır.

Ocak ayında yasa teklifi Genel Kurul’dan geçerse, Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra hak sahipleri emeklilik için talepte bulunmaya başlayabilirler. Ancak unutulmamalı ki, aylık talebinde bulunacak kişiler halen bir işyerinde çalışıyorlarsa, işyerlerinden “emeklilik sebebiyle istifa” etmeliler. Yani işten çıkışları SGK 08 koduyla yapılmalıdır. İstifa etmeden aylık talep dilekçesi vermeleri mevcut yasaya göre mümkün değil.

İzin paraları brüt ücretten

İşinden emeklilik sebebiyle ayrılanların işyerleriyle olan hukuki ilişkisi sonlanıyor, doğal olarak kıdem tazminatı hakları da doğuyor. İşyerleri kıdem tazminatını ödemek durumundalar, ayrıca kullanılmamış yıllık ücretli izinler varsa, bu izinlerin son brüt ücret üzerinden ödemesi de ayrıca yapılmak zorunda. Kıdem tazminatı konusunda çalışan işine devam edecekse anlaşma yapılabilir, son çıkış tarihine bu ödeme ertelenebilir. Ancak çalışanın yazılı onayı muhakkak olmalıdır.

Kıdem tazminatı ödemeleri konusunda KGF destekli kredi imkanı sunulacağı da açıklandı. Bu işyerlerine önemli ölçüde rahatlatacaktır.

e-Devlet’ten işlem olur mu?

Emekli aylık talebi doğrudan SGK Merkezlerinde doldurulacak aylık talep tahsisi belgesi veya e - Devlet üzerinden yapılabilir. Buradaki işlemler oldukça basit. Kimsenin endişe etmesine gerek yok. E- Devlet sistemi en kolay yol olarak gözükmekte. Sisteme girdikten sonra”gelir,aylık ödenek talep belgesinin verilmesi” belgesi tıklanacak. Daha sonra sayfada açılacak yeni başvuru sekmesi tıklanacak. Tahsis talep türü olarak “yaşlılık aylığını” seçin. SSK kapsamında olanlar “4A”, Bağ - Kur kapsamına girenler ise “4B” seçeceğini işaretleyip, başvur butonunu tıklayacaklar.