Yeni yürürlüğe giren “Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetlerini Destek Yönetmeliği” ile oyunun kuralları değişti. Son dönemde Bakanlar Kurulu kararı ile Ar-Ge teşviklerinden yararlanmada bazı kolaylıklar da sağlandı.
2008’de yürürlüğe giren kanun ile firmalara Ar-Ge indirimi, gelir vergisi stopajı teşviki, damga vergisi istisnası ve sigorta primi işveren payı desteği olmak üzere birtakım haklar sağlanmıştı.
Tasarıma da teşvik
Kanunun amaçlarından biri, Ar-Ge’ye ve yeniliğe yönelik doğrudan yabancı sermaye ve yatırımlarının ülkeye girişinin sağlanması için Ar-Ge personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılmasını desteklemek ve teşvik etmek. Bu kapsamda, 2016’da yapılan düzenlemeler arasında bazı işlerin “tasarım faaliyetleri” kapsamına alınması da bulunuyor.
11 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Tasarım Faaliyeti Alanları Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyeli yüksek olan bazı alanlarda yürütülen yenilikçi faaliyetler, tasarım faaliyeti kapsamına dahil edilmiş durumda.
Söz konusu faaliyetler; sinema filmi, video ve televizyon programları yapım ve çekim faaliyetleri, uzmanlaşmış tasarım faaliyetleri ve gösteri sanatlarını destekleyici faaliyetler şeklinde.
Diğer taraftan, Ar-Ge ve tasarım faaliyetleri sürecinde yürütülmesine rağmen bazı faaliyetlerin Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyeti sayılmayacağı hususunun da yönetmelikte düzenlenmiş olduğu görülüyor.
Daha az personel
Ar-Ge faaliyetleri yürüten işletmeler için 2014’ten bu yana 30 olan tam zaman eşdeğer personel sayısı, 15 kişi olarak yeniden belirlenmiş. Bu kararla, teşvikten yararlanmanın daha kolay hale geldiğini söylemek mümkün.
İmalat alanında yürütülen bazı faaliyet alanlarında (motorlu kara taşıtı, treyler imalatı, uzay araçları, bunlarla ilgili makinelerin imalatı ve hava taşıtları, askeri savaş araçları imalatı, motosiklet imalatı vb.) tam zamanlı eşdeğer Ar-Ge personeli sayısı 30 olarak uygulanmaya devam edecek.
Tam zamanlı eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personel sayısının; çalışan personelin, çalışma sürelerine göre üçer aylık dönemler itibarıyla toplam çalışma süresinin, bir kişinin üç aylık tam zamanlı çalışma süresine bölünmesi suretiyle hesaplanması gerekiyor. Yönetmelik gereğince, haftada 45 saatin üzerindeki ve ek çalışma süreleri bu hesaplamada dikkate alınmıyor.
İşverene prim desteği
Yönetmeliğin 11. maddesinde, Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri kapsamına giren kurum ve kuruluşlarda çalışan personelin Ar-Ge ve tasarım faaliyeti çalışmalarından kazandıkları ücretlerinin SGK işveren payının yarısı, ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin ise istisna uygulanmış ücretlerinin üzerinden hesaplanmış SGK işveren payının yarısı Maliye Bakanlığı’nca belirlenen bütçeden karşılanacağı düzenlenmiş.
Sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında, bu kapsamdaki personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdıkları zamanın, toplam çalışma zamanına oranının dikkate alınması gerekiyor.
Ar-Ge personelinin kısmi süreli çalıştırılması durumunda ise personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdığı zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınarak hesaplanan ücret tutarları üzerinden Ar-Ge ve tasarım teşviklerinden yararlanılması mümkün.