5510’a mesajı at gündelikçini sigortalat

Ayda 10 günden az gündelikçi çalıştıranların, abonesi oldukları GSM operatörlerinden 5510’a SMS atarak yanlarında çalıştırdıkları kişiler için sigorta işlemlerini gerçekleştirmelerine yönelik düzenleme geliyor. Düzenleme yasalaşırsa, söz konusu tutar daha sonra telefon faturasından tahsil edilecek. Uygulamanın yılbaşına kadar hayata geçmesi planlanıyor.
Sigortalılık konusundaki işlemler nasıl yapılıyor ve SMS uygulaması hakkında merak edilen başlıca hususlar neler? Bugünkü yazımda, çeşitli ev işlerini yerine getirmesi için evinde işçi çalıştıranların merak ettiği konulara ışık tutmaya çalışacağım.
1- Haftada bir kez evinde gündelikçi çalıştıranlar, sigorta işlemlerini nasıl yapacak?
SGK gündelikçilerin sigortalanması konusunda 10 gün sınırı belirlemiş durumda. 10 günün altında çalışanlar için ev sahipleri yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigorta koluna prim ödeyecek. Yarım gün veya saatlik çalışanlar için 7.5 saatin altındaki çalışmalar bir gün olarak değerlendirilecek ve SGK’ya buna göre bildirim yapılacak. Örneğin; haftada 3 gün 4 saat evde yaşlı bakımı hizmeti veren bir çalışan adına SGK’ya 2 gün bildirim yapılması gerekecek. Ev sahiplerinin çalışma süresine ilişkin hesabı doğru şekilde yaparak SGK’ya bildirimde bulunmaları gerekiyor. Bildirim için iki yöntem mevcut.
2- 10 günden az çalışanlar nasıl sigorta ettirilecek?
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalıştırılan kişiler, iki şekilde sigortalanabiliyor. Bu kişileri çalıştıranlar tarafından matbu form doldurularak SGK’ya veriliyor. Form sosyal güvenlik merkezlerinden temin edilebiliyor. Ödemeler bankaya giderek veya otomatik ödeme talimatıyla yapılabiliyor. Çalıştırılan her gün için 1 lira 10 kuruş prim ödeniyor. İkinci olarak, e-Türkiye (www.turkiye.gov.tr)portalına girilerek internet üzerinden başvuru yapılabiliyor. Çalıştıran, kendisinin ve çalıştırdığı kişinin TC kimlik numarasını ve ayda kaç gün çalıştı-racağını belirtiyor. Primi ise bankaya giderek veya otomatik ödeme talimatıyla yatırabiliyor.
3- Gündelikçi, primlerini takip edebilecek mi?
Çalıştırılan kişi için TC kimlik numarasına yatırılan primler birikecek ve ayda 10 günden az çalıştırılan gündelikçinin primleri kendi TC kimlik numarasında toplanmış olacak. Ay içerisinde aynı kişi tarafından 10 günden az çalıştırılan gündelikçilerin SGK işlemleri, SGK’da adına numara tanımlanmadan TC kimlik numarası ile takip edilebilecek.
4- SMS uygulaması nasıl olacak?
SGK, ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışanları sigortalamak için kolaylık sağlayacak bir düzenleme yapıyor. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun numarası olan 5510’a SMS gönderilerek gündelikçilerin sigortalanması ve primlerinin ödenmesi işlemi gerçekleşti-rilebilecek.
SGK uygulama için GSM operatörleri ile protokol imzaladı. Yıl başında devreye girmesi planlanıyor. Evinde 10 günden az sigortalı çalıştıracak kişi, bir defaya mahsus TC kimlik numarasını “5510”a SMS atarak kendisini “çalıştıran” olarak kaydettirecek. Ardından, gündelikçi olarak çalıştıracağı kişinin TC kimlik numarası ile ayın hangi gününde çalıştıracağının bilgisini “5510”a SMS ile göndererek, çalıştırdığı kişinin sigorta tescil kaydını oluşturacak.
5- SMS ücreti ne kadar?
SMS yoluyla ev işlerinde 10 günden az çalışan kişilerin sigorta bildirimi karşılığında 1.10 TL alınacak. GSM operatöründen, gündelikçinin sigorta kaydının yapıldığı ve 1 lira 10 kuruş günlük sigorta primi ile 1 lira tutarındaki hizmet bedelinin telefon faturasına yansıtılacağı şeklinde SMS gelecek. Bu SMS’inmesajı gönderen kişi tarafından onaylanmasıyla hem sigortalı tescili hem de sosyal güvenlik prim ödemesi gerçekleştirilmiş olacak.
6- 10 günden fazla işçi çalıştıranlar da SMS ile ödeme yapabilir mi?
Ev işlerinde 10 günden daha uzun süreyle çalıştırılan kişiler için SGK’ya SMS ile bildirim yapılabilmesi söz konusu değil.
7- Farklı evlere gündelikçi gidenlerin uygulaması nasıl olacak?
Aynı kişi tarafından 10 günden az çalıştırılmakla beraber, farklı evlerde çalıştığı süre 10 günü geçen kişiler ne yazık ki yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigorta kolundan yararlanabilecek. Bu kişiler emeklilik için kendi primlerini ödeyecek. 3 farklı eve haftada bir temizliğe giden kişi toplam 12 gün çalıştırılmış olacak fakat SGK tarafından yalnızca aynı kişi tarafından 10 günden az çalıştırılmış muamelesi görecek.
8- Ev işlerinde işçi çalıştıran için sigorta prim teşviki var mı?
Son 6 aydır sigortalı olarak herhangi bir işte çalışmayan 18-29 yaş arasındaki erkekleri veya 18 yaşından büyük kadınları çalıştıranlar iki yıl süreyle işveren primi ödemiyor. Kadın ve genç istihdamı teşvikinden yararlanmayanlar ise ödemelerini düzenli yaptıkları takdirde 5 puanlık prim indiriminden faydalanıyorlar. Normalde ev hizmetlerinde bir ay birini çalıştıranların brüt asgari ücret üzerinden 568 lira prim ödemesi gerekiyor. Eğer sadece yüzde 5 prim teşvikinden yararlanılırsa aylık prim 486 liraya düşüyor. Kadın ve genç istihdamı teşvikinden yararlanıldığında ise ödenecek prim tutarı 231 liraya kadar düşüyor ve iki yıl boyunca her ay 337 lira daha az prim ödeniyor.
9- Firmalarda çalışanlar da bu uygulamadan yararlanabilir mi?
Gündelikçiler için sağlanan haklar sadece ev hizmetlerinde çalıştırılan kişilere uygulanıyor. Ofislerde haftada bir iki gün gelip temizlik yapan gündelikçiler için bu hükümler uygulanmıyor.
10- Yabancılar, ev hizmetlerinde ayda 30 günden az çalıştırılabilir mi?
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışma hakkı sadece Türk vatandaşları için tanınmış durumda. Gürcistan, Kırgızistan, Moldova ya da Filipinler gibi ülkelerden hasta, çocuk ve yaşlı bakımı ya da ev hizmetlerinde çalışmak üzere Türkiye’ye gelen kişilerin gündelikçi olarak çalışabilmesi için önce çalışma izni almaları gerekiyor. Ayrıca, söz konusu kişiler 30 günden az süreyle çalıştırılamıyorlar.