Çalışma hayatında işverenleri, esnafları, emeklilerden evde bakım parası alanlara kadar neredeyse herkesi ilgilendiren torba kanun Meclis’te kabul edildi. Prim yapılandırmasından yararlanıp borçlarını ödeyemediği için yapılandırması sonlanan kişiler, 30 yıl üzeri hizmeti olup ikramiyesini 30 yıl üzerinden alan memur emeklileri torba yasa ile önemli haklara kavuştular. Peki, torba yasada kimler için hangi düzenlemeler var? Bugünkü yazımda 10 soruda torba yasanın detaylarını aktarmaya çalışacağım.
1 30 yıl üzerinden ikramiye alan memur emeklilerine ikramiye farkı ödenecek mi?
Torba kanunda 30 yıl üzerinde hizmeti olup emekli ikramiyesini 30 yıl üzerinden alan devlet memuru emeklilerinin ikramiye farklarının ödenmesi hükme bağlandı. Memur emeklilerinden 30 yılın üzerinde hizmeti bulunan ancak ikramiyesini 30 yıl üzerinden alan kişiler, kanunun yayımlanmasından sonra SGK’ya başvuru yapacaklar ve bu kişilere ikramiye farkları ödenecek. Emekli oldukları tarihteki emekli kesenekleri üzerinden ve yine emekli oldukları tarihteki katsayılar ve ikramiyenin hesaplanmasına esas hükümler çerçevesinde hesaplanacak ikramiye farkları, her bir yıl için 50 TL’den az olmamak üzere hak sahiplerine veya yakınlarına ödenecek. Dolayısıyla, 30 yılın üzeri hizmeti olup vefat eden memur emeklilerinin ikramiye farklarını geride kalan hak sahipleri alabilecek.
2 Farkların ödenmesi için başvuru yapılması gerekecek mi?
Torba kanun Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdikten sonra 30 yılın üzeri hizmeti olup ikramiyesini 30 yıl üzerinden alan memur emeklilerinin veya bu kişilerin hak sahiplerinin bir yıl içerisinde SGK’ya başvuru yapması gerekecek. İkramiye farkları 7 bin 500 TL’ye kadar olan kişiler başvuru tarihinden itibaren üç ay içerisinde farklarını alacaklar. 7 bin 500 TL’yi aşan ikramiye farkları ise ilk ödeme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, ilk ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak faiz ile birlikte ödenecek. Böylece, 7 bin 500 TL’ye kadar olan ikramiye farkları başvuru tarihinden itibaren üç ay içerisinde, bu tutarın üzerindeki farklar ise ilk ödeme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ödenmiş olacak.
3 Dava açanların başvuru yapması gerekecek mi?
Anayasa Mahkemesinin memurların ikramiye ödemelerini 30 yılla sınırlayan maddeyi iptal etmesinden sonra konuyu mahkemeye taşımak için önce SGK’ya dilekçe veren ancak dilekçesine cevap almayan veya aldığı cevaptan sonra dava açmayan kişilerin ikramiye farklarının ödenmesi için tekrar SGK’ya başvuru yapması gerekmeyecek. Bu kişiler torba kanunun yürürlüğe girdiği gün SGK’ya başvuru yapmış sayılacaklar. Diğer yandan, SGK’ya başvurup daha sonra dava açmış kişilerin davaları da torba kanunun yürürlük tarihi ile birlikte konusuz kalacak ve düşecek. Ancak dava açan kişiler ikramiye farklarına faiz alacak. İşletilecek faiz, dava açmadan önce SGK’ya başvurdukları tarihten itibaren hesaplanacak.
4 Borcunu yapılandırıp ödeyemeyenlerin durumu ne olacak?
Geçen yılki SGK prim borcu yapılandırması çerçevesinde pek çok kişi prim borcunu yapılandırmıştı. Ancak borcunu yapılandıran bazı kişiler ödemeleri yapamayınca yapılandırmaları bozulmuştu. Torba kanunla getirilen düzenlemeye göre yapılandırmaya başvurup ödeme yapamayan kişiler ödeme yapamadıkları tutarlara uygulanacak gecikme zamları ile birlikte güncellenecek rakamları Mayıs 2017’ye kadar ödeyebilecek.
5 Asgari ücret desteği devam edecek mi?
Geçen yıl uygulanan ve asgari ücretteki yüzde 30’luk artışın işverene yansımasını hafifletmeyi amaçlayan asgari ücret desteği uygulaması 2017’de de sürecek. Uygulamanın esasları geçen yıl ile aynı olacak. Ancak destek miktarı ve kapsamdaki kişilerin belirlenmesi ile ilgili teknik detaylar için Bakanlar Kurulu kararı beklenecek. Ancak şu net ki, asgari ücret desteği uygulaması geçen yılki esaslar üzerinden bu yıl da uygulanacak.
6 Prim ertelemesi nasıl uygulanacak?
Torba kanunda işverenleri rahatlatacak bir diğer uygulama ise SGK prim ertelemesi. Asgari ücret desteği uygulamasından yararlanan kişilerin SGK’ya bildirildikleri toplam gün sayısının 60 TL ile çarpılması sonucu bulunacak prime esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak SGK primleri ertelenecek. 2016 Aralık ayı primleri 2017 Ekim ayına, 2017 Ocak ayı primleri 2017 Kasım’a, 2017 Şubat ayı primleri 2017 Aralık’a ertelenecek. Bu sayede, işverenlerin üzerindeki maddi yük bir nebze azaltılmış olacak.
7 İş güvenliği uzmanları için bir düzenleme oldu mu?
Torba kanunla birlikte B sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısının yetersizliği ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme maliyetleri düşünülerek önemli bir düzenlemeye gidildi. Çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde (A) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, 01.01.2020 tarihine kadar (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi; tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, 01.01.2019 tarihine kadar (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi kaydıyla yerine getirilmiş sayılacak. Geçiş süreci 2 yıl uzatıldı.
8 Evde bakım parası alanları ilgilendiren bir düzenleme var mı?
Evde bakım parası alan ancak gelir kriterindeki değişiklik nedeni ile evde bakım parasının kesilmesi gereken kişilerden faiziyle birlikte geri istenen tutarlar torba kanunun hayata geçmesi ile silinecek. Yalnızca sahte belge ve sağlık kurulu raporu ile alınan haksız evde bakım paraları bu düzenlemenin kapsamı dışında tutuldu.
9 Sandık personeli otomatik BES kapsamına alınacak mı?
Torba kanunda yer alan düzenleme ile otomatik katılımlı bireysel emeklilik sistemine banka sandıklarına tabi olarak çalışan kişiler de dahil edildi. Otomatik katılımlı bireysel emeklilik sistemine yalnızca 4/a’lıların ve 4/c’lilerin, yani eski adıyla SSK’lıların ve Emekli Sandığı mensuplarının katılması düzenlenmişti. Torba yasa ile birlikte şu an için 4/a’lı sayılmayan ve henüz SGK’ya devredilmemiş olan banka sandıklarına tabi personel de otomatik katılımlı bireysel emeklilik sistemine dahil edildi.
10 Esnafa sicil affı nasıl uygulanacak?
Torna kanunda yer alan bir düzenlemeye göre anapara veya taksit ödeme tarihi torba kanununyayımlanmasından önce olan ve kullandığı kredilerinin anapara, faiz veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan esnafların karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, bu borçların ödenmesi geciken kısmının altı ay içinde tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayabilecek. Dolayısıyla, esnafa yönelik sicil affı bu kapsamda hayata geçirilmiş oldu.
