Venedik Mimarlık Bienali’nde Türkiye Pavyonu
Dünyanın önde gelen tasarım ve mimarlık yayınlarından, severek takip ettiğimiz Wallpaper*, Venedik Mimarlık Bienali’nde görülmesi gereken sergiler listesinde Türkiye Pavyonu’na da yer verdi.
Tabii bunda Venedik Bienali’ne bin bir güçlükle 2014’te kalıcı bir Türkiye Pavyonu kazandıran İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) ve bağışçılarının rolü çok büyük.
“Venedik Bienali, Türkiye sanatının tanıtılması için çok önemli bir alan. Türkiye’deki mimari ve tasarımı uluslararası arenada tanıtmak için de yeni bir kanal açılmış oluyor. Bienaller herhangi bir sergiye benzemiyor. Bienaller o günün sanatının en uç örneklerini getiren, yeni ufuklar açan etkinlikler. Sanatın, mimarinin gittiği yönü gösteriyorlar. O nedenle daha geniş kitlelere ulaşması önemli” diye özetlemişti İKSV Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı.
Mayıs 2018’de Murat Tabanlıoğlu, Ertuğ Uçar gibi Venedik Mimarlık Bienali’nde önceki Türkiye Pavyonları’na imza atan mimarlarla, Han Tümertekin, Nevzat Sayın, Hasan Çalışlar, Gökhan Avcıoğlu, Selim Cengiç gibi değerli mimarlarla Türkiye Pavyonu’nun açılışını unutamıyorum.
‘Vardiya’ adlı serginin küratörü Kerem Piker’di.
Mimari kadar egonun güçlü olduğu bir alanda bu kadar güçlü ismin bir arada dayanışma içinde olması sevindiriciydi.
Şimdi ise Venedik Bienali 18. Uluslararası Mimarlık Sergisi, 20 Mayıs Cumartesi günü açılıyor.
Venedik Bienali 18. Uluslararası Mimarlık Sergisi mimar, akademisyen ve yazar Lesley Lokko’nun küratörlüğünde, Geleceğin Laboratuvarı / The Laboratory of the Future başlığıyla düzenleniyor.
Bienalde Arsenale ve Giardini bölgelerinde yer alan ana sergilerin yanı sıra Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 63 ülkenin pavyon sergileri yer alıyor.
Bienalin ana mekânlarından Arsenale’de yer alan Türkiye Pavyonu’nda, küratörler Sevince Bayrak ve Oral Göktaş’ın Hayalet Hikâyeleri: Mimarlığın Çuval Teorisi adlı projesi sergilenecek.
Proje, terk edilmiş binaları yıkmak ya da kaderine terk etmek yerine, onların hikâyelerini dinlemeyi ve anlamayı öneriyor.
Yapılan bir açık çağrıyla, Türkiye genelinden çok sayıda atıl kalmış bina belgelenerek kolektif bir arşiv oluşturuldu.
Küratörler bu yapıları Lesley Lokko’nun bienal için önerdiği tema olan “geleceğin laboratuvarı” ile ilişkilendiriyor ve mimarlık dünyasındaki köklü değişimler, yapay zekâ, robotlar gibi yeni teknolojilerin de yardımıyla nasıl dönüştürebileceğimize dair araştırmaları pavyonda sergiliyor ve öneriler getiriyor.
Küratörler sergiyi hazırlarken, Elizabeth Fisher’ın Evrimin Çuval Teorisi ile bu kuramı edebiyata uyarlayan Ursula K. Le Guin’in Kurgunun Çuval Teorisi metinlerinden ilham aldı.
Fisher, insanlara ait ilk kültürel aracın, sanılanın aksine, sivri ve keskin av araçları yerine içinde sebzelerin taşındığı bir çuval olabileceğini iddia ediyor.
Le Guin, Fisher’ın bu düşüncesini kurmacaya uyarlayarak, kahraman olmayan sıradan karakterlerin, hayatı bütün iniş çıkışlarıyla yaşadığı sürükleyici hikâyeler anlatıyor.
Sergi tasarımı iki ana bölümden oluşuyor: Bulut ve Tezgâh.
Bulut, Aralık 2022’de yapılan açık çağrıyla toplanan, Türkiye’nin farklı şehirlerinden kullanılmayan gökdelenler, oteller, okullar, hastaneler, restoranlar ve sosyal tesislerden oluşan Hayalet Hikâyeleri seçkisini içeriyor.
Tezgâh ise küratörlerin hazırladığı Mimarlığın Çuval Teorisi için Bir Manifesto’nun 15 maddesine referans veren 15 masadan oluşuyor.
Tezgâh’ta, var olan yapıların nasıl dönüştürülebileceğine dair sorular, teoriler, çelişkiler, araç gereçler, yöntemler ve hayaller sergileniyor.
Projeye Sevince Bayrak ve Oral Göktaş tarafından hazırlanan bir kitap da eşlik ediyor.
Kitabın tasarımı, projenin grafik tasarımından da sorumlu olan Esen Karol’a ait.
Türkiye Pavyonu, TC Dışişleri Bakanlığı himayesinde, TC Kültür ve Turizm Bakanlığı katkılarıyla, Schüco Türkiye ve VitrA eş sponsorluğunda gerçekleştiriliyor.
Türk Hava Yolları, havayolu partneri olarak destek veriyor.
Hatırlatalım, Venedik Mimarlık Bienali 26 Kasım’a kadar devam edecek.