Yıllar önce Milano Tasarım Haftası’nda tanışmıştım ünlü İngiliz tasarımcı Tom Dixon’la.
Leonardo da Vinci Bilim ve Teknoloji Müzesi’ndeki sergisini birlikte gezmiştik.
Bir spor giyim markasıyla yaptığı iş birliğini anlatmıştı: “Ben moda tasarımcısı değilim” diyerek.
Yaptığı koleksiyonun çok amaçlı olduğunu söylemişti. Duvara açık hâliyle asılabilecek bir nevi dolaba dönüşebilen bir sırt çantasıyla başladığını anlatmıştı. “Milano’ya ilk geldiğimde parkta bir bankta yatmıştım. Onu düşünerek hem gündüz işe gidilecek hem de tersini çevirip bankta yatabileceğiniz kıyafetler, paltodan uyku tulumuna dönüşen tasarımlar yaptım” demişti.
Geçen yıl ise Eczacıbaşı Grubu’na ait VitrA için ‘Liquid’ başlıklı bir banyo koleksiyonuyla karşımıza çıktı Tom Dixon.
“Liquid”, Dixon’ın ilk banyo koleksiyonu olma özelliğini de taşıyor.
“Liquid” koleksiyonunu yerli ve yabancı tasarımcılarla sık sık iş birlikleri yaparak dikkat çeken VitrA’nın Londra’da Clerkenwell’deki showroom’unda görme şansım olmuştu. Şimdi koleksiyon Wallpaper dergisinin tasarım ödülünü aldı.
Daha önce Arik Levy, Claudio Bellini, Terri Pecora, Sebastian Conran, Christophe Pillet, Matteo Thun ve Ross Lovegrove gibi tasarımcılarla iş birliği yapan VitrA’nın global bir marka olarak uluslararası tasarımcılarla çalışması elbette kaçınılmaz. Ama unutmamak lazım, VitrA’nın en büyük şanslarından biri de tasarım direktörünün harika bir Türk tasarımcı Erdem Akan olması.
NFT’ye büyük ilgi
Kripto sanat aslında 2018’den beri var, ancak pandemi döneminde ilgi arttı ve değere dönüştü.
Hiç süphesiz bunda Beeple’ın “Everyday” adlı dijital eserinin ya da New York Times’ın deyişiyle “jpg dosyası”nın geçen yıl Christie’s müzayede evi tarafından açık artırmayla 69 milyon dolara satılmasının da etkisi çok.
Oysa kripto sanat piyasasında bu satışı “69 milyon dolarlık bir pazarlama balonu” olarak değerlendirenler de oldu.
Çünkü aslında Christie’s gibi geleneksel bir müzayede evini kripto sanat piyasası kabul etmiyor; sanatçıyla koleksiyonerin arasına girdiği ve eski kaldığı için.
Şimdi ise Türkiye’den galerileri ve sanatçıları uluslararası koleksiyoner ve yatırımcılarla bir araya getirmeyi hedefleyen, dijital sanata odaklanan ve merkezine kripto sanatı alan Carny.io Hasköy Yün İplik Fabrikası’nda ilk sergisini açtı.
Türkiye’nin önde gelen sanat galerilerinden, Art On İstanbul, artSümer, PG Art, Pilevneli, Pilot, Sanatorium galerilerinin katkılarıyla gerçekleştirilen “The Future Begins Today: Carny Genesis NFT Collection” başlıklı sergide çağdaş sanat geleceğin teknolojisi ile bir araya geldi.
“Türkiye’nin ilk NFT sanat sergisini düzenlediğimiz bu gecede dakikalar içerisinde toplamda 300 bin dolar değerinde sanat NFT’si satıldı” diyor Carny.io kurucularından Elyo Elvaşvili ve Nuri Sayraç.
“İki ay içinde bir sergi daha düzenlemeyi düşünüyoruz” diye ekliyorlar.
Yeni başlayanlara NFT sözlüğü
NFT: Açılımı “Non-fungible-token”. Türkçeye “Değiştirilemez para çip” diye çevriliyor. Blockchain ağı üzerinde şifrelenmiş bir tür “kripto para” da demek mümkün. Özel olmasını sağlayan, başka bir örneğinin bulunmaması ve kendi türünden başka bir token ile takas edilememesi. NFT oluşturmak için dijital cüzdanınızın olması yeterli. Hatırlatalım, NFT’yi satın alınca eserin telif hakkını satın almış olmuyorsunuz, telif hakkı sahibi kişi eserin kopyalarını üretip ayrı NFT’ler haline getirip satabilir ya da ücretsiz yayınlayabilir. Burada satın alınan esas şey, “gerçekliği kanıtlanabilir” olması.
Blockchain: Blok zinciri. Bilgisayar teknolojisinde birbirine zincir halinde bağlı blokların tuttuğu ve sürekli büyüyen bir işlem kayıt defteri. Eşten eşe birbirine bağlı olan bu blokların işlem kayıtlarını sakladığı depoya ise dijital defter ismi veriliyor. Nifty Gateway, superRARE ve Open Sea: En popüler dijital sanat NFT’leri.
“Mint” etmek: NFT (Değiştirilemez para çip) yaratım tarihi.