Modada Greta etkisi

Vogue İskandinavya’nın ilk sayısının kapağında ünlü bir model, influencer ya da popstar değil, İsveçli çevre aktivisti Greta Thunberg var. Bu bir tesadüf değil. Özellikle BM bünyesinde faaliyet gösteren Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) açıkladığı 3 bin sayfalık korkunç raporun ardından

İskoçya’nın Glasgow kentinde kasım ayında düzenlenecek BM İklim Değişikliği Konferansı’na (COP26) katılacak olan Greta, daha önce yaptığı açıklamada, Kovid-19 aşılarının dünya genelinde eşit olmayan şekilde dağıtılmasının bazı ülkelerin güvenli bir şekilde katılamamasına neden olacağı endişesiyle konferansa katılmayacağını belirtmişti. “Adil olmasa gitmeyeceğimi daha önce söylemiştim. Ama şimdi katılacak tüm delegelere aşı yapacaklarını söylüyorlar. Bu adil ve güvenli kabul edilirse sanırım katılacağım” diyen ve küresel çapta iklimle ilgili protesto eylemleri için gençleri bir araya getiren Greta, henüz 18 yaşında.

Sadece göz boyama

Vogue İskandinavya’nın kapağında yer almasına rağmen moda endüstrisinin iklime etkisini de rahatça eleştiriyor, moda markalarının, ürünlerinin çevreye etkisi konusunda sorumluluk almaları gerektiğini de söylüyor. En son 3 yıl önce 2. el giysi satın aldığını ve tanıdıklarından kıyafet ödünç almayı tercih ettiğini de anlatıyor.

“Moda endüstrisi iklimsel ve ekolojik krize büyük katkıda bulunuyor. Bazıları birçok kişinin tek kullanımlık olarak gördüğü hızlı moda ürünlerinin tadını çıkarsın diye dünyanın dört bir yanında sömürülen sayısız işçi ve topluluk üzerindeki etkisinden bahsetmiyorum bile. Birçokları kendilerini ‘sürdürülebilir’, ‘etik’, ‘yeşil’, ‘iklim nötr’ veya ‘adil’ olarak tanımlayan kampanyalara uçuk miktarlar harcayarak moda endüstrisi sorumluluk almaya başlıyormuş gibi gösteriyor. Ama açık olalım: Bu neredeyse her zaman yeşil göz boyamadan başka bir şey değil. Dünyanın bugün şekillendiği haliyle kitlesel çapta moda üretemez veya ‘sürdürülebilir’ tüketemezsiniz. Sistem değişikliğine ihtiyaç duymamızın birçok nedeninden biri de bu” diye özetliyor durumu.

Daha önce ABD’nin eski başkanı Barack Obama’dan Snapchat’in kurucusu Evan Spiegel’e birçok önemli isimle konferanslarda aynı sahneyi paylaştı. İki yıl önce İngiliz Vogue’un Sussex Düşesi Meghan’ın misafir editörlüğünde yayımlanan “Forces for change” temalı eylül sayısının kapağında yer aldı, değişimi sağlayan itici güç olarak seçilen tam 14 başka isimle birlikte. Daha önce iklim değişikliğine dikkatleri çekmek için okula gitmeme grevi de başlattı. Hatta çevreye duyarlılığından ödün vermemek için ABD seyahatini tuvaleti ve duşu olmayan bir yelkenliyle yaptı. “Uçmaktan vazgeçerek yalnızca karbon ayak izinizi azaltmakla kalmıyorsunuz. Aynı zamanda çevrenizdeki diğer insanlara da iklim krizinin gerçek bir şey olduğuna dair sinyal gönderiyorsunuz” diyen Greta, hava kirliliğine neden olduğu gerekçesiyle uçakla seyahat etmeyi reddediyor.

Küresel ısınmanın suçluları

Greta, daha önce New York’ta hem protestolara hem de Birleşmiş Milletler İklim Eylemi Zirvesi’ne de katıldı. Elbette, Greta’nın yapacağı konuşma durumu değiştirmek için yeterli değildi, ama daha çok farkındalık yaratmak, daha çok ses getirmek için kesinlikle çok önemliydi. Hava muhalefeti iklim değişikliğini sık sık yüzümüze çarpıyor. Sık sık orman yangınları ve seller yaşanıyor. Bunların sonucunda iklim krizinden konuşmaya başlıyoruz ister istemez. İklim değişikliğinin bırakın dünyaya zararlarını, günlük hayatımızdaki etkilerine baksak yeter. Sıcaklardan kaynaklanan hastalıklar her geçen gün artıyor. Doğa karşısında bu kadar çaresiz kalırken, bu konuyu da artık daha ciddiye almak gerekmiyor mu? Neyse ki Greta gibi iyi örnekler de var ve neyse ki artık moda dergileri bile güncel olabilmek için böyle örnekleri kapaklarına taşıyor.

Kapakta Türk imzası

Vogue İskandinavya, piyasaya çıktığı günden itibaren karbon nötr onaylı olacağı taahhüdünü veriyor, sürdürülebilirliği odak alıyor. İsveçli çevreci sanatçı ikilisi Alexandrov Klum tarafından çekilen ilk sayının kapak fotoğrafında Greta, ormanlık alandaki bir ağacın altında, bir atın yanında oturuyor. Greta bir trençkotla ince bir elbise giymiş. Greta kapağının bizi ilgilendiren bir de sevindirici yanı var, styling Vogue İskandinavya’nın moda editörü Konca Aykan tarafından yapıldı. Ayrıca çekimin perde arkası filmi de bir Türk yönetmen Emir Eralp tarafından çekildi.