Doha’nın kalbinde sanata yolculuk

Formula 1 Katar Grand Prix’nin final gününde Doha’dan bildiriyorum. Doha’da en dikkat çekici şey, hem dünyanın en iyi mimarlarına kalıcı eserler yaptırıyorlar hem de güncel kalabilmek için global kültür-sanat dünyasını sık sık şehre getiriyorlar

Usta Fransız mimar Jean Nouvel’in imzasını taşıyan, çöl gülünden ilham alan Qatar National Museum açıldığından beri Doha’ya gelmek istiyordum. Sırf bu mimariyi görmek için bile Doha’ya gelmeye değer. Katar Müzeler Müdürlüğü’nün başında Katar Emiri’nin ArtReview dergisi tarafından her yıl yapılan Sanat Dünyasında En Güçlü 100 İsim listesinin birinci sırasında yer alan kız kardeşi Şeyha El Mayassa, tam adıyla Al Mayassa bint Hamad Al-Thani var.

Hem dünyanın en iyi mimarlarına eserler yaptırıyorlar hem de güncel kalabilmek için kültür-sanat dünyasını ve popüler kültürü yakından takip ediyorlar. İşte o yüzden Doha’da görmek istediğim müzelerin ve sergilerin listesi çok önceden hazırdı. Qatar National Museum, Katar tarihini anlatıyor, inci avcılığının Japonya’da kültür incisinin bulunmasıyla bitişi ve daha sonra doğalgazın bulunmasıyla ülkenin kaderinin nasıl değiştiğini daha iyi anlıyorsunuz. Burada sergilenen birçok şey maket aslında, orijinal eserler kapalı kapılar ardında korunuyor.

Müzenin içinde Jiwan adlı bir de restoran var. Müzeden sonra kültür köyü Katara’da geziyoruz. Mavi Cami olarak da bilinen Katara Camisi ve Altın Cami’yi görüyoruz. Bu camiler bir Türk kadını tarafından yapıldı diye anlatıyorlar. Şakirin Camisi ile ilk cami projesini gördüğümüz Zeynep Fadıllıoğlu’nun eseri olduğunu öğreniyoruz. Şehrin en önemli müzelerinden İslam Eserleri Müzesi tadilatta. Ama Doha’nın modern sanat müzesi Mathaf: Arab Museum of Modern Art’ı görme konusunda ısrar ediyorum. Aslında programa dâhil edilmemiş olsa da Şeyha El Mayassa’nın Instagram paylaşımlarından gördüğüm için merak ediyorum. Burada giriş katında Kader Attia sergisi var. Serginin en etkileyici eseri, hiç şüphesiz yerde sıra sıra oturmuş, alüminyum folyodan yapılmış ibadet eden insanlar enstalasyonu. Etkilenmemek mümkün değil.

Asansörde süren sergi

Daha sonra Msheireb bölgesinde Doha’nın en yeni tasarım-moda-teknoloji merkezlerinden John McAslan&Partners imzalı M7’yi geziyorum. Burada 2 hafta önce açılan çok kapsamlı Christian Dior: Designer of Dreams sergisi var. İkinci kata çıkarken kullanılan yüksek tavanlı dev asansörde bile sergi devam ediyor. Sergilenenler arasında Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani’nin annesi Şeyka Moza’nın özel koleksiyonundan 9 kıyafeti de var. Ayrıca farklı sanatçıların imza attıkları özel tasarım çantalar da dikkatleri çekiyor.

Daha sonra Doha Fire Station’da, Katar-ABD yılı etkinlikleri kapsamında 2 hafta önce açılan 31 Mart’a kadar devam edecek Virgil Abloh “Figures of Speech” sergisini geziyorum. Eski itfaiye merkezi korunarak çok güzel bir kültür-sanat alanına dönüştürülmüş, hatta buraya resim malzemeleri satan çok güzel mağazalar da açılmış. Jeff Koons: Lost in America sergisi de bugün Qatar Museums Gallery-Al Riwaq’ta açılıyor.

Müzeler kadar etkilendiğim bir diğer yer de Qatar National Library oluyor. Tabii bunda Hollandalı mimar Rem Koolhaas imzalı açık bir kitabı andıran bir bina olmasının da etkisi çok. Ama daha da çok etkilenmemizi sağlayan kütüphanede çalışan ve bize harika bilgiler veren bir Türk, Sevinç Reyhanlı… Kütüphanede havaalanındaki bagaj bantlarına benzer bir sistem kullanıldığını da fast foodcularda olduğu gibi arabadan hiç inmeden kitapları geri verebildiğiniz bir drive-thru sistem olduğunu da görüyoruz. Bu arada kütüphanede herkesin çalışabilmesi için her türlü ayrıntı düşünülmüş, ister bir müzik albümü kaydedebiliyorsunuz, ister profesyonel fotoğraf çekebiliyorsunuz; ister 3 boyutlu baskı yapıp tasarladığınız ürünün prototipini yaratabiliyorsunuz. Alt kat ise daha arkeolojik bir his yaratıyor, burada eski kitaplar ve haritaların arasında Türkiye tarihiyle ilgili birçok kaynak da yer alıyor. Ayrıca İslam dünyasında kadın sanatçılara ve yazarlara ayrılmış özel bir bölüm de var.

Doha’da eğitime de çok değer verilmiş, dünyanın en iyi üniversitelerinden eğitmenler getirerek bir eğitim şehri de yaratılmış. Hem kültür-sanat hem eğitim alanındaki tüm projelerin ise Şeyka Moza ve kızı Şeyha El Mayassa sayesinde hayata geçirildiği konuşuluyor.

İşte kadınların gücü ve vizyonu…