Bowie koleksiyonunun bilinmeyenleri

Los Angeles’ta neredeyse Angelina Jolie ve Brad Pitt’in boşanma davası kadar ses getiren bir sergi var, ‘Bowie Collector’. David Bowie’nin koleksiyonu, çağdaş sanat eserlerinden tasarım mobilyalara uzanıyor.

Malum, David Bowie sadece bir rock star değildi, gerçek bir ikondu aynı zamanda. Sadece müziğiyle, tarzıyla değil, sahne dekorlarını bile kendi çizecek ve 1973’ten beri her şeyini arşivleyecek kadar çalışkan / titizdi. 1983’te Yeni Zelanda’da verdiği konsere 80 bin kişilik izleyici çekerek Guinness Rekorlar Kitabı’na girmeyi başardı. 1999’da ‘Hours’ ile ilk tamamı indirilebilen albümü yapacak kadar öncüydü. Boşuna Londra’nın önemli müzesi Victoria & Albert, ‘David Bowie Is’ retrospektifi yapmadı.

Şimdiye kadar gezdiğim en etkileyici sergilerden biriydi, 50 yıllık popüler kültürün özetiydi. David Bowie, bu sergiyle yeni bir rekor daha kırdı. V&A, tarihinde ilk kez bir serginin ön satışında tam 50 bin adet bilet sattı. Peki ama sergide neler vardı?

Videolar, enstalasyonlar, el yazısı şarkı sözleri, mektuplar, Londra’dan Berlin’e taşınışı, Berlin günleri, filmlerinden parçalar, yapmaya çalışıp yapamadıkları, çizimleri, aldığı notlar, hayran mektupları, Burroughs’dan Peter Pan’e, Marlene Dietrich’ten George Orwell’e, hatta Iggy Pop’a onu etkileyenler... Gerçek adı olan David Robert Jones’u çocukluğunda bırakıp David Bowie olarak doğduğu an, 16 Eylül 1965’te adını resmen değiştirdiğini bildiren mektuptan olağanüstü kostümlerine her detay...

Tilda Swinton, serginin açılış yemeğinde David Bowie’ye hislerini şöyle özetlemişti: “Hepimizi bu odaya getiren farklı kökenleri ve farklı rotaları var. Sen bizden biriydin, bizdensin. Hepimizin DNA’larını şekillendirdin. Şu an neredesin? Hiç önemli değil. Sen bizi bir araya getirdin ve hepimizin uzaylı kuzenisin.” Bowie’nin o dönemki son albümü Where Are We Now’a (Şimdi Neredeyiz) ve tabii Ziggy Stardust adıyla yarattığı başka bir gezegenden gelen rock star karakterine gönderme yaparak.

Bowie daha sonra bir albüm daha yaptı: “Blackstar”, bu yıl 69. doğum günü olan 8 Ocak’ta piyasaya çıktı. Bowie, iki gün sonra ise aramızdan ayrıldığında yine bir sürpriz yapmıştı, müzik kariyeriyle zirveye geri dönmüştü.

Bilinçli seçimler yapmış

Şimdi ise müzisyen kimliğiyle değil, koleksiyoner kimliğiyle sanat dünyasında gündemde. Londra Sotheby’s’de 10-11 Kasım’da satışa çıkacak olan koleksiyonun özelliği, arkasında David Bowie gibi bir isim olmadan da bir müzeyi doldurabilecek bir seçkiye sahip olması. Bu da, Bowie’nin sadece sahip olmak için değil, gerçekten bilinçli seçimler yaptığını gösteriyor. Sergide Bowie’nin çağdaş sanatçılarla yakın ilişkileri de ortaya çıkıyor. Örneğin, Los Angeles’taki serginin girişinde yer alan Damien Hirst eseri, Bowie ve Hirst işbirliğinin eseri. 2 milyon dolardan satışa çıkıyor.

90’ların önemli sanat dergisi High Brow’un danışma kurulunda yer almasından sanat kitaplarıyla bilinen yayınevi 21’i kurmasına kadar sanat yayıncılığında da birçok önemli işe imza attı Bowie. Çağdaş sanatla ilgili birçok eleştiri yazısı da yazdı, sanatçılarla röportajlar da yaptı. Koleksiyonunda eserleri olan Jean-Michel Basquiat hakkında birçok yazısı yayımlandı, yine koleksiyonunda eserleri yer alan Damien Hirst ile röportaj da yaptı, stüdyosunda birlikte çalışmalar da... Bowie, 1990’larda 20. yüzyıl İngiliz sanatıyla ilgilenmeye başladığında büyük koleksiyonerler onun aksine klasik eserleri topluyordu. Bowie ise tam da kendisi gibi sınırları zorlayan çağdaş sanatçıların eserleriyle ilgileniyordu. Güney Afrika seyahatlerinden etkilenip Afrika sanatından eserleri de koleksiyonuna katmıştı. 80’lerin önemli tasarım grubu Memphis Group’un tasarım mobilyalarından Pier Giacomo and Achille Castiglioni imzalı pikapa kadar birçok parçayı da.

Bowie’nin Basquiat’a özel bir ilgisi vardı, bizde Cem Yılmaz’ın olduğu gibi. Bowie, 1996 yapımı film ‘Basquiat’ta Andy Warhol’u canlandırmıştı. İlgisi filmle sınırlı değildi tabii. Basquiat’ın eserlerini müziğe, rock’a çok yakın bulmasından kaynaklanıyordu. Hatta bir dönem Basquiat, Bowie’nin New York’ta sık sık gittiği gece kulübü Mudd Club’da rock grubuyla sahneye de çıkıyormuş.

13 milyon sterlin değerinde

BowIe’nin koleksiyonunda satışa çıkan iki Basquiat eseri var. Biri 1984 tarihli “Air Power”. 4.7 milyon dolara alıcı bulması beklenen eserin Bowie tarafından 1995’te Christie’s’ten 120 bin dolara alındığı biliniyor. Bowie koleksiyonunda öne çıkan bir de dışlanmışlar bölümü var. Akıl hastanelerinde sanat terapisi gören hastaların eserleri de yer alıyor koleksiyonda. Koleksiyonun bir diğer özelliği de sadece ünlü ya da kabul edilmiş isimlerin işlerini seçmemesi ve tamamen kendi zevkine hitap eden eserleri toplaması.

400 parçalık David Bowie koleksiyonunun satışa çıkacak 250 parçasının değeri 13 milyon sterlin civarında. Açık artırma, 10-11 Kasım’da Sotheby’s Londra’da gerçekleşecek. Türkiye’nin önde gelen koleksiyonerlerinin artık daha çok yurtdışında alım yaptığı düşünülürse, Bowie koleksiyonundan eserlerle ilgilenmeleri de hiç şaşırtıcı değil.