140 yıllık moda manifestosu
“Gabrielle Chanel: Moda Manifestosu” başlıklı sergi, Londra’da Victoria&Albert Müzesi’nde açıldı. Peki, biletlerin önceden tükendiği, müzenin önünde uzun kuyrukların oluştuğu sergide neler dikkatleri çekiyor?
“12 yıl önce modanın sanat müzelerine girmesi konuşulmazdı bile” diyor Metropolitan Müzesi’nin küratörlerinden Harold Koda, New York Times’a. Yıllar önce New York Metropolitan’da, Chanel sponsorluğunda Chanel sergisi açıldığında müze çok ağır eleştiriler almıştı. Oysa şimdi herkes çoktan alıştı, müzeler çoktan kabul etti, moda da artık bir sanat.
Çünkü moda ve kostüm sergileri sayesinde daha çok kişiye ulaşıyorlar.
Londra’da Victoria&Albert Müzesi’ndeki “Gabrielle Chanel: Moda Manifestosu” başlıklı serginin ilk duyurusu aylar önce yapıldığında biletler anında tükendi. Şimdi ise küratörlüğünü Oriole Cullen’ın üstlendiği serginin açılmasıyla müzede uzun kuyruklar oluştu. Sergi, Coco’nun abartısız zarafetini ve stilinin 140 yıl sonra hâlâ şık olduğunu öne çıkarıyor. Ama bunu yaparken Coco’yu sevimli bir karakter olarak da tanıtmaya çalışmıyor.
“Gabrielle Chanel: Moda Manifestosu”, tasarımcının ilk butiklerinden birinin önünde çekilmiş bir fotoğrafıyla başlıyor. 29 yaşında olmasına rağmen henüz bildiğimiz Coco’ya benzemiyor uzun eteği ve eski kazağıyla. Tüvitler ve inciler içinde değil. Ancak Kuzey Fransa’daki Deauville’de, adının yazılı olduğu tentenin altında ellerini yumruk yapıp ceplerine sokmuş haliyle yine her zamanki gibi güçlü duruşuyla dikkat çekiyor.
Casus söylentisi
Gişe rekorları kıran bu sergi, müthiş bir kadının hikâyesi. Kabul etmek lazım, Fransa’nın kırsal kesiminde yoksulluk ve kaosun ortasında doğan ve manastır rahibeleri tarafından büyütülen Gabrielle Chanel, modern kadının gardırobunun mimarı oldu. Chanel’in tüvit takımları, küçük siyah elbiseleri ve ikonik cam parfüm şişeleri yıllardır unutulmadı. Sergide “Matmazel” olarak adlandırılan salon Coco’nun savaş zamanı davranışlarını sorguluyor ve tabii hep konuşulan casus söylentisinin altını çiziyor. Yine de kendisine hayran bırakmayı başarıyor.
Çok fazla kıyafetin sergilendiği sergide yer alan tasarımlar günümüzde hâlâ kadınların giymek isteyeceği kıyafetler. Vogue’un “dünyanın en güzel üniforması” diye adlandırdığı 53 tüvit takımın yer aldığı avluya girince daha da etkilenmemek mümkün değil. V&A’in, 2020’de Paris’teki Palais Galliera’da düzenlenen serginin yeniden yorumu olan yeni Chanel sergisi, son derece sade bir şekilde başlıyor ve bitiyor aslında. İlk gördüğümüz denizci yakalı ipek jarseden bir bluz, sonuncusu ağır siyah bir takım elbise ve şapka.
Başlangıçtan güce
Bu giysilerin hiçbiri özellikle çarpıcı değil: İlki, 1916’dan kalma, günümüze ulaşan en eski Chanel parçalarından biri. 1969’da tasarlanan ikincisi, ölümünden yedi yıl sonra, 1978’de Chanel’in kişisel koleksiyonunun Christie’s satışında V&A tarafından satın alındı. Bu iki parça sergiyi muhteşem bir şekilde ayırıyor ve özetliyor. Bluz başlangıçtan söz ediyor, burada Chanel, kendi alametifarikası haline gelecek olan süssüz rahatlığın tadını çıkarıyor. Takım elbise ise geldiği güçlü noktayı gösteriyor. Chanel ceketlerin sırlarından biri, kumaşın vücut etrafında eşit şekilde dağılmasını sağlayarak yumuşak tüvit silüetini güçlendirmek için ceketin eteğine dikilen zincir. Bunun gibi birçok detay daha sergide yer alıyor.
Kraliçe’nin mektubu
29 yaşındaki Kraliçe II. Elizabeth’in, arkadaşı Frederick “Boy” Browning’e, Windsor Kalesi kâğıdına yazılmış, Chanel’in gücünden bahseden mektubu da sergide yer alıyor. Kraliçe şöyle yazıyor: “Her zamanki gibi, tam da benim özellikle istediğim şeyi keşfettiniz ve Chanel parfümü doğum günü hediyesi için size gerçekten çok teşekkür etmek istiyorum.”
Sergi Alexander McQueen ya da Dior sergileri kadar etkileyici değil ama 140 yıllık bir stilin günümüzde hâlâ geçerli olduğunu görmek bakımından önemli. “Gabrielle Chanel: Moda Manifestosu”, 25 Şubat 2024’e kadar Londra V&A’de devam ediyor.
“Gabrielle Chanel: Moda Manifestosu”, 25 Şubat 2024’e kadar Londra V&A’de devam ediyor.