İhracatta dijital seferberlik
İhracatçının önünü açacak ve işini kolaylaştıracak yeni çalışmaları Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile konuştum. Bakan Pekcan, özellikle ihracatçı için çok önemli olan dijitalleşmede bakanlık olarak yeni bir sayfa açtıklarını dile getirdi. Uygulamaya koydukları yeni sistemle ihracatçının birçok ülke ile ilgili kafasındaki en az 50 sorunun yanıtını bir tık ile kısa sürede alacağını kaydetti.
Dijitalleşme her alanda önemli.
Öncelikli olması gereken alanlardan biri de ekonomi ve ticaret.
İhracatın kolaylaştırılması ve artırılması için çalışma üstüne çalışma yapılıyor. Bu çerçevede Ticaret Bakanlığı’nda ‘dijital dönüşüm’ çalışmaları hız kazanmış.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile hem bakanlığındaki dijital dönüşümü hem de ihracattaki dijital seferberliği konuştum.
İhracatçıların önünü açmak için gece gündüz çalıştıklarını belirten Bakan Pekcan, bakanlık olarak bu hızlı değişime ve dönüşüme en uygun şekilde ayak uydurmak için dijitalleşme çalışmalarını yorulmadan sürdürdüklerini söyledi. İhracatçı firmaların bir dijital kimlik yarattıktan sonra özel çözümler üretecek bir sisteme gireceklerini belirten Pekcan, “Örneğin, bir firma platforma kaydolarak kendini tanıttıktan sonra, ihraç etmek istediği ürünü dünyada en çok ithal eden ülkeler hangileri, bu ürünün vergi oranı hangi ülkede ne kadar, ilave önlem var mı? Bu ürünün yanı sıra başka ürünlere ihtiyaç var mı? O ülke iş yapma kolaylığında kaçıncı sırada, nakliye-ödeme alternatifleri, gibi yaklaşık 50’nin üzerinde sorusuna cevap alabilecektir. Ayrıca ihracatçılarımız ve potansiyel ihracatçılarımız, satmak istediği ürünlerin yurtdışındaki potansiyel alıcılarının iletişim bilgilerine de bir tık ile ulaşabilecektir. Yine aynı şekilde, yabancı firmalar da, ülkemizden alım yapmak istediklerinde, aradıkları ürünün Türkiye’deki üretici veya satıcılarının bilgilerine bu platformdan ulaşabilecekler. Bu platform içerisinde firmalarımıza 7 gün 24 saat hizmet verecek bir chatbot da yer alacak” dedi.
Ticaret Bakanlığı’nda bir araya geldiğimiz Pekcan Milliyet’in sorularını şöyle yanıtladı:
Dijitalleşmeye büyük önem veriyoruz
- Bakanlık olarak dijitalleşmeye yönelik neler yapıyorsunuz?
Bakanlığa başladığım ilk günden itibaren dijitalleşme önem verdiğim konulardan birisi olmuştur. Dünyamız artık başka bir dönem içerisine giriyor. Geleceğin dünyasının bugünden şekillendiği günleri yaşıyoruz. Yeni nesil Sanayi Devrimi ile özellikle elektronik ve bilgi teknolojilerinin kullanımı artık hayatın her alanına entegre olmuş durumda. Biz de Bakanlığımız olarak bu hızlı değişime ve dönüşüme en uygun şekilde ayak uydurmak için çalışmalarımızı yorulmadan sürdürüyoruz. Bu kapsamda; ihracat ana planımızla ihracatçılarımız için akıllı ihracat platformu kuruyor; blok zincir uygulamalarını dış ticaretin her alanında yürürlüğe koyacak projeler üretiyoruz. E-ihracat Stratejimizle KOBİ’lerimiz başta olmak üzere ihracatçılarımızı dünyaya açıyor, eğitimler veriyoruz. Uygulanabilir sektörlerde, Sektörel Ticaret Heyeti ve Alım Heyeti için zaman ve maddi kaynak ayıramayan firmaların daha fazla alıcıya ulaşabilmesi amacıyla online B2B’ler düzenliyoruz. Yine aynı şekilde, ‘sanal fuarlarla’ dijital ortam ve dış ticaretin fuarcılık boyutunu da 1 yıl süreyle bir araya getirerek yeni fırsatları ortaya çıkarmayı hedefliyoruz. Firmalarımızın tesis etmek zorunda kaldıkları bürokratik işlemlerin azaltılması amacı ile Dâhilde İşleme Rejimi, Hariçte İşleme Rejimi, Vergi Resim Harç İstisnası ve Belgesiz İhracat Kredileri Programları ile devlet yardımlarına ilişkin tüm süreçleri kapsayan bir otomasyon sistemini hayata geçiriyoruz.
50’nin üzerinde soruya anında yanıt
- Akıllı İhracat platformu nedir?
Ticaret Bakanlığı olarak dijitalleşmede yeni bir sayfa açıyoruz. Akıllı İhracat Platformu ile küresel pazarlar, ihracatçının ofisine gelecek ve şimdiye kadar ihracatçılarımıza farklı kaynaklardan sunulan tüm bilgiler tek bir kanaldan sunulacaktır. Akıllı İhracat Robotu; firmalarımızın sahip olduğu özelliklere göre, onlara özel, anlaşılır bir dilde ve formatta öneriler sunacaktır. Bütün ihracatçı firmalarımız için bir dijital kimlik yaratıp onları daha yakından tanıyarak sadece onlara özel çözümler üretecek bir sistem olacaktır.
Örneğin, bir firma platforma kaydolarak kendini tanıttıktan sonra, ihraç etmek istediği ürünü dünyada en çok ithal eden ülkeler hangileri, bu ürünün vergi oranı hangi ülkede ne kadar, ilave önlem var mı? Bu ürünün yanı sıra başka ürünlere ihtiyaç var mı? O ülke iş yapma kolaylığında kaçıncı sırada, nakliye-ödeme alternatifleri gibi yaklaşık 50’nin üzerinde sorusuna cevap alabilecektir. Ayrıca ihracatçılarımız ve potansiyel ihracatçılarımız, satmak istediği ürünlerin yurtdışındaki potansiyel alıcılarının iletişim bilgilerine de bir tık ile ulaşabilecektir.
Yine aynı şekilde, yabancı firmalar da, ülkemizden alım yapmak istediklerinde, aradıkları ürünün Türkiye’deki üretici ve/veya satıcılarının bilgilerine bu platformdan ulaşabilecekler. Bu platform içerisinde firmalarımıza 7 gün 24 saat hizmet verecek bir chatbot da yer alacak.
Blokzincir Singapur ile başladı
- Blokzincir teknolojisi dediniz...
Blokzincir. Dijitalleşme çalışmalarımızın bir boyutu da dış ticaret işlemleriyle örtüştüğünü düşündüğümüz blokzincir teknolojisidir. Bu alanda ilerlediğimiz 3 tane somut projemiz bulunuyor. Ana hedefimiz diğer ülkelerle olan dış ticaret işlemlerini blokzincir üzerinden yapmaya yöneliktir. Ancak burada tüm paydaşların blockzincir uygulamasına geçmesi de önemli. Bunun ilk çalışmasını Singapur ile başlatmış bulunuyoruz.
E-ihracat stratejisi
- E-ihracat stratejisinde neler var?
Bugünün küresel ekonomisinde dijital dil nasıl hâkim dil olmuşsa; e-ticaret de hakim tüketim yöntemi olma yolunda ilerliyor. E-ticaret, trendini yakalayacak ülkeler ve firmalar için devasa fırsatların kapısını açacak bir gerçek haline gelmiştir. Ticaret Bakanlığı olarak, İhracat Ana Planımız kapsamında, küresel bir gerçek haline gelmiş olan e-ticareti ülkemiz için bir fırsat haline getirmek üzere çok kapsamlı çalışmalar yürüteceğiz. Bu çerçevede uygulamaya koyduğumuz e-ihracat stratejisi eylem planı ile, kobilerin e-ihracata yönlendirilmesi sağlanacak, e-ihracatçı sayısı artırılacak, gümrük işlemleri sınır ötesi e-ticaret ihtiyaçları çerçevesinde geliştirilecek, sınır ötesi e-ticarette ürün güvenliği ve denetiminin etkinleştirilmesi sağlanacak, ihracat yapan firmaların uluslararası rekabetçiliği geliştirilecek. Diğer taraftan, e-ihracat için lojistik kapasitesinin geliştirilmesi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile çalışmalarımız devam ediyor.
- Başka dijitalleşme çalışmalarınızda neler var?
Bütün bu proje ve uygulamalarımızın yanında, işlemlerin saniyeler, dakikalar içerisinde tamamlandığı gümrük kapılarımızdan temin ettiğimiz verileri doğru bir şekilde yönetebilmek, bu eşsiz veri tabanını kullanarak ülkemizin rekabetçi gücünü artıracak analiz ve değerlendirmeler üretebilmek için çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz. Örneğin, dış ticaret verilerimizle iç ticaret verilerimizi birbirleriyle uyumlu hale getirerek geniş vizyonlu analizlere imkân sağlıyoruz. Bakanlığımız bünyesinde uygulamada olan bilgi sistemlerini çağımızın gereklerine uygun bir hale getirerek ticaret erbabımızın söz konusu bilgi sistemlerinden en etkin şekilde yararlanmalarının önünü açıyoruz. Tasfiyelik hale gelen eşyalara ilişkin ihaleleri elektronik ortama taşıyarak hem zaman ve parasal maliyeti azaltıyor hem de güvenilirliği tesis ediyoruz. Sadece projelerimiz ve uygulamalarımız ile değil bakış açımızla da değişen dünyaya ayak uyduruyoruz. Çağımıza uygun yeni yönetim modelleri ile yeni nesil teknolojilerin dış ticaret politikalarına uyumlu hale getirilmesi yönünde kararlı adımlar atıyoruz.
Gümrükte işlemler kâğıtsız
- Gümrüklerde işlemler nasıl?
20 Ağustos’tan itibaren tüm gümrüklerimizde uygulamaya alınan İhracatta Dijital Gümrük Projesi, ihracat işlemlerinin tamamen elektronik ortamda yürütülmesini sağlamış ve gümrüklerde tam dijitalleşme yolunda büyük bir adım atıldı. Atılan bu adımla ihracatta gümrük işlemleri, kâğıt ortamında belge ibrazı olmaksızın yapılıyor. Ticaret erbabı ihracat beyannamesini ve eklerini gümrük idaresine gitmeden ofisinden verebiliyor. Bu sayede belge ve sertifika beyanı sırasında yaşanan zaman ve maliyet kaybı son buldu. Ayrıca yapılması planlanan mobil uygulama ile tablet veya cep telefonu aracılığıyla beyannamenin memur işlemleri, sahada tamamlanabilecek ve bu sayede ihracat işlem süreçleri daha da hızlanacaktır. Dış ticaretteki tüm bu dijitalleşme, Bakanlığımız koordinasyonunda tüm bakanlıkların belgelerini tek bir sisteme toplamayı amaçlayan Tek Pencere Sistemi sayesinde her geçen gün daha da ilerliyor. Hâlihazırda dış ticarete konu 18 kurum ve kuruluş tarafından sağlanan 169 belge (hem ithalat hem ihracatı kapsayan) elektronik ortama aktarıldı ve kalanlar için de çalışmalarımız devam ediyor.
Yapay zeka destekli veri analitiği
- Ticareti geliştirmek için neler planlanıyor?
Ülkemizin ticaretini geliştirecek ve ekonomik kalkınmayı artıracak kurumlar arası iş birliğini güçlendirmek amacıyla bakanlığımız bünyesinde Veri Analitiği Mükemmeliyet Merkezinin (VAMM) kurulmasına yönelik çalışmalarımızı hızlandırdık. VAMM ile yurtiçi ve yurtdışı verilere dayalı iş analitiğini tesis etmeyi, yapay zekâ destekli, gelecek odaklı sektörel ve sektörler arası tahminleme imkânını sağlamayı ve geleceğe yön verecek veri bilimcilerimizi yetiştirmeyi amaçlıyoruz. Diğer taraftan dış temsilciliklerimizin etkin ve verimli çalışmalarını desteklemek ve bakanlığımız ile bilgi akışını güçlendirmek üzere Dış Temsilcilikler Yönetim Bilgi Sistemini oluşturduk. Dış temsilciliklerimizin ihracatımızın gelişimine yönelik çalışmalarını güçlü bir bilişim altyapısı üzerine kurarak, daha da güçlendirilmiş bir veri tabanı ve kurumsal hafıza suretiyle dış temsilciliklerimizin faaliyetlerinin izlenebilirliğini, raporlanabilirliğini ve etkinliğini temin edeceğiz. Bakanlığımız bünyesinde çağımızın dijitalleşme ihtiyacına uygun bir şekilde geliştirdiğimiz bir diğer proje ise Süre Hesaplama ve İzleme Programı (SHIP) ile birlikte dış ticaret işlemlerinde izlenebilirliği ve öngörülebilirliği tesis ediyoruz.
- Zaman kaybını önlemeye yönelik neler yaptınız?
Bugünün dünyasında zaman kaybına gerek olmadığı artık hepimizin malumu. İşte biz de bu görüşten yola çıkarak bakanlığımız olarak eski dönemlerde kara sınır kapılarında oluşan araç kuyruklarının önüne geçmek için kara kapılarımızda Randevulu Sanal Sıra Sistemi’ni (RSS Sistemi) hayata geçiriyoruz. RSS Sistemi ile ülkemizin hedef pazarlarda rekabetçi gücünü artırmayı, içinden geçtiğimiz dijital dönüşüm döneminin gereklerinden olan basit ve hızlı çözümler üreterek dış ticaret erbabımızın yurtdışındaki pazarlarla etkin bir şekilde buluşmasını amaçlıyoruz.
RSS Sistemi ile birlikte gümrük işlemleri biter bitmez ofisinden, evinden veya mobil cihazından randevu alan sürücü sınır kapısına tam zamanında varabilecek. Sürücülerimizin sınır kapısından ne zaman geçeceğine ilişkin öngörü sahibi olabilmesinin önünü açtığımız bu sistemle ayrıca hem dış ticaret erbabımız hem sürücülerimiz hem de Gümrük idaresinin zaman kaybının önüne geçeceğiz. Hızlı bir şekilde gelişen dış ticaret işlemlerinin hızından bir şey kaybetmeden aynı zamanda güvenli bir şekilde gerçekleşmesini olanaklı hale getirmek için risk analizi süreçlerinde veri madenciliği yöntemlerini kullanarak yürüttüğümüz analiz süreçlerini farklı bir boyuta taşıyoruz.