'AB konuşur Türkiye yapar'

TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Akif Çağatay Kılıç ile Rusya-Ukrayna savaşındaki gelinen son noktayı, batının ve Rusya'nın hatalarını, Türkiye'nin önemini ve barışın nasıl sağlanacağını konuştuk.

Rusya-Ukrayna savaşında herkesin gözü barışta. Ama Ukrayna'dan gelen son görüntüler bunun zorluğunu da ortaya koyuyor.

Barış nasıl sağlanacak? Gelinen son nokta ne? Kim ne hata yaptı? Batının tavrı yeterli mi? Batı hangi hataları yaptı? Rusya'dan beklenti ne? Türkiye'nin önemi arttı mı? Tüm bu soruları TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Akif Çağatay Kılıç ile konuştuk. Kılıç Milliyet'in sorularını şöyle yanıtladı:

DÜNYA ÜZERİNE DÜŞENİ YAPMALI

- Rusya-Ukrayna savaşında son gelinen noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz?

Rus askerlerinin çekildiği yerlerden gelen resimler tam bir facia. Hepimizin vicdanını, yüreğini dağlayan insanlık adına utandığımız görüntüler ortaya çıktı. Bu hepimiz açısından üzücü fakat her ne olursa olsun biran önce ateşkesin sağlanması için tüm dünyanın üzerine düşeni yapıp herkesin çaba sarf etmesi gerekiyor. Bu işin çözülmesinin tek yolu yani savaşın sona erdirilmesi ve anlaşma sağlanmasının tek yolu her iki cumhurbaşkanının masaya oturması. Bunun için bazı şartların oluşması gerektiği konusunda iki taraftan da istekler ve talepler var. Tüm dünyanın, hızlı bir şekilde bu şartların sağlanması ve o belgenin ortaya çıkması için çaba sarf etmesi lazım.

SİSTEM YENİDEN KURULMALI

- BM ve NATO'nun süreçteki adımlarına neler söyleyeceksiniz?

1. ve 2. dünya savaşlarından sonra dünya ulusları bir araya gelerek BM çatısı altında oluşturdukları kurullarla ve sistemle bir daha bu faciaların yaşanmaması için bir adım attılar. Ama şu an mevcut sistemin çalışmadığını Ukrayna'da görüyoruz. Çünkü Rusya daimî güvenlik konseyi üyelerden biri. Kınama yapmak istiyorsunuz ama kınayamıyorsunuz. Daha önce atılan adımları da gördük. Örneğin Karabağ sorunu. 30 sene boyunca orada bir işgal yaşandı. Toplantılar yapıldı ama sonuç olmadı. Bosna'da yaşanan soykırımlar. Filistin konusunda yaşadıklarımız. Bu sistemin iyi işlemediği ortada. Bu sistemin gözden geçirilmesi reform edilmesi, hatta yeniden kurulması gerekiyor.

BATININ FARKLI VE YANLIŞ YÖNTEMLERİ

- Batı ve ABD açısından süreçte yaşanan hatalar neydi?

Bu noktaya nasıl gelindi? NATO’nun, AB’nin, batının bu sürece gelinmesinde eksikleri, hataları oldu mu, evet oldu. Rusya’nın da hataları var. Çin’in de Hindistan’ın da hatası var.

AB ülkeleri açısından bakarsak bir defa söylemlerini uygulayabilecekleri bir gücün ortada olmadığı hissiyatını sürekli yaşattılar. Çok konuştular çok şey söylediler ama o söylediklerinin arkasında durmak ve hayata geçirme konusunda çok kararlı bir resim çizmediler. Farklı yöntemler denemek istediler. Bu yöntemlerin artık doğru yöntemler olmadığını anlamaları gerekiyor. Türkiye’nin durumu ile alakalı da incelediğinizde bakın hep klişe sözler var. Türkiye’ye karşı ithamlarda bulunuyorlar. Ders vermeye çalışılıyor. Ama bunun böyle olmadığını 1 ay içinde gördük. Bunun aynısı Rusya ve farklı ülkelere de uygulamak istediler ama bu şekilde huzur ve refah sağlanmaz.

‘Tutulmayan sözler var’

Ukrayna’da renkli devrimler adı altında yapılan seçimler ve hükümet değişiklikleri bu noktaya gelinmesinde bir pay sahibi değil mi?

AB, batı dünyası ve NATO yaptıklarının nereye vardığını ve varabileceğini şimdi daha iyi görüyorlar. Verilen ve tutulmayan sözler var. Ukrayna’ya verilen sözlerin verilmesi doğru muydu? Avrupa ülkeleri çifte standart içinde. Bunlar asla bugün Rusya’nın yaptıklarına bahane değil ya da sebep değil. Dünya sistemi içinde birileri başkalarına ders vermeyi kendinde hak gördüğü zaman sıkıntılı noktaya gidiyoruz. Aynısı Çin içinde geçerli şu an.

TÜRKİYE’NİN ÖNEMİNİN FARKINA VARDILAR

- Türkiye’nin önemi arttı mı?

Türkiye’nin önemi zaten hep vardı. Türkiye’nin önemi değişmedi. Ama onlar Türkiye’nin öneminin farkına vardılar. Yine aynı hatalarda ısrar ediliyor bazı yerlerde. Toplumsal mühendislikler, siyaset mühendislikleri içinde yapılan bazı adımlar var. Biz bunları görüyoruz. Türkiye kimsenin başaramadığını başardı, yaptı ve iki bakanı Antalya’da buluşturdu. Nasıl başardı, nasıl yaptı? Her iki tarafa da güven verdi. İtimat ediyorlar. Bunu sonuna kadar götürmemiz lazım.

50 BİN MİĞFER GÖNDEREREK ÇÖZÜLMEZ

- Avrupa Birliği açısından bakarsak...

Türkiye’nin önemini herkes hatırlamış durumda. Hatırlamakla beraber tam konumlandırdıklarını düşünüyor muyum, hayır. Halen ne kadar önemli olduğunu tam algılayabilmiş değiller. Düşünsenize şimdi Türkiye AB’nin bir parçası olsa. Diplomasi çalışması ortada. AB’nin gücü olacaktı. Bunu tam algılayabilmiş değiller. 5 bin, 50 bin miğfer göndererek bu iş çözülmez.

PUTİN SORUMLULARI BULSUN

- Savaş nasıl son bulabilir?

Bu savaşa son verecek olanlar Rusya ile Ukrayna’dır. Bu iki ülkenin heyetleri ve sonunda cumhurbaşkanları oturup buna son verecektir. İkisini de aynı masaya oturtacak bir duygu yok ortada. Son görüntüler var. Bir an önce bunun sorumlularının bulunması ve hesap sorulması lazım. Bunun aması fakatı yok. Bu konuda Sayın Putin’e büyük görev düşüyor. Çünkü kendisi ordusunun içinde bu vahşete imza atmış olan kişiler varsa onlara yönelik gereken adımları atmalıdır. Aksi takdirde bu olaydan kendisi de sorumlu olacaktır. İnsanların ve tarihin vicdanında buna karşı bir adım atmış olması bunu kabul etmediğini ortaya koyması gerekir.