YÖK, bir farkındalık yaratarak, üniversitelerin karnesini yayınladı.
Daha cesur olabilir, yaptırımlar getirebilir ve bazılarını çok daha ciddi bir şekilde uyarabilirdi. Muhtemeldir ki “Bu tabloda senin de payın yok mu?” eleştirisinden çekindiği için böyle bir adım atamadı!..
İlginç olan, reklamlara oluk oluk para akıtarak vitrinden düşmeyen üniversitelerin en iyiler listelerinde hiç karşımıza çıkmaması!
Para kazanırken varlar ama Ar-Ge ya da bilim üretilirken yoklar!..
En iyiler!
5 ana gösterge ve 45 alt gösterge doğrultusunda, Türkiye’deki 172 üniversitenin 2018 yılı verileri doğrultusunda üniversitelerin genel değerlendirilmesinin yapıldığı “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporu 2019”a YÖK’ün internet sitesinden rahatlıkla ulaşabilirsiniz!
Böylesi bir değerlendirme, tam da üniversite tercihleri öncesinde, iyiyi, kaliteyi, doğruyu arayan adaylar için fazlasıyla yol gösterici olacaktır.
Onlarca tablo var ve her tablo, kafanızdaki farklı bir soruya karşılık olacaktır!..
Eğitim ve öğretim, araştırma-geliştirme, proje ve yayın, uluslararasılaşma, bütçe ve finansman ile topluma hizmet ve sosyal sorumluluk ana kategorileri altında gruplandırılan en iyi 5 ve en kötü 5 listelerinde şaşırtıcı isimler yer alıyor!
YÖK samimi ama!..
YÖK Başkanı Saraç, “Raporun, yükseköğretim sistemimize şeffaflık ve hesap verebilirlik kapsamında çok önemli katkılar sunmasını bekliyoruz” derken, samimi ama denetleme konusunda maalesef üç maymunu oynuyorlar. Yoksa, üniversitelerde böylesine keyfilikler yaşanır mıydı?
“Ar-Ge, patent, bilimsel yayın, kitap, akreditasyon, burs ve ortak proje sayıları artırılmalı” derken de yine aynı durum söz konusu, çünkü artık, söylemin ötesine geçme zamanı geldi de geçiyor!..
Saraç, YÖK’ün verdiği karneyle ilgili olarak AA’ya şu açıklamayı yapmış:
“Üniversitelerden toplumun nesnel, sosyal ve ekonomik sorunları konusunda daha fazla Ar-Ge yapmasını, patent ve faydalı model sayısını artırmasını, ulusal hakemli dergilerde daha fazla yayın yapmalarını, eğitim ve öğretim süreçlerinde öğrencilerin kayıtlı oldukları program dışındaki diğer programlardan ders almalarının teşvik edilmesini, öğrenci başına düşen basılı kitap sayısının artırılmasını, bağımsız akreditasyon kuruluşları tarafından akredite edilen program sayısının artırılmasını, uluslararasılaşmaya daha fazla odaklanılmasını, öğrencilere verilen burs sayısının artırılmasını, kamu kurum ve kuruluşlarıyla ortak daha fazla sosyal sorumluluk projesi geliştirilmesini bekliyoruz” demiş.
Yaptılar da ellerini tutan mı oldu, hesap sordular da YÖK üniversiteleri niye sıkıştırıyor diyen mi çıktı?..
Ar-Ge
Ar-Ge’ye harcanan yatırım bütçesi oranına göre en yüksek 6 üniversite şöyle:
İhsan Doğramacı Bilkent, Akdeniz, Yıldız Teknik, ODTÜ, Boğaziçi, Sağlık Bilimleri.
Yatırımın sadece 6’da birinin vakıf üniversitelerine ait olması dikkat çekici! O da sadece köklü vakıf üniversitelerine ait, diğerlerinde yok gibi!
Değişim programları?
Peki, uluslararası değişim programları açısından bakıldığında en fazla değişim gerçekleştiren üniversiteler hangileri?
Ankara, Anadolu, Boğaziçi, Hacettepe, Marmara.
Doktoralı yabancı?
Doktoralı yabancı Hoca sayısı açısından bakıldığında da şaşırtıcı bir tablo söz konusu! İşte sıralama: Bilkent, ODTÜ, Boğaziçi, İstanbul Sabahattin Zaim, Karabük, Koç.
Dünya sıralamaları
Çeşitli derecelendirme kuruluşlarının sıralamalarına göre dereceye giren üniversiteler ve sıralama aralıkları da şöyle:
THE: Koç (301-350), Sabancı (351-400), Bilkent (401-500), Boğaziçi (401-500).
QS: Bilkent (421-430), Koç (431-440), Sabancı (461-470), ODTÜ (471-480), Boğaziçi (491-500).
ARWU: İstanbul (401-500), Hacettepe ( 501-600), Bilkent (601-700), Erciyes (601-700).
Doktoralı mezunlar
Doktora programlarından mezun sayısında ilk sırada İstanbul Üniversitesi var. Onu Gazi, Hacettepe, Ankara ve Atatürk Üniversitesi izliyor.
Peki, sınavlarda durum nasıl?
Örneğin mezunların başarısına göre KPSS’deki ilk 5 şöyle: İstanbul, Ankara, Hacettepe, Marmara, Dokuz Eylül.
ALES’te ise durum farklı: Yeditepe, ODTÜ, Marmara, Yıldız Teknik.
Doluluk oranları
Doluluk oranı en yüksek üniversiteler: Abdullah Gül, Sosyal Bilimler, Boğaziçi, Gebze Teknik, Medeniyet, İstanbul, İzmir Demokrasi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar.
Doluluk oranı en düşük üniversiteler: Rumeli, Antalya AKEV, Alanya Hamdullah Emin Paşa, İstanbul Aydın, İstanbul Arel.
Kitap sayıları?
Öğrenci başına en yüksek kitap düşen: Sosyal Bilimler, İstanbul 29 Mayıs, Bilkent, İbn Haldun, Koç. En az kitabı olanlar: İzmir Demokrasi, Akdeniz, Celal Bayar, Giresun, İstanbul Yeni Yüzyıl.
Yayın sayıları?
İndeksli dergilerdeki üniversite adresli yayın sayısına göre sıralama: İstanbul, Hacettepe, Ankara, Gazi, İTÜ.
Yüzde 10’luk dilimde atıf almış yayın sayısının en yüksek olduğu üniversiteler sıralaması da şöyle: Hacettepe, İTÜ, Boğaziçi, İstanbul, ODTÜ.
Özetin özeti: Peki ya diğer üniversiteler nerede?..