İnsani yardımda 17 milyar $ eksik

Birleşmiş Milletler’in (BM) 70 yıllık tarihinde ilk kez düzenlediği Dünya İnsani Zirvesi, Türkiye’nin ev sahipliğinde başladı. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde 60’a yakın devlet ve hükümet başkanının katılımıyla gerçekleşen zirvede, mevcut krizlere yanıt veremeyen küresel insani yardım sistemi masaya yatırılıyor. Bu amaçla zirvede dünya liderleri krizden etkilenen kesimlerle buluşacak. Katılımcı devlet ve uluslararası sivil toplum kuruluşları insani yardım konusundaki deneyimlerini paylaşırken kriz bölgelerinden gelen örgütler ve temsilciler sorunları aktaracak.

İnsanlığa hizmet
Yoğun güvenlik önlemleri altında gerçekleştirilen zirvenin açılış seremonisi, liderlerin aile fotoğrafı çektirmesiyle başladı. İstanbul Kongre Merkezi’nde bugün başlayan zirve kapsamında, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban, Almanya Şansölyesi Angela Merkel, Bulgaristan Başbakanı Boyko Borissov, Yunanistan Başbakanı Alexis Çipras, Finlandiya Başbakanı Juha Sipila, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dahil birçok lider aile fotoğrafında bir araya geldi.
Mültecilerin konuşmalarının ardından sahneye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan çıktı. Erdoğan’ın kürsüye iki çocuğun elinden tutarak gelmesi dikkat çekti. BM Genel Sekreter Yardımcısı Jan Elliason, zirvenin amacını “insanlığa hizmette ortak eylem çağrısı” olarak nitelerken, konferansların insani yardıma muhtaç kişiler için gerçekleştirildiğini vurguladı.

Dünyada 60 milyon kişinin çok zor şartlar içinde, 200 milyonun da yoksulluk sınırının altında yaşadığını belirten Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah, “Bu nedenle, krizleri ve çatışmaları sonlandırmalı, yardımlarımızı sağlarken çok hızlı şekilde yanıt vermeliyiz” dedi.

Türkiye’yi kutladı
BM İnsani Yardımlardan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Stephan O’Brian, dünyanın, karşı karşıya olduğu insani krizden çıkmak için yeni çözümler bulunması gerektiğini, bunu yapamamaları halinde insani dramın süreceğini söyledi. Dünya çapında gereken 21 milyar dolarlık insani yardımın 17 milyar dolarlık kısmının eksik olduğuna dikkat çekti. O’Brian, Türkiye’yi, mültecilere yardım eli uzattığı için kutladı.
İnsani yardım krizine çözüm bulmak ve karşı karşıya kaldığı meydan okumaları ortadan kaldırmayı amaçlayan zirvede, önümüzdeki 5 yıl içerisinde senelik 1 milyar dolar kaynak bulma amaçlanıyor. Bu yardımların savaş ve doğal afetler nedeniyle mağdur olmuş insanlara aktarılmasını hedefleniyor. Zirvede, senelik yardım kaynaklarındaki 15 milyon dolarlık açığa bir çözüm bulunması da hedefleniyor. Hükümetlerin ve sivil toplum kurumlarının daha etkin çalışmalarda bulunacakları ve kaynaklarını artıracakları sözleri veriliyor.
Avrupa Komisyonu Bütçe ve İnsani Kaynaklardan Sorumlu Komiseri Kristalina Georgieva, Thomson Reuters Vakfı’na yaptığı açıklamada, zirvedeki temel amacın kaynakları yardıma muhtaç insanlara aktarmak olduğunu belirtirken, insani yardımların arkasındaki harcamaların azaltılmasının önemini vurguladı. Bunun için nakit gelirlerin yardıma muhtaç insanlara kaydırılması gerektiğini vurgulayan Georgieva, yerel organizasyonlarla çalışmanın önemine değindi.

Özel sektör desteği
Georgieva, bunun sonucunda daha etkili, hızlı ve engelleri azaltılmış bir sistem kurulmasını amaçladaklarını ifade etti. Georgieva’nın zirvede sunduğu raporda, “İslami bonoların” ve gelişmekte olan ülke ekonomilerinin bütçe açığına verebilecekleri destekten söz etederken, özel sektörden gelen desteğin yardımların yalnızca yüzde 5’ini oluşturduğunu ve bunun artması gerektiğini ifade etti. Özel sektörün tampon görevinden ziyade, yardımlarda daha büyük bir role sahip olması gerektiğini vurguladı. Aktarılan fonların yakın zamanda genişletilmesi gerektiğini savunan Komiser, devlet bağışçılarının aktardıkları fonları daha esnek bir hale getirerek 2020’ye kadar yüzde 70 büyüme sağlayabileceklerini vurguladı.
Uzun dönemde ön görülebilir kazançların sağlamlaşması gerektiği belirtilirken, kurumların bir araya gelerek desteği artırması gerektiğini ifade etti. Zirvede, gazeteceilerin insani krizle ilgili görüşlerinin önemi vurgulanırken, özel eğitimden geçmeleri gerektiği belirtildi.

Zirvenin 5 ana eylem konusu
1- İnsanlık onuru
2- Güvenlik
3- Değişime ayak uydurma
4- Ortaklıklar
5- Finans

Açılış seremonisinde, dünyanın dört bir yanından mültecilerin fotoğrafları arka fona yansıtıldı. İnsan eliyle ya da doğanın sebep olduğu felaketlerden kaçan kişiler, yaşadıkları yıkımdan söz etti. Uganda’da eski bir çocuk asker olan Victor Ochen, vahşetle büyümenin hissettirdiklerini anlattı. Ochen, savaşın tüm yıkımına rağmen 13 yaşında başka bir yol seçtiğini, kendi mülteci kampında bir barış grubu kurduğunu ve çevresindeki çocukları buna katılmaya davet ettiğini aktardı. Ochen’ın konuşmasının en dikkat çekici kısmı, “Barış birlikten gelir. İnsan olun ve insanca davranın” sözleri oldu.

Doktorlar katılmadı
Bazı yardım kuruluşları zirveye katılmazken, konferansları “göstermelik” olmakla suçladı. Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) zirveye katılmayacaklarını açıklarken, Oxfam yardım kuruluşu yöneticisi Mark Goldring de, zirveye katılanların “üretici olmayan konuşmalar” yapacağını söyledi. Öte yandan, Christian Aid yardım kuruluşu yöneticisi Loretta Minghella ise “Krizden hayatları mahvolan insanların giderek tırmanan ihtiyaçlarının çözümü için kelimeler yeterli değil. Zirvenin başarısı, verilen sözlerin tutulmasına bağlı” dedi.

‘Taahhütler tutulsun’

Almanya Şansölyesi Angela Merkel, Dünya İnsani Zirvesi’nin açılışta, uluslararası insani hukuk ve buna uyulması meselesinin üzerinde durulması gerektiğini söyledi. Bu hukukun Suriye ve başka yerlerde ciddi şekilde ihlalini gördüklerini dile getiren Merkel, şöyle devam etti:
“Ayrıca, insani yardımların mümkün olan en kısa sürede sunulması gerekiyor. Çoğu zaman taahhütler veriliyor fakat kimse bunu uygulamıyor. Bugün bir başlangıç sinyali veriyoruz. Küresel faaliyetlerin, ihtiyacı olanlara yardımı sağlayabilmesi için entegre bir sistem kurmamız gerekiyor. nsanın sadece tek bir hayatı var ve o hayatı sürdürülebilir ve anlamlı şekilde yaşama hakkı var. Bunu yapabilmesi için de o kişilere bu fırsatın verilmesi gerekiyor. Çoğu insan bu fırsatı göremiyor. Bu girişimi başlattığınız için çok teşekkür ederim.”

Sayılarla zirve
- 125 milyon kişi insani yardıma muhataç durumda.
- 60 milyon insan savaş ve şiddet maduru.
- 21 milyon insan mülteci ve sığınmacı durumunda.
- Türkiye, ABD ve İngiltere’den sonra dünyanın en büyük 3. bağışçı ülkesi. Milli gelirine oranla en fazla bağış yapan 1. ülke ise Türkiye.
- Zirveye 164 ülkeden temsilci, 60 devlet başkanı, 600 katılımcı katılıyor.