Berberoğlu için hak ihlali kararı

Anayasa Mahkemesi (AYM), durdurulan MİT tırları görüntülerini Cumhuriyet gazetesine verdiği iddiasıyla yargılandığı davada 5 yıl 10 ay hapis cezası alan eski CHP Milletvekili Enis Berberoğlu’nun, “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının” ihlâl edildiğine hükmetti. Berberoğlu, sözkonusu davada, “siyasi ve askeri casusluk maksadıyla devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgilerini açıklamak” suçundan mahkûm edilmişti. Yargıtay da cezayı onamıştı.

Geçen mayısta, hakkındaki cezanın “kesinleştiği” gerekçesiyle karar TBMM Genel Kurulu’nda okunmuş ve Berberoğlu’nun milletvekilliği düşmüştü. Berberoğlu, “Dokunulmazlık hakkını yeniden kazanan milletvekili hakkında yargılamaya devam edilmesi ve tutukluluğun sürdürülmesi nedeniyle seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlâl edildiği” gerekçeleriyle AYM’ye bireysel başvuruda bulunmuştu.

Yeniden yargılanacak

Başvuruyu değerlendiren AYM, Berberoğlu’nun, “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının” ihlâl edildiğine hükmetti. Karar, “İhlâlin sonuçlarının ortadan kaldırılması” için yeniden yargılama yapılmak üzere Yargıtay’a gönderildi. Oy birliğiyle alınan kararın gerekçesi daha sonra yazılacak. Berberoğlu’nun avukatlarınca yapılan açıklamada, “AYM’nin gerekçeli kararını yayınlamasının ardından bize gösterilecek yargı makamına başvuruda bulunacağız” denildi.

‘Meclis yeniden karar alabilir’

AYM’nin Berberoğlu kararı sonrası sürecin bundan sonra nasıl ilerleyeceği tartışılıyor. AYM eski Raportörü Ali Rıza Aydın, “Eğer yeniden yargılama sonucunda mahkeme kararında direnirse durumda bir değişiklik olmayacak ve süreç AİHM’e gidecektir. Ancak mahkeme ihlâl kararlarına katılır ve Berberoğlu için beraat kararı verirse o zaman başka bir süreç başlayabilecektir” dedi. Berberoğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesinin, yargı kararıyla değil Meclis kararıyla gerçekleştiğini vurgulayan Aydın, şunları söyledi: “Berberoğlu’nun bu dosyadan beraat etmesi demek, anayasaya göre milletvekilliğinin düşürülmesini gerektiren suçların ortadan kalktığının mahkemece tescil edildiği anlamına gelir. Bu halde Berberoğlu, beraat kararını Meclis’e sunarak milletvekilliğinin yeniden kazandırılmasını isteyebilir.”

CHP, Meclis Başkanlığı’na başvuracak

CHP yönetimi, karar üzerine hukuki ve siyasi açıdan atılacak adımları belirlemek için değerlendirmeler yaptı. Edinilen bilgiye göre, parti yönetimi ağırlıklı olarak Berberoğlu’nun milletvekilliğinin düşmesine neden olan Yargıtay kararının, AYM kararıyla “yok hükmünde” olduğu görüşünde birleşti. TBMM Başkanlığı’na başvuruda bulunmak üzere hukuki ve siyasi bir adım atılması için AYM’nin gerekçeli kararının beklenmesi gerektiği ifade edildi. CHP’nin twitter hesabından yapılan açıklamada, “AYM, Berberoğlu’nun anayasaya aykırı şekilde milletvekilliğinin düşürüldüğünü ve kararın hukuksuzluğunu oy birliğiyle tescilledi. AYM’nin kararı millet iradesini hiçe sayanlara hukuk dersi olmalıdır” denildi.

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay ise, “AYM kararı ile TBMM’de okunan karar yok hükmündedir” ifadelerini kullandı. Altay’ın, TBMM Başkanı’nı ziyaret ederek, CHP’nin taleplerini dile getireceği öğrenildi. CHP İstanbul Milletvekili, Anayasa profesörü İbrahim Kaboğlu da şu açıklamada bulundu: “Biz o zaman, ‘TBMM Başkanlığı, Berberoğlu hakkındaki Yargıtay kararını TBMM’de okutamaz’ dedik. Şimdi AYM’nin kararı ile başa döndük. TBMM Başkanlığı nasıl bu kararı okuttuysa, aynı şekilde, ‘AYM karar vermiş dolayısıyla bizim kararımız geçersiz hale gelmiştir. Milletvekilliği düşürülmüştür biçimindeki okutmayı geri alıyoruz’ şeklinde bir irade beyan etmesi gerekiyor.”