16.02.2005 - 00:00 | Son Güncellenme:
AKP, 3 Kasım 2002 genel seçimlerinde iktidara geldikten sonra ilk büyük sarsıntıyı dün yaşadı. ANAP kökenli Erkan Mumcu, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile AKPden istifa etti. AKPde, Milli Görüş kökenli olmayan bazı isimlerin de istifa edebileceği öne sürülürken, Mumcu yeni bir siyasi oluşumun peşinde olduğu mesajını verdi. Mumcunun istifasında önceki gün oldukça gergin geçen Bakanlar Kurulu, bardağı taşıran son damla oldu. Toplantıda, hükümetle köprüleri atmaya karar verdiği izlenimi yaratan çıkışlar yapan Mumcu, Enerji Bakanlığındaki operasyonda bürokratların gözaltına alınmasını eleştirerek, "Bürokratlara da siyasiler emir veriyor. Siyasilerin suçu yok mu?" dedi. Erdoğanın "Eğitim kurumlarında türbanın serbest bırakılması ile ilgili çalışma yapıyoruz" açıklamalarını da eleştiren Mumcu, tutarsız bir tavır sergilendiğini belirterek, "2 yıldan beri bu tür çıkışlar yapıldığını, daha sonra geri adım atıldığını, bunun kamuoyunda gerginlik yarattığını" söyledi. Mumcunun gerginliği doruğa çıkaran sözleri ise öğrenci affıyla ilgili oldu. "Madem af çıkacak, YÖK yasasını da içine alan sağlam bir düzenleme yapılsın. Aksi düzenlemeler tartışma yaratıyor" diyen Mumcuya, Erdoğanın sert bir şekilde, "Söyleyeceğim sözler konusunda kimseden izin almadım. Bundan sonra da almam. Sözlerime kendim karar veririm" dediği belirtildi. Bu tartışmaların ardından Mumcu, istifa kararını kesinleştirdi. Bardağı taşıran damla Kulislerde istifanın bir başka nedeni olarak, Almanyadaki bir işadamına Antalyada turizm arazilerinin satışı konusunda Erdoğan ve Mumcu arasındaki tartışma gösterildi. Erdoğanın Mumcuya, "Söyleyin kardeşim, partiden de bakanlıktan da istifa etsin" mesajını gönderdiği belirtildi. Mumcunun Kültür ve Turizm Bakanlığında da Enerji Bakanlığındakine benzer bir operasyon endişesiyle istifa ettiği iddia edildi. 3 Kasım 2002 seçimlerinden önce AKPye katılan Mumcunun, kabinede tepki toplayan ilk çıkışı, 1 Mart tezkeresinin reddi yönünde oy kullanması oldu. Mumcu, Erdoğanın Kıbrıs politikasını da bir Bakanlar Kurulunda sert bir dille eleştirmişti. İstifasının birçok spekülasyona neden olacağını belirten Mumcu, "Ne mutlu ki Türkiyede özgür bir basın var. Özgür basın aracılığı ile biz kamuoyunu bilgilendirmeyi sürdüreceğiz" diyerek, Erdoğana mesaj gönderdi. Bakanlar Kurulunda af konusu başta olmak üzere uzun süredir görüş ayrılığı yaşadığını belirten Mumcu, şunları söyledi:"Ben katılmadığım çözümlerin altına imza atmak istemiyorum. Katkıda bulunmadığım bir yerde, bir tür misafir gibi algılandığım bir yerde, bakanlık koltuğunda oturmak ne siyaset anlayışıma ne siyaset ahlakıma ne de kişisel ahlakıma sığmayacak bir şey olduğu için istifa kararı verdim."İstifasına somut bir gerekçe göstermeyen Mumcu, "Kanıt istiyorsanız, esas itibarıyla bütün gerekçeler Bakanlar Kurulu tutanaklarında saklıdır" diye konuştu. İstifasını Erdoğana iletmediğini kaydeden Mumcu, uzun zamandan beri Başbakan ile bu konuları özel olarak görüşme çabası içinde olduğunu, ancak buna fırsat olmadığını belirterek, "Görüşmüş olsaydık da değişen bir şey olmayacaktı" dedi. İhale iddiası Mumcunun istifasını Arnavutluk gezisinde öğrenen Erdoğanın yakın çevresine verdiği ilk tepkisi "Önemli değil" oldu. Erdoğan, otele döndüğünde de, "Bu konuda detaya girecek değilim. Arkadaşımız kişisel takdir yetkisini kullanmıştır. Hayırlı olsun" dedi.Mumcunun koltuğuna, Erdoğanın siyasi danışmanı Ömer Çelik, AKP Genel Başkan Yardımcısı Murat Mercan ile Eskişehir Milletvekili İbrahim Köşderenin gelebileceği kulislere yansıdı. Mumcunun istifası, "yanında kimleri götürebilir?" sorusuna neden olurken, kulislerde Muğla Milletvekili Hasan Özyer, Malatya Milletvekili Miraç Akdoğan ve Isparta Milletvekili Mehmet Emin Bilgiçin de AKPden istifa edebileceği konuşuluyor. ANAP, DYP ve MHP kökenli olduğu bilinen 8 - 10 AKP milletvekilinin de, Mumcunun dört eğilimli bir hareket başlatmasının ardından AKPden kopacağı iddia edildi. Senaryolara göre, Mumcu, liberal - laik tabanlı bir parti kuracak ve AKPden kopacak liberal isimlerle harekete geçecek. Böylece AKP zayıflayacak ve yeni partinin başındaki Erkan Mumcu ile yeni hükümet modelleri denenecek. Nur cemaati içinde bazı kesimlerin desteğini aldığı bilinen Mumcunun, yeni bir siyasi oluşum çabalarını bu kesimlerden gelecek mesajlara göre de şekillendirebileceği kaydedildi. Kulislerde Mumcunun CHP İstanbul Milletvekili Kemal Dervişle temasta olduğu da konuşuluyor. Mumcunun yeni parti oluşumunda Derviş ekibi ile hareket edebileceği de iddia ediliyor. Hayırlı olsun Mumcunun istifası üzerine Erdoğan dün gece kurmaylarıyla durum değerlendirmesi yaptı. Erdoğana yakın bir kaynak, "Mumcu, yapılacak revizyonda zaten gidecekti" dedi. Bu arada Sheraton Otelinde konaklayan Mesut Yılmaz ile Erkan Mumcunun danışmanlarının görüştüğü öne sürülürken, İHA, ANAP Genel Başkan vekili Halil İbrahim Özsoyun Mumcuyla bir görüşme yaparak genel başkanlık için aday olmasını isteyeceğini duyurdu. ANAPla temas Mumcu: Alışamadım Mumcu, istifasının gerekçesini şöyle özetledi:"Benim bu kararım bir tek nedene dayanmıyor. Ben bu partiye geçerken bana, sahip olduğum vizyonu yaşama geçirebileceğim söylendi. Ancak buna olanak tanınmadı. Bir kültür uyuşmazlığı ortaya çıktı. Kültür ve Turizm Bakanı Erkan Mumcu ile istifa kararını açıklamasından sonra dün geç saatlerde görüşme olanağını bulduk. Ben alışık değilim. Alışamadım. Bir algı farklılığı sözkonusu. İki yıldır ülkenin temel sorunlarna ilişkin birçok öneri ve proje geliştirdim ancak bunlara hiçbir karşılık alamadım. Uygulama olanağı bulamadım. Diğer bir ifadeyle çalıştırılmadım. Bu benim alışık olduğum bir siyaset anlayışı değil. Belli bir aşamadan sonra artık oradaki varlığım anlamsız hale geldi. Bir katkıda bulunma olanağı bulamayınca orada kalmanın anlamı da yok."Mumcunun istifa gerekçesini izah ederken gösterdiği yaklaşım, Erdoğanla temel bir uzlaşmazlık içinde olduğunu gösteriyor. Erdoğanın siyaset üslubuna alışamadığı anlaşılıyor. Erdoğan ile Mumcunun ters düştüğü konuları şöyle sıralayabiliriz:Mumcu ilk farklı yaklaşımını dış politika alanında yansıttı. İlk kez 1 Mart tezkeresinde ortaya çıkan üslup farkı daha sonra dış politikadaki öncelik tercihlerinde de kendisini gösterdi. Mumcuyu istifa noktasına getiren önemli anlaşmazlıklardan birisi de Erdoğanın giderek popülist bir çizgiye kaydığı düşüncesiydi. Mumcu, Erdoğanın, "15 ilde daha üniversite kurulması, öğrenci affıyla türban sorununa çözüm getireceğini düşünmesi ve teşvik yasası" ile ilgili kararlarına itiraz etti. Son olarak önceki günkü Bakanlar Kurulunda öğrenci affı yoluyla türban sorununun çözülemeyeceğini, öğrenciler üniversite kapısına geldiğinde gerginlik çıkacağını, af yerine köklü bir üniversite reformu yapılması gerektiğini belirterek Erdoğana karşı çıktı. Çalıştırılmadım Mumcunun, "Bir seçenek ortaya koyacağım" demesinden de yeni bir parti oluşumu veya mevcutların dönüşümüyle oluşacak yeni bir siyasi platforma öncülük edeceği sonucu çıkıyor. Mumcunun liderlik anlayışı "Mistik veya egzotik bir karizma"ya dayanmıyor. Karizma eksenli bir liderlikten çok bir vizyonun paylaşılmasına bilgi ve birikime dayanan bir öncülük yaklaşımını esas alıyor. Alternatif liderlik TEPKİLER Yurtdışında olan Başbakan Erdoğana vekâlet ettiği için Mumcunun istifasını kendisinin kabul ettiğini açıklayan Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, "Arkadaşımızın kendi takdiri" dedi. Gül, "Kabine revizyonu gündeme gelebilir mi?" sorusuna ise, "Bunun kabineyle ilgisi yok" diye konuştu. Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, Mumcunun istifasını, "Siyasette bu tür şeyler olur. Türkiyenin istikrarını etkileyecek bir istifa değildir bu" diye değerlendirdi.Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik ise istifanın, "siyasi bir tercih" olduğunu belirtti. Çelik, Mumcu ile öğrenci affı konusunda tartıştıkları yolundaki iddialar için, "Bakanlar Kurulunda konuşulanlar mahremdir" yorumunu yaptı. İstifası siyasi bir tercih Mumcunun istifasının ardından AKP Merkez Yönetim Kurulu (MYK) 3 saat süren bir toplantı yaptı. Grup Başkan Vekili Eyüp Fatsa, toplantının ardından yaptığı açıklamada, "Bu toplantı, Mumcunun istifasından önce kararlaştırılmıştı. Mecliste ele alınan af teklifini görüştük" dedi. Genel Başkan Yardımcısı Dengir Mir Mehmet Fırat da, "İstifaların devamı gelecek mi?" sorusuna, "Böyle bir endişemiz yok" yanıtını verdi. Dışişleri Bakanı Gül toplantıda, Mumcunun uzun süreden beri istifa etmeyi düşündüğünü dile getirdi. AKP: Arkası gelir diye endişemiz yok Mumcunun istifasıyla AKP, Anayasa değişiklikleri için referandumu zorunlu olmaktan çıkaran 367 sınırının altına düştü. Anayasa için kritik eşik AKP: 366CHP: 171DYP: 5Boş: 1Bağ: 7 Mecliste son durum 1963te Ispartada doğan Mumcu, İstanbul Hukuk Fakültesinden mezun oldu. Genç yaşta ANAPta siyasete girdi. Mesut Yılmazın Başbakanlığında 1997de kurulan hükümette Turizm Bakanı olarak görev yaptı. 20 Mayıs 2002deki ANAPın kuruluş yıldönümü toplantısında, Yılmaza sert eleştiriler yöneltince görevinden alındı. 3 Kasım 2002 seçimleri öncesi AKPye geçti. 58. hükümette Milli Eğitim Bakanı, Erdoğanın Başbakan olmasından sonra Kültür ve Turizm Eşinin başı açık olan Mumcu, "AKPnin modern yüzü, vitrin transferi" olarak söz konusu edildi. Vitrin transferiydi