25.07.2023 - 10:49 | Son Güncellenme:
Gün içerisinde kimyasal içeren birçok maddeyi sıklıkla kullanıyoruz. Özellikle temizlik malzemeleri, plastik kapların içerisinde bulunan yiyeceklere karışan maddeler, böcek ilaçları ve boyalar gibi birçok kimyasal madde ile temas halinde bulunuyoruz. Bu kimyasal maddeler ise endokrin bozucu maddeler olarak da adlandırılabilmektedir.
Endokrin Bozucu Kimyasallara Dikkat
Endokrin sistemine dikkat edilmesi gerekmektedir. Gün boyunca kullandığımız çeşitli birçok maddenin hiç farkında olmasak bile vücudumuzun dengesini bozabileceğini söylemek mümkündür.
Kimyasal maddelerin kullanılmasıyla veya bu maddelere temas edilmesiyle sadece endokrin sisteminin bozulması değil, aynı zamanda kalp hastalıklarına ve kansere de yol açabileceği söylenebilir.
Kullanılan endokrin bozucu maddelerin zararlarından korunabilmek için ise bir takım önlemlerin alınması gerekir. Özellikle vücudun hormon dengesinin korunması için, endokrin bozucu kimyasalların kullanımına oldukça dikkat edilmesi gerektiği söylenebilir.
Sıklıkla Kullandığımız Ürünler Sandığımız Kadar Masum Olmayabilir
Gün boyunca birbirinden farklı birçok kimyasal ürünle temas halindeyiz. Dekoratif amaçla kullandığımız kokulu mumlar, temizlik malzemeleri, hatta kişisel temizlik malzemeleri olan şampuanlardan tutun da ojelere kadar masum sandığımız malzemeler aslında bir tehlike içeriyor olabilir.
Vücuda dışarıdan giren ve vücudun hormon sistemini etkileyen maddeler, endokrin bozucu maddeler olarak da bilinirler. Kullandığımız birçok ürünün içerisinde yer alan kimyasalların, vücudun hormon sistemini bozucu bir etkisi de bulunur.
Endokrin bozucular; duvar kağıdı, oje, boya, kokulu mumlar, kozmetik malzemeleri, şampuan, plastik mutfak eşyalarında bulunan maddeler, kıyafetlerdeki kimyasallar, çocuk oyuncaklarında bulunan boyalar ve daha birçok madde ile vücudumuza girebilmektedir.
Bu kimyasal maddelerin vücuda ve hormon sistemine zarar vermesinin yanında savunma sistemini de zayıflatıcı bir etki oluşturduğu söylenebilir. Farklı kimyasal maddelerin, farklı rahatsızlıkları tetikleyici olabildiği de söylenebilir.
Özellikle Dikkat Edilmesi Gereken Maddeler
Kullanılan maddelerin içeriklerinde bulunanlara ve içerdiği maddelere dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu şekilde zararlı kimyasallarla temas edilme oranının en aza indirilmesi mümkün olabilir.
Bisfenol-A (BPA): Özellikle boyaların ve plastik maddelerin içerisinde bulunmaktadır. Birçok plastik malzeme BPA içermese bile güneşle temas etmesi durumunda östronejik etkiye sahip olan maddeler salmaktadır. BPA, özellikle östrajen benzeri etkiler gösterebilmektedir. Astım, obezite, nörolojik rahatsızlıklar, üreme sistemi rahatsızlıkları ve hormonla bağlantılı kanserleri tetikleyici olabilmektedir.
Vinklozolinler: Kadınlarda ve erkeklerde üreme sistemi ile ilgili sorunlara yol açabilir.
Di-(2-etil heksil)-fitalat (DEHP) ve diğer fitalatlar: Özellikle sert plastik yapımında kullanılan esnekleştirici olarak kullanıldığı bilinmektedir. Kozmetik malzemelerde, besin takviyelerinde, oyuncaklarda ve bitkisel ilaçlarda bulunabilir. Kalp ve karaciğer rahatsızlıkları, üreme sistemi hastalıkları ve obeziteye neden olabilir.
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar(PAH): Testosteron üretimini bozucu bir etkisi bulunur. Kömür ve odun gibi organik maddeleirn yanması sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Nonilfenol (NP): Östrajen benzeri bir etki oluşturur. Temizlik malzemelerinde, detarjanlarda, boyalarda ve böcek ilaçlarında bulunabilir.
Poliklorlu bifeniller: Testisler için zararlıdır. Boya ve yapı malzemelerinde bulunmaktadır.
Endokrin Sistemini Bozan Maddelerin Olumsuz Etkilerinden Korunun
Bu maddelerin olumsuz etkilerinden korunmak için ve olumsuz etkileri en aza indirmek için bir takım yöntemler mevcuttur. Gıda malzemelerinin plastik kaplar yerine cam kaplara konulması tercih edilebilir.
Kağıt, karton ve plastik bardaklara sıcak içeceklerin konulmamasına dikkat edilebilir. Yeni boya yapılan ortamlardan uzak durulabilir. Çocuklar için plastik ve boyalı oyuncaklar yerine ahşap ve doğal oyuncaklar tercih edilebilir.