Koronavirüs sırasında beslenme önerileri

Maalesef pandeminin ülkemizde pik yaptığı bu dönemde her gün on binlerce kişi koronavirüs pozitif tanısı alıyor… İyi haber şu ki birçok birey bu hastalığı evde atlatıyor. Bu yazımda sizlere evde karantinadayken daha iyi bir bağışıklık için 7 kural ile beslenmede nelere dikkat edilebileceğine yer vereceğim.

Öncelikle bu dönemde çok yemek değil yeterli ve doğru yemek!

‘’Çok yersen iyileşirsin yerine doğru besin tercihleri yaparsan daha kolay iyileşirsin’’ daha doğru bir bakış açısı. Pek tabii, ihtiyaç kadar besin tüketilmediğinde bağışıklık sistemi olumsuz etkileniyor. Bu yüzden yeterli beslenmek, öğün atlamamak bu dönemde çok önemli. Bazı tat ve koku kaybı yaşayan bireylerde iştah kaybı da olabiliyor ancak bu dönemde de kendinizi zorlayarak ihtiyacınız kadar besinleri tüketmelisiniz.

Diğer önemli nokta ise doğru besin tercihleri… Bir öğünün bir tabak makarna olması ile çorba, et grubundan bir şeyler (kırmızı et, tavuk eti, balık eti, kurubaklagiller vb), yanında salata olması arasında çok fark var. Bu iki menü modeli belki eşdeğer enerji içeriğine sahip olsa da makarna sadece karnı doyururken karışık beslenme hücreleri de besliyor. Ve koronavirüs sırasında en önemlisi savaş veren hücreleri beslemek yani ‘’bağışıklık hücrelerini’’.

Bu dönemde savaşçıları yani bağışıklık hücrelerinizi besleyin.

Bağışıklık hücrelerinin daha iyi bir savaş verebilmesi için antioksidan vitamin ve minerallerin yeterli miktarda ve doğal yolla yani besinlerle alınması önemli. Antioksidan vitamin ve mineraller: A, C ve E vitamini, selenyum ve çinko mineralleridir. Hangi besinlerde antioksidan ögeler var?

-Çiğ yani kavrulmamış, tuzlanmamış yağlı tohumlar (ceviz, fındık, badem, yer fıstığı, kaju vb) Selenyum, E vitamini ve Çinko içermektedir.

-Taze sebze ve meyveler (maydanoz, kivi, turunçgiller, limon vb) iyi C vitamini kaynaklarıdır. Burada en önemli nokta seçilen sebze ve meyvelerin taze ve mevsiminde olmasıdır.

-Sarı, turuncu, yeşil renkli sebze ve meyveler A vitamini içermektedir. Örneğin; havuç, kayısı, domates, yeşil biber, ıspanak. Yanı sıra yumurta sarısı da A vitamini kaynaklarındandır.

Bağırsak floranızı sağlıklı tutun.

Bağırsak florasının yani bağırsaklarımızda yaşayan mikroorganizmaların sağlığa yararlı cinslerden olması koronavirüs sırasında çok önemli. Floranızın sağlığı için;

-Günlük diyet lifini yeterli miktarda alın. Bunun için her öğünde sebze yemeği/sote ya da salataya yer verin. Tam tahıl kaynaklarına yönelin. Kurubaklagillere haftada en az 3 gün yer verin. Günde 2-3 porsiyon tercihen kabuklu meyve tercih edin.

-Fermente kaynaklar doğal ‘’probiyotik’’lerdir, bağırsak dostudur. Bu yüzden; yoğurt, cacık, ayran, yoğurtlu çorba ve salatalar, kefir tüketin.

Kaliteli hayvansal protein kaynaklarını tüketin.

Koronavirüse karşı vücudun önemli savunma mekanizmalarından olan antikorların görevlerini yerine getirebilmeleri için her gün yeterli protein alınması gerekmektedir. Beslenmenizde kaliteli protein kaynakları için kahvaltıda yumurta, peynir; diğer ana öğünlerde balık, beyaz ve kırmızı et, yoğurt, ayran, kefir tercih edilebilir.

İşlevsel besin ögelerinden faydalanın.

Yeşil çayın içerisinde bulunan 'epigallokateşin 3 gallat', virüsten koruyucu aktivitesi bulunan bir işlevsel besin ögesidir. Bu ögenin koronavirüsün en çok etkilediği organ olan akciğerleri hastalıklara karşı koruyucu etkisi vardır.

Meyve, sebze ve geleneksel tıpta kullanılan bitkilerde yaygın bir şekilde bulunan işlevsel bir besin öğesi olan luteoleinin antiviral özellikleri ile SARS-Cov-2 proteinin yüzeyine spesifik olarak bağlandığı ve virüsün konakçı hücrelere girişini engellediği tespit edilmiştir.

Zerdeçalın aktif öğesi kurkuminin, koronavirüs hastaları için potansiyel bir tedavi seçeneği olarak düşünülmektedir. Örneğin; yoğurdunuza zerdeçal ve ceviz ekleyerek, hem protein hem işlevsel besin ögesi hem de antioksidan ögelerden aynı anda faydalanabilirsiniz.

Soğanve sarımsakta bulunan kükürtlü ögelerin antiviral etkisi bilinmektedir.

Bu besinlerin tüketimini sınırlayın hatta bu besinleri tüketmeyin.

Kan şekerini hızla yükselten şeker ve şekerli yiyecek ve içecekler, beyaz ekmek de dâhil hamur işi ürünler, işlenmiş et ürünleri (salam, sosis vb), aşırı tuz içeren besinlerdir (hazır soslar, cips gibi tuzlu ürünler, patlamış mısır, tuzlu kurabiyeler vb).

Enerji içeriği yüksek alkollü içeceklerin de vitamin, mineral emilimini olumsuz etkileyebildiği ve uyku problemlerine yola açabildiği için tüketimi mümkün olduğunca sınırlı olmalıdır.

Yemek hazırlama sırasında temizlik ve iyi pişirmek önemli.

Koronavirüsün gıdalarla bulaştığına dair bir kanıt yok. Ancak; koronavirüs pozitif iken besin hazırlama süreçlerinde temizliğin en üst düzeyde sağlanması, et ürünleri başta olmak üzere; pişen tüm yiyeceklerin iyi pişirilmesi oldukça önemlidir.

Sağlıklı günler dilerim,

Uzman Diyetisyen Sevde Kahraman

E-Mail : dytsevdekahraman@gmail.com

İnstagram : http://www.instagram.com/dytsevdekahraman/

Facebook : http://www.facebook.com/diyetisyensevdekahraman/

Seçilmiş Kaynaklar :

Bousquet J, Anto JM, Iaccarino G. et al. Is diet partly responsible for differences in COVID-19 death rates between and within countries?. Clin Transl Allergy 2020; 10, 16.

Yang N, Zhang H, Cai X, Shang Y. Epigallocatechin-3-gallate inhibits inflammation and epithelial-mesenchymal transition through the PI3K/AKT pathway via upregulation of PTEN in asthma. Int. J. Mol. Med. 2018; 41, 818–828.

Zahedipour F, Hosseini SA, Sathyapalan T, et al. Potential effects of curcumin in the treatment of COVID-19 infection [published online ahead of print, 2020 May 19]. Phytother Res. 2020;10.1002/ptr.6738.

Zhejiang Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin COVID-19 Önleme Ve Tedavi El Kitabı; https://www.medimagazin.com.tr/templates/default/ckfinder/userfiles/files/pdf/covidelkitabi.pdf

Türkiye Diyetisyenler Derneği COVID-19 Beslenme Önerileri; http://www.tdd.org.tr/index.php/duyurular/69-covid-19-beslenme-onerileri