Ailesel Akdeniz Ateşi (FMF) ve beslenme

Ailesel Akdeniz Ateşi, kısaca FMF. Otozomal resesif geçişli yani nesilden nesle aktarılabilen inflamatuar bir hastalık. Bulunduğumuz coğrafyada görülme sıklığı diğer bölgelerden fazla. FMF, akraba evliliklerinin yaygın olduğu Türkiye nüfusunun % 0,1'inde görülmektedir ve her beş kişiden biri mutasyon taşıyıcısıdır.

Bu hastalık taşıyıcı bireylerde herhangi bir semptom görülmezken FMF bireylerde belli dönemlerde ataklarla seyretmektedir. Atak sırasında ateş, karın ve göğüs ağrısı, çeşitli eklem bölgelerde artrit yani bir çeşit inflamasyon ve amiloid birikimi gözlenebilmektedir.

FMF bireyler beslenmelerinde nelere dikkat etmeli?

FMF'te atakların oluşmasını engellemek ve geciktirmek adına bağışıklık sistemini güçlendirmek oldukça önemlidir.

Güçlük bağışıklık için de;

- Öğün atlanmamalı.

- Gün içerisinde yeterli miktarda (ortalama 8-12 bardak) su içilmeli.

- Probiyotik besinlerden faydalanmalı. Yani günlük beslenmede doğal olarak ferment olmuş besinlere (yoğurt, kefir gibi) yer verilmeli.

- Antioksidan vitaminler (A, E, C vitamini) bağışıklık sistemi için önemli. Bu vitaminleri yeterince alabilmek adına mevsim sebze ve meyveleri yenilmeli. Mutfaklarda zeytinyağı, ceviz, çiğ badem gibi sağlıklı yağ kaynakları kullanılmalı.

Antiinflamatuar besinlerden ve baharatlardan faydalanın

İnflamatuar bir hastalık olan FMF'e karşı antiinflamatuar beslenme önemlidir. Bunun için bazı gruplara beslenmede ağırlık verilmelidir;

-Açık ve koyu renkli tüm sebze ve meyveler (özellikle böğürtlengiller, domates, portakal, yaban mersini, sarı meyveler),

-Koyu yeşil yapraklı sebzeler,

-Cruciferoussebzeler- Turpgiller (lahana, brokoli, brüksel lahanası, karnabahar)

-Çay (özellikle beyaz, yeşil, adaçayı ya da oolong)

-Zencefil, köri, zerdeçal, kekik, yenibahar, defne yaprağı, karabiber ve biberiye gibi antiinflamatuvar etkileri olan baharatlar

Tuz tüketimine dikkat edilmeli

Sağlıklı bireylerde önerdiğimiz gibi FMF bireyler de günlük tuz tüketimi 1 tatlı kaşığını yani 5-6 gram ile sınırlandırmalı. Ne yazık ki ülkemiz bu konuda zayıf. Son veriye göre önerilerin 3 katı kadar yani günde 15 gram tuz tüketiyoruz...

Aşırı yağlı besinlerden uzak durulmalı

Yağlı etler ve yemeklerin FMF ataklarını tetikleyebileceği öngörülmektedir. Bu yüzden yağsız ya da az yağlı et grubu tercih edilmelidir. Besinler pişirilirken bir porsiyon yemeğe ortalama 1 tatlı kaşığı ile 1 yemek kaşığı arasında zeytinyağı girecek şekilde plan yapılmalıdır.

Ve mutlaka sigara ve alkolden uzak durulmalı

E-Mail: sevde.kh@gmail.com

İnstagram: http://www.instagram.com/dytsevdekahraman/

Facebook: http://www.facebook.com/diyetisyensevdekahraman/

Seçilmiş kaynaklar

Kazem, Y., Zarouk, W. A., Hamed, K., Tosson, A., Essa, H. A., & El-Bassyouni, H. T. (2021). The Effect of Anti-inflammatory Diet and Vitamin D Supplementation on the Amelioration of the Clinical Status and Cognitive functions of Familial Mediterranean Fever Patients. The Kobe journal of medical sciences, 66(5), E159–E165.

Di Ciaula, A., Stella, A., Bonfrate, L., Wang, D., & Portincasa, P. (2020). Gut Microbiota between Environment and Genetic Background in Familial Mediterranean Fever (FMF). Genes, 11(9), 1041.

Tunca M, Akar S, Onen F, Ozdogan H, Kasapcopur O, Yalcınkaya F, et al. Familial Mediterranean fever (FMF) in Turkey: results of a nationwide multicenter study. Medicine (Baltimore). 2005;84:1–11.