KoEnzim Q10 Nedir?
Co-Q10 olarakta bilinen Koenzim Q10, kısaca vücuttaki tüm canlı hücrelerimizde enerji üretmeye yardımcı olan bir bileşiktir. Vücudumuz Ko-Enzim Q10'u doğal olarak üretir ancak üretim miktarı yaş artışı ile doğru orantılı olarak azalma eğilimindedir. Bu yüzden yaşlandıkça çok daha önemli bir bileşik haline gelir. Neyse ki bu önemli bileşiği gıda takviyeleri veya yiyecekler yoluyla da alabilme imkanına sahibiz. Nasıl ve ne kadar olduğunu yazımızı okumayı tamamladığınızda anlamış olacaksınız.
KoEnzim Q10 Ne İşe Yarar?
Kalp-damar hastalığı, Tip 1-2 diyabet, kanser, beyin kaynaklı problemler vb. gibi sağlık durumları yapılan çalışmalarda düşük Koenzim Q10 seviyelerine bağlanmıştır ancak düşük Koenzim Q10 seviyeleri bu hastalıkların sonucudur demekte çok doğru bir bakış açısı olmaz.
Doğru olan bir şey varsa; çok sayıda araştırma, bilimsel ve akademik kaynak Co-Q10’un sağlık üzerine ciddi katkı ve etkisinin olduğudur.
Şimdi Koenzim Q10’i daha detaylı birlikte inceleyelim.
Ko Enzim Q10, vücudunuz tarafından üretilen ve hücrelerimizde enerji üretmekten sorumlu mitokondrilerde depolanan bir bileşiktir. Bu yüzden vücudumuzun bağışıklık sisteminin enerjisi ve tüm hastalıklarla mücadelesini etkileyen en temel bileşiklerden birisidir.
KoEnzim Q10 ayrıca hücreleri vücutta;
-Yanlış beslenme,
-Uykusuzluk,
-Hastalık,
-Çevresel faktörler,
-Stres,
Yeterli ve doğru beslenememe gibi bedenimizde oksidatif hasar adı verilen ve hastalığa daha yatkın hale getiren durumların koruyucu askerleri ve görevlisidir. Bunlarla birlikte vücudumuzda hastalığa neden olan bakteri ve virüslerle mücadelede de önemli bir göreve sahiptirler.
KoEnzim Q10 Neden Eksilir?
Koenzim Q10 üretimi insan vücudu yaşlandıkça azalır. Bu nedenle yaşlı insanlar bu bileşik yönünden sürekli olarak eksik görünür Koenzim Q10 yönünden eksik bireylerin yaşlandıkça enerji kaybı yaşamaları ve güçlü bağışıklık sistemine sahip olmamalarıda bu bileşiğin eksikliğinden kaynaklanabilmektedir.
Koenzim Q10 eksikliğinin diğer nedenleri ise şunlardır;
-B6 vitamini eksikliği,
-Beslenme eksiklikleri,
-Co-Q10 sentezinde veya kullanımında kişide doğuştan yada sonradan var olan genetik kusurlar,
-Hastalığın bir sonucu olarak dokularda artan koenzim Q10 talebi,
-Mitokondriyal hastalıklar,
-Yaşlanma,
-Yüksek oksidatif stres,
-Statin grubu (kolesterol vb.) ilaç tedavilerinin yan etkisi,
Araştırmalar, CoQ10'un vücudunuzda birkaç önemli rol oynadığını göstermiştir.
Vücutta ATP adı verilen enerjinin vücudun tüm işlevlerini yerine getirmek için kullanıldığı düşünüldüğünde bazı kronik hastalıkların düşük Koenzim Q10 seviyelerine bağlı olması şaşırtıcı değildir.
Koenzim Q10 Vücutta En Çok Nerede Bulunur?
Koenzim Q10 vücudunuzun her hücresinde bulunur ancak bununla birlikte en yüksek yoğunluğa kalp, böbrekler, akciğerler ve karaciğer gibi en büyük enerji ihtiyacı olan organlarda sahiptir.
Koenzim Q10’nun Faydası Nedir?
1- Kalp Damar Hastalıklarında Olumlu Fayda Sağlayabilir
Bir çalışmada bir yıl boyunca Co-Q10 kullanan kalp-damar hastalığı olan bireylerin komplikasyonlarında azalma gözlemlenmiştir.
Kalp-damar problemi olan 420 kişiyle yapılan bir çalışmada ise Co-Q10 ile iki yıl boyunca bu hastalar tedavi edilmişler ve yine bu kişilerin semptomlarında ve ölüm oranlarında iyileşme sağlanmıştır.
Görünüşe göre Ko-enzim Q10 takviyesi veya beslenme yönünden zenginleştirilmesi, optimal enerji üretim seviyelerini geri kazanmaya, oksidatif hasarı azaltmaya ve kalp fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olabilmektedir. Fakat unutulmamalıdır ki bu konuda her zaman önceliğiniz takibinizi yapan uzman hekiminize danışmak olmalıdır.
2- İnfertilite(kısırlık) Durumlarında Pozitif Etki Sağlayabilir
Önceliğiniz yine hekiminize danışma şartı olmak kaydıyla bazı akademik çalışmalar Koenzim Q10’nun vücut ATP(enerji) mekanizmasını düzeltip vücutta antioksidan etki yaptığı için; sperm kalitesini ve yumurtalık onarımını olumlu yönde etkileyerek doğurganlık ihtimalini arttırabileceği gösterilmiştir.
3- Cildinizin Genç Kalmasını Sağlayabilir
Cildimiz vücudumuzda ki en büyük organdır. Bununla birlikte koruyucu özelliği en fazla yapıdır. Dış etmenlere fazla maruz kalır. Bu etmenlere maruz kalmak ciltte var olan oksidatif stresi ve yükü arttırmaktadır. Koenzim Q10’nun direk cilde uygulandığı çalışmalarda antioksidan etki yaptığı ve cilt sağlığını arttırdığı çalışmalarca ıspatlanmıştır.
4- Migren İle Mücadele Edebilir, Baş Ağrılarınızı Azaltabilir
Mitokonrilerin doğru enerji üretememesi sonucu hücrelerin fazla kalsiyum almasına sebebiyet oluşturabileceği gibi vücutta zararlı serbest radikallerin ve antioksidanların azalmasına olanak sağladığı bilinmektedir. Bu durum sonucu vücutta etkilenen enerji seviyesi migren ağrılarını ve ataklarını etkileyebilmektedir.
Bu konuda yapılmış bazı çalışmalar;
-Koenzim Q10 takviyesinin enerji mekanizmasını düzelterek migren ataklarında azalma ve ağrı şiddetinde düşüş sağladığı,
-42 migren hastası üzerinde yapılan çalışmada; koenzim q10 takviyesi verilen kişilerde semptomların verilmeyenlere göre 3 kat azaldığı,
-Migren hastalarının büyük çoğunluğunda koenzim q10 eksikliğinin görüldüğü ıspatlanmıştır.
-Koenzim Q10 takviyesinin iyileştirici etkisinden ziyade koruyucu özelliğinin de olduğu unutulmamalıdır.
5- Egzersiz Performansınızı Arttırabilir
Mitokondri ve enerji üretiminide ki yüksek onarım kabiliyeti egzersiz ve fiziksel eforda ciddi olumlu katkı sağlayabileceği gibi yaralanma riskinide azaltacaktır. Dahası, Co-Q10 takviyesi egzersiz sırasında gücü artırmaya ve yorgunluğu azaltmaya yardımcı olabilir.
6- Obezite ve Diyabetler Mücadelede Etkilidir
İnsülin direnci oluşumunun mitokondrilerin yeteri kadar iyi çalışamaması ile ilişkisi vardır. Mitokondri onarımı ve yüksek eneri kabiliyetinin obezite ve diabet ile mücadelede olumlu katkıları olduğu kanıtlanmıştır.
7- Beyin Sağlığı İçin Etkilidir
Beyin yüksek yağ asidi içeriği ve yüksek oksijen talebi nedeniyle oksidatif hasarlara karşı çok hassas bir organdır. Bu oksidatif hasar, hafızayı, bilişsel davranışları ve fiziksel fonksiyonların büyük çoğunluğunu etkileyecek durumlara sebebiyet oluşturabilmektedir. Co Q10 antioksidan etkisi, enerji mekanizmasında ki onarımı göz önüne alındığında beyinin bu zararlı bileşikler ile mücadelesinde ciddi bir yakıt olarak ko-enzim Q10’u kullanabileceği gösterilmiştir. Bazı çalışmalarda da kuvvetle muhtemel Alzheimer ve Parkinson hastalığının ilerlemesini yavaşlattığı gösterilmiştir.
8- Akciğer Sağlığımızı Ciddi Derecede Koruyabilir
Akciğerler oksijenle en fazla etkileşim halinde bulunan organımızdır. Bu yüzden oksidatif hasara en yatkın pozisyondadır. Bazı çalışmalar akciğer hastalığına sahip kişilerde Ko enzim Q10 takviyesiyle birlikte kişilerin egzersiz eforlarında artış, kalp atım hızlarında azalma ve akciğerlerinde ki inflamasyonda azalma olduğunu göstermiştir. İçinde bulunduğumuz Covid-19 pandemi döneminde bizleri koruyucu bir takviye gıda olarak Ko-enzim Q10’i bilmek ve uzman önerisiyle kullanmak koruyucu katkı sağlayabilir.
Hangi Koenzim Q10 Kullanmalıyım?
Koenzim Q10; ubiquinol ve ubiquinone olarak 2 farklı forma sahiptir. Ubiquinol, kandaki Koenzim Q10'un % 90'ını oluşturur ve vücutta en fazla emilebilen formdur. Bu nedenle, ubiquinol formunun kullanımı ve tercih edilmesi daha doğru olur.
Günlük Ne Kadar Koenzim Q10 Kullanılmalı?
Standart Koenzim Q10 dozu; günde 90 mg ile 200 mg arasında değişir. Birkaç çalışma 500 mg'a kadar ko enzim Q10 dozunun tolere edilebildiğini ve zarar vermediğini göstermiştir. Burada kullanım şekli ve formu yine ilgili sağlık uzmanınızın belirleyeceğini ve değişiklik gösterebileceğini unutmayın.
Koenzim Q10’u Nasıl Kullanmalıyım?
Co-enzym Q10; yağda çözünen bir bileşik olduğundan emilimi yavaş ve sınırlıdır. Yapılan bazı çalışmalar Koenzim Q10’nun yemekle birlikte alınmasının emilimini üç kat arttırdığını göstermektedir. Kısaca ögününüzle birlikte almak emilimini ve etkisini arttıracaktır. Vücutta depolanamadığı için sürekli ve bir uzman gözetiminde kullanımı yararlanımı arttıracaktır.
Koenzim Q10’nun Yan Etkisi Var mı?
16 ay boyunca günlük 1.200 mg Koenzim Q10 alan sporcularda önemli bir yan etkinin görülmediği çalışmalar mevcuttur. Bu durum asla yan etkisi yoktur manası taşımamaktadır. Mutlaka ilgili sağlık uzmanına danışmalı ve o şekilde kullanım bilincine sahip olmalısınız.
Gıda destek ve vitamin mineralleri konusunda alanında uzman Klinik Psikonöroimmünoloji Terapisti ve Uzman Fizyoterapist Ahmet Burak Sezgin’e danışabilir, detaylı bilgi alabilirsiniz.
Sağlıklı günler.