Sağlık ve güzellik için Çinko

Çinko insanların büyüme-gelişme ve sağlıklı olmaları için gerekli çok önemli bir biyoelementtir. Çinko tüm dünyada eksikliği en çok görülen element olup doğada su, toprak ve havada bulunur, varlığı tüm ekosistem için zorunludur.

Gıdalardan ise en fazla et, süt ve süt ürünlerinde bulunur. Bunlar dışında istiridye, ıspanak, susam, kabak çekirdeği, fındık, ceviz, enginar, yumurta, muz çinko içeren diğer gıdalardır. Ama çinkonun asıl kaynağının kırmızı et olduğu unutulmamalıdır.

Vücutta bulunan çinko miktarı 1,4-3 gr’dır. Vücuttaki çinko en çok saç, tırnak, prostat bezi, semen, sperm, karaciğer ve kemiklerde bulunur.

Çinko Vücudumuzda Çok Sayıda Biyokimyasal Olay İçin Gereklidir.

- Bağ dokusu sentezinde görev aldığı için yara iyileşmesi için mutlaka gereklidir.

- Bağışıklık sisteminin fonksiyonlarını yerine getirmesi, özellikle de virüsler ile savaşmak için çinko mutlaka gereklidir.

- DNA, RNA sentezi, protein sentezi ve hücre yenilenmesinde çok önemli bir role sahiptir.

- İnsülin sentezinde dolayısı ile kan şekerinin düzenlenmesinde rol oynar.

- Biyolojik antioksidandır cildin ve kasların yaşlanmasını geciktirir.

Çinko Eksikliğinde Neler Görülür?

Başta mide-barsak sistemi, deri, iskelet sistemi, bağışıklık sistemi ve santral sinir sistemi olmak üzere tüm vücut etkilenir. Eksikliğinde görülen bulgular ise:

Büyümede ve iskelet gelişiminde gerileme

Testislerde küçülme

Karaciğer ve dalak büyümesi

Tat ve koku alma duyusunda azalma

Yaraların iyileşmesinde gecikme

İştahsızlık, kilo kaybı, ishal

Dermatit

Saç dökülmesi, tırnaklarda beyaz çizgilenme

Davranış bozuklukları, öğrenme kapasitesinde azalma olarak sayılabilir.

Çinko eksikliği neden oluşur?

1-Dengesiz beslenme

2-Emilim bozukluğu

3-Kronik böbrek yetmezliği

4-Alkolizm

5-Uzun süren enfeksiyonlar

6-Uzun süreli steroid tedavisi çinko eksikliğine neden olur.

Çinko Düzeyinin Ölçülmesi:

Kan çinko düzeyi ölçülerek çinko eksikliğine verilebilir. Ancak kan çinko düzeyi dokulardaki çinko eksikliği hakkında doğru bilgi vermeyeceği için bu ölçümrutin olarak önerilen bir ölçüm değildir. Ancak yine de aç iken alınan kanda ölçülen çinko düzeyinin düşük bulunması ve yine dokularda da çinko düzeyinin düşük ölçülmesi anlamlıdır.

Çinko Eksikliğinin Tedavisi ve Çinko Takviyesi :

Günlük çinko gereksinimi 15 mg’dır. Bebeklik, çocukluk, ergenlik ve hamilelik gibi hızlı hücre bölünmesinin (çoğalmasının) olduğu dönemlerde vücudun çinko ihtiyacı artar. Yaşamın bu özel dönemlerinde, çinko eksikliğine bağlı belirtiler görüldüğünde, kan çinko düzeyi düşük bulunduğunda çinko takviyesi yapılmalıdır.

Çinko takviyesi ile :

-Çocuklarda fiziksel ve zihinsel gelişme desteklenir.

-Gebelik, emzirme ve çocukluk dönemlerinde büyüme- gelişmeye olumlu katkılar sağlanabilir .

-Enfeksiyonlar önlenebilir.

-Cildin ve kasların yaşlanmasını geciktirilebilir, saç uzamasına katkıda bulunabilir, saç dökülmesini ciltte sivilce oluşumunu engellenebilir .

Sperm sayısı ve hareketliliğini arttırarak döllenmeye yardımcı olunur.

Bunların yanısıra Dünya Sağlık Örgütü ishalli çocuklara 6 aylıktan küçük ise günde 10 mg, 6 aydan büyük ise günde 20 mg çinko verilmesini önermektedir. Çinko takviyesi ile enfeksiyonlara ve ishale bağlı ölümlerin azaldığı çok sayıda çalışma ile gösterilmiştir.

Çinko takviyesi çinko tuzlarının ağızdan veya damardan verilmesi ile yapılır. Verilecek çinko miktarı yaş ve cinsiyete göre 5-20 mg arasında değişir.

Çinko çok fazla alındığında ise başta demir olmak üzere diğer elementlerin emilimi azaltır. Günlük çinko ihtiyacının 10-30 kat fazlasının alındığı durumlarda ise iştahsızlık, bulantı, kusma , ishal, mide şikayetleri ve kulak çınlaması görülebilir. Ancak bu durum son derece nadirdir.

Sonuç olarak çinko eksikliği yaygın bir sorun olup sık enfeksiyon geçirenlerde, tekrarlayan veya uzamış ishal durumlarında, büyümede ve öğrenmede yavaşlamanın olduğu durumlarda , saç dökülmesi vb. gibi yukarıda anlatılan durumlarda mutlaka akla gelmeli ve tedavi edilmelidir.

Tabi ki her zaman olması gerektiği gibi doktorunuz tanı ve tedavi konusunda sizin için yönlendirici olacaktır.

Sağlıkla Kalın!