Çocuklara yönelik sağlam çocuk takipleri büyüme ve gelişmenin izlenmesi, mevcut ya da oluşabilecek hastalıkların önceden tespit edilmesi için son derece önemlidir. Bu sağlam çocuk takiplerinden birisi mutlaka okul öncesi dönemde yapılmalıdır. Okul öncesi sağlam çocuk takibinde çocuklar öncelikle ayrıntılı bir fizik muayene ile değerlendirilmeli boy, kilo ve tansiyon ölçümleri yapılmalıdır. Bazen sadece muayene bile olabilecek birçok hastalık hakkında bize ipucu verebilir. Yine bu takiplerin bir parçası olan laboratuvar testleri ile gelişebilecek çeşitli hastalıklar, sakatlıklar, büyüme-gelişme geriliği, erken puberte gibi durumlar erkenden tespit edilebilir ve gerekli önlemler alınabilir.
Okul Öncesi Dönemde Yapılması Gereken Laboratuvar Testleri Nelerdir?
1- Tam Kan Tahlili Ve Kan Demir Düzeyi Ölçümü: Kansızlık veya demir eksikliği için tam kan tahlili ve kan demir düzeyi ölçümü yapılmalıdır. Kansızlık saptanırsa ileri tetkikler gerekebilir. Bu tetkileri her yıl okul öncesi dönemde tekrarlamakta fayda vardır. Çünkü kansızlık ve/veya demir eksikliği çocukta halsizlik, dikkat eksikliği ve algılama bozukluna neden olarak okul başarısını ve yaşantısını kötü yönde etkileyebilir. Ayrıca yapılacak bir tam kan tahlili; enfeksiyon, lösemi gibi birçok önemli hastalık için de uyarıcı olabilir.
2- İdrar Tahlili: Okul öncesi dönemde var olabilecek bir idrar yolu enfeksiyonunu veya diyabet gibi metabolik bir olayı saptamak için mutlaka tam idrar tahlili ile idrar biyokimsayal ve mikrobiyolojik olarak analiz edilmesi gerekir. Eğer İdrar yolu enfeksiyonu saptanırsa ileri tetkik olarak idrar kültürü yapılır. Saptanan idrar yolu enfeksiyonu ve etkeni tedavi edilir, böylelikle böbreklerde oluşabilecek ileri bozukluklar önlenmiş olur.
3- Kan Kolesterol ve Lipid Düzeyi Ölçümü: Ailesinde koroner kalp hastalığı olan çocuklarda 2 yaşından sonra yılda 1 kez, aile öyküsü olmayan çocuklarda ise okul öncesi dönemde kolesterol ve lipid düzeylerine mutlaka bakılmalıdır. Total kolesterol 200 mg/dl üzerinde ise ileri tetkikler yapılarak çocuk takibe alınmalı ve diyeti, aktivitesi, hayat tarzı düzenlenmelidir. Düzenlenen diyetin korunması için de okul yönetiminden de yardım istenmelidir.
4- Hepatit Testleri: Okul öncesi dönemde, yenidoğan döneminde hepatit aşısı yapılmış olsa bile HBsAg ve Anti HBs tahlilleri yapılarak bağışıklık ve aşılama durumu kontrol edilmelidir. Sonuca göre aşı tekrarı gerekebilir.
5- Dışkıda Parazit Aranması : Okul öncesi dönemde dışkıda parazit araması da mutlaka yapılacak testlerden biridir. Parazitler çocuklarda halsizlik, dikkatsizlik, iştahsızlık ve kansızlığa neden olarak okul başarısını ve okul yaşantısını olumsuz etkileyebilir.
6- Açlık Kan Şekeri Ölçümü: Aşırı kilolu çocuklarda şeker hastalığı açısından kan şeker düzeyleri ölçülmelidir.
7- Tiroid Hormonları Ölçümü: Tiroid bezinin normalden az ya da çok çalıştığı durumlarda çocuklarda değişik belirtiler oluşur ve çocuğun okul başarısı etkilenir, hayatı zorlaşır. Bu nedenle okul öncesi dönemde tiroid hormon düzeyleri ölçülerek tiroid bezinin normal çalışıp çalışmadığı tespit edilmeli ve gerektiğinde düzenleyici tedaviler başlanmalıdır.
8- Büyüme Hormonları Ölçümü : Büyüme geriliği ya da erken ergenlik belirtileri olan çocuklarda büyümeyi ve ergenliği etkileyebilecek hormon düzeyleri ölçülmelidir.
9- Kan Kurşun Seviyesi: Hava kirliliğinin yoğun olduğu yerlerde ve sanayi bölgelerinde yaşayan çocuklarda kan kurşun seviyesi ölçülmelidir.
Muayene ve laboratuvar testleri dışında çocuklar okula başlamadan önce göz ve diş muayesinden geçmeli ve bebeklikte yapılan işitme testi tekrar edilmelidir.
Tüm bunları yaparak çocuğunuzun yoğun geçecek bir eğitim-öğretim dönemine sağlıklı bir şekilde başlamasını sağlamış olacaksınız.
Hepimize kolaylıklar diliyorum !