MENOPOZU TANIMAK VE KABÜLLENMEK
Sözcük olarak aylık kanamanın son bulması olarak tanımlanabilen menopoz korkulacak bir durum olmaktan ziyade daha verimli bir olgunluk döneminin başlangıcı olarak kabul edilmelidir.
Menopozda Neler Olur?
Menopoz kadın yaşamının önemli dönemeçlerinden biridir. Bu dönemde üreme çağındaki hormon dengesi tersine döner ; yumurtalıkların aktivitesi , oluşturduğu foliküllerin sayısı ve östrojen düzeyi azalır. Yumurtalıklar artık yumurta üretemez olur ve menstruasyon kanaması kalıcı olarak son bulur.
Başlangıç Yaşı Nedir?
Menopozun başlangıcı toplumdan topluma değişmekle beraber genellikle 45-55 yaşları arasında (ortalama 51 yaşında) başlar. Menopoz yaşı genetik faktörlere bağlıdır ve aynı ailenin kadınlarında menopozun başlangıcı hemen hemen aynı yaşlarda olur.
40 yaşından önce görülen menopoza erken menopoz denilir. Beslenme faktörleri, psikolojik faktörler, sigara kullanımı ve bazı hastalıklar vaktinden önce menopoza neden olabilir. Bazende rahim ve yumurtalık ameliyatları, çeşitli tedaviler sonucu bu dönem erken başlar.
Belirti Ve Şikayetler Nelerdir?
Sebebi ve zamanı ne olursa olsun menopoz dönemindeki belirtilerin çoğu oluşan östrojen eksikliğine bağlı olup aşağı yukarı aynıdır. . Bu dönemde sıcak basması, terleme, uykusuzluk, duygudurum bozuklukları (gerginlik, sinirlilik, alınganlık vs) gibi belirtiler görülür ve bu belirtilerin şiddeti ve süresi kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bu şikayetler bu döneme alışıldığında , kabullenildiğinde ve uygun tedavi müdaheleleri nedeniyle çoğu zaman azalarak kaybolur.
Uzun dönemde ise osteoporoz, kalp-damar hastalıklarında artış , kanser oluşumunda artış gibi durumlar görülebilir. Bunlar menopozun yanısıra ilerleyen yaşa bağlı olarakta görülebilen olaylardır.
Bu Dönemde Neler Yapılmalıdır?
Menopoz doğal bir süreç olup dengeli beslenme , yeterli fiziksel aktivite ile yaşam kalitesi arttırılabilir , yaşa ve döneme bağlı sağlık sorunları önlenebilir. Bu dönemin daha rahat ve huzurlu geçirilmesi için doğal yaşam döngüsünün bir parçası olan bu süreci çabucak kabullenmeli genel yaşam tarzı ve beslenme şekli bu döneme göre yeniden şekillendirilmelidir.
Menopozda şikayetlerin azalması ve oluşabilecek hastalıkların önlenmesi için doktor kontrolü ile hormon yerine koyma tedavileri ve/veya bitkisel östrojenler uygulanır. Tedaviler kişiye özel olarak planlanır ve yürütülür. Yılda bir olacak şekilde jinekolojik muayene , smear testi, mamografi ve rutin biyokimyasal kan tetkikleri ile düzenli kontroller sağlanmalıdır. Bunlar dışında osteoporoz oluşumunu önleyici, geciktirici yaşam tarzı değişiklikleri ve tedavi planlamaları yapılmalıdır.
Menopozda beslenme kalsiyumdan, bitkisel östrojenlerden, posadan zengin olmalıdır. Süt, süt ürünleri, meyve, sebze ve baklagillerden oluşmalıdır. Aşırı tuz tüketiminden, aşırı kafeinli içeceklerden sigara ve alkol kullanımından kaçınılmalıdır.
Menopoz başlangıcı kadınlığın bittiği bir dönem değil daha farklı ve uzun bir dönemin başlangıcıdır. Günümüzde kadınların yaşam süresinin uzadığı düşünülürse kadınların yaşamın en az 20-25 yılını menopozda geçirdiği söylenebilir. Olumsuz durumların yanısıra menopoz ile birlikte kimi hastalıklarda düzelmeler dahi görülür. Örneğin migreni olan kadınlarda migren ataklarında azalma, miyomlarda küçülme, kimi rahim hastalıklarında gerileme görülebilir. Yine bu dönemde doğum kontrol kaygısı olmadığı için cinsel hayat daha rahat ve özgür yaşanabilir.
Bu dönemde yapılan kontroller, tedaviler, diyet destekleri ve egzersizler ile bu dönemin çok daha üretken ve sağlıklı geçirilebileceği unutulmamalıdır.
Kadın her dönemde mucizeler yaratabilir….