Kralların Hastalığı :Gut

KRALLARIN HASTALIĞI: GUT

Gut genetik ve/veya çevresel çeşitli faktörler nedeniyle vücutta ürik asit oluşumunun artması ve böbreklerden yeterince atılamaması sonucunda oluşan bir hastalıktır.

Zengin hastalığı olarak bilinen gut genetik yatkınlığı olan ve varlıklı oldukları için proteinden zengin beslenen kişilerde görülmektedir.

Hipokrat bu hastalığı ‘kralların hastalığı’ ve ‘hastalıkların kralı’ olarak tanımlamıştır. Gut beslenme şekilleri ile alakalı olarak zengin ve yetenekli kişilerde görülmektedir. Örneğin Floransa’da yaşamış, bu bölgeyi sanatsal açıdan zirveye taşımış ve yüzyıllarca burada hüküm sürmüş Medici ailesi fertlerinin çoğunda bu hastalık görülmüştür. Hatta bu aileye mensup Pierro de Medici’nin gut yüzünden öldüğü ve lakabının ‘Gut Pierro’ olduğu anlatılmaktadır. Bunun dışında Newton, Darwin , Benjamin Franklin ve çok sayıda Osmanlı padişahının gut hastalığından muzdarip olduğu bilinmektedir.

Gut hastalığı genellikle 30-45 yaş arası erkeklerde görülür. Kadınlarda çok çok nadir olup menapozdan sonra ortaya çıkar.

Gut geceleri uykudan uyandıracak kadar şiddetli bir ağrıya neden olur.

Bu hastalıkta kanda miktarı artan ürik asit sodyum ile birleşerek ürat kristallerini oluşturur. Ürat kristalleri eklemlerde ve böbrekte birikerek hastalık belirtilerini oluşturur. Hastalık ataklar şeklinde seyreder. Eklemlerde biriken ürat kristalleri eklemlerde ağrı, şişlik , sızı ve yangıya neden olur. Bu şişliklere ‘tofus’ adı verilir. En çok ayak başparmağı eklemi tutulur. Eklemlerdeki ağrı gece uykudan uyandıracak kadar şiddetli olabilir. Ayrıca oluşan ürat kristalleri böbrekte de birikerek böbrek taşlarına ve böbrek hasarına neden olur.

Gut tanısı nasıl konulur.

Hastalığın tanısı klinik bulgular ve laboratuvar testleri ile konulur. Normalde ürik asit düzeyi erkekte 3.5-7.2 mg/dl, kadınlarda ise 2.6-6 mg/dl’dir. Gut hastalarında bu düzey 7’ nin çok üzerindedir. Aynı zamanda bu hastalarda idrar ile atılan ürik asit miktarıda yüksek bulunur. Bunun dışındaözellikle atak döneminde olmak üzere sedimentasyon dediğimiz kırmızı hücre çökme hızı ve enfeksiyon belirteçleri artmış bulunur. Eklemden alınan sıvının mikroskop altında incelenmesi ve ürik asit kristallerinin görülmesi ile kesin tanı konulmuş olur. Radyolojik olarak çekilen grafilerde eklemlede ve kemiklerde guta bağlı aşınmalar görülebilir

Gut tanısı konulan hastalarda öncelikle hayat tarzı değişikliği yapılmalıdır.

Tedavide :

Eklemlerde biriken ürik aside bağlı ağrı ve yangıyı gidermek için antienflamatuar ilaçlar kullanılır.

Vücutta biyokimyasal olarak ürat oluşumunu azaltan ve idrardan ürat atılımını arttıran ilaçlar kullanılır. .

Bu hastalara yeterli miktarda (100-150 gr) protein içeren ama proteinden zengin olmayan bir beslenme şekli önerilir.

Sakatat, kırmızı et, deniz ürünleri kaçınılması gereken gıdalardır.

Hasta şişman ise zayıflamalı ve kilo alması önlenmelidir.

Sıvı alımını günlük maksimum 2-4 lt olacak şekilde arttırmalıdır. .

Alkol, aspirin, ürk asit düzeyini arttırabilecek ilaçlardan , früktoz ile tatlandırılmış meyve sularından uzak durulmalıdır.

Ağır olmayan yürüyüş şekline egzersizler yapılabilir.

Kahve tüketiminin, kirazın, gıda takviyesi olarak alınan C vitamininin ürik asit düzeyini düşürerek tedaviye yardımcı olduğu gösterilmiştir.

Gut ile beraber diyabet, kolesterol yüksekliği, ateroskleroz gibi diğer metabolik hastalıklar dagörülebilir. Dolayısı ile bu hastalarda kan şeker düzeyi ve lipid düzeyleri de ölçülmelidir.