İyot Eksikliği Çocuklarda Zeka Geriliğine Neden Olabilir

İyot Eksikliği Zeka Geriliğine Neden Olabilir.

İyot vücudun tiroid hormonu üretebilmesi için gerekli bir mineral olup normal büyüme –gelişme , beyin - sinir sisteminin gelişimi ve çalışması için gereklidir.

İyot deniz suyunda , deniz havasında, denize yakın topraklarda, deniz hayvanlarında, deniz yosununda, et, süt, yumurta ve yetiştiği toprağa bağlı olarak sebzelerde bulunur.

Günlük iyot gereksinimi erişkinlerde 150 mikrogram, çocuklarda 100-120 mikrogram, bebeklerde ise 50 mikrogramdır. . Hamilelik ve emzirme döneminde iyot ihtiyacı artar. İyot alımı günlük 100 mikrogram altına düştüğünde yetersizlik belirtileri görülmeye başlar.

Besinlerle alınan iyot ince barsaktan emilerek kana gelir ve çok büyük bir bölümü tiroid bezi tarafından tutulur

İyot eksikliğine bağlı sorunlar henüz anne karnında iken başlar. Annede iyot eksikliği var ise düşük ya da ölü doğum görülebilir. Yine annedeki iyot eksikliğine bağlı olarak yenidoğan bebeklerde doğumsal anomaliler ve hipotiroidi oluşabilir.

Çocuklarda ise İyot eksikliğine bağlı olarak hipotiroidi, cücelik, zeka geriliği , büyüme-gelişme geriliği, sağırlık, dilsizlik (nörolojik kretenizm) görülebilir. Yine çocuklarda ergenlik çağında daha fazla olmak üzere iyot eksikliğine bağlı guatr görülür.

Kronik iyot eksikliği olan çocukların zekalarında 12-13,5 puanlık düşme olduğu çeşitli çalışmalar ile gösterilmiştir. İyot eksikliği tüm dünyada önlenebilir zeka geriliğinin en sık sebebidir. Yine iyot eksikliği olan çocuklarda okulda başarısızlık, öğrenme güçlüğü görülebilir.

Yetişkinlerde de iyot eksikliğine bağlı olarak ise guatr, düşünme ve karar verme yeteneğinde bozulma , kilo artışı, adet düzensizliği gibi sorunlar ortaya çıkar. Ülkemizde ve dünyada iyot eksikliğine bağlı guatr önemli bir halk sağlığı sorunudur.

İyot eksikliğinde tanı hastanın hikayesi, klinik bulgular ve laboratuvar testleri ile konulur. İdrarda ölçülen iyot miktarı bize alınan iyot miktarının ve vücuttaki düzeyinin yeterli olup olmadığını gösterir.

İyot eksikliğini ortadan kaldırmak için gıdalara iyot eklenmesi, iyotlu yağ içeren solüsyonların ağızdan ya da kas içi enjeksiyon yolu ile verilmesi, iyot tabletleri kullanılabilir.

İyot yetersizliğini önlemek için için ekmek, su vs gıdalara iyot eklenebilir. Ancak en iyi yöntem tüm ülkede iyotlu tuz kullanılmasıdır. Dünya Sağlık Örgütü 1 kg tuza 20-40 mg iyot eklenmesini önermektedir.

İyotlu tuzu ağzı kapalı bir şekilde karanlık ve serin yerlerde saklamalıyız. Yemek pişerken iyot miktarının azalmasını önlemek için tuz piştikten sonra yemeğe eklenmelidir. Ancak günlük tuz tüketimi 5 gramı geçmemelidir. Zaten 5 grama kadar olan miktarlar günlük iyot ihtiyacını karşılayabilir.

İyot eksikliği yakalandığı an iyot takviyesine başlamalıdır. Ancak iyot takviyesi ile mental fonksiyonlarda görülen düzelme sınırlıdır. Yani tedaviden daha önemli olan iyot eksikliğinin oluşmaması için gerekli önlemlerin alınmasıdır.