DİYABETLİ HASTALAR DİKKAT! HBA1C TESTİ SİZİ ELE VERİYOR…

DİYABETLİ HASTALAR DİKKAT! HBA1C TESTİ SİZİ ELE VERİYOR…

Diyabet Nedir?

Diabetes Mellitus (Şeker hastalığı) kan şekerinin düzenlenmesinde görevli insülin hormonunun miktarının ya da etkisinin azalması sonucu oluşan , vücudun şeker kullanımının bozulması ile karakterize bir karbonhidrat metabolizması bozukluğudur. Diyabet kronik bir hastalık olup takip ve tedavisi düzenli yapılmaz ise ilerleyen dönemlerde göz, böbrek, sinir sistemi , kalp-damar sistemi başta olmak üzere nerdeyse tüm vücudu etkiler, kalıcı sekeller ve ölüme neden olur.

Diyabetin tanı ve takibi nasıl yapılır?

Diyabet tanı ve takibinde en önemli kan testleri açlık kan şekeri ölçümü, glukoz tolerans testleri ve hemoglobin A1c (glikozile hemoglobin) testidir.

HbA1c nedir?

Glikozile hemoglobin (HbA1c), eritrositlerin içinde bulunan, asıl görevi dokulara oksijen taşımak olan hemoglobinin glikozillenmesi ile oluşan bir moleküldür. Ölçümden önceki son 3 aylık ortalama kan glukoz değerini gösterir. Kandaki glukoz miktarı ile HbA1c arasında böyle bir orantı bulunması HbA1c testini diyabetin tanı ve tedavisinde çok önemli aynı zamanda objektif bir test haline getirmiştir. Yine HbA1c ölçümü , geriye dönük kan şeker düzeyleri hakkında verdiği değerli bilgiler nedeniyle diyabet komplikasyonlarının önlenmesinde de çok etkili bir yol gösterici olmuştur.

HbA1c ölçümü hangi sıklıkta yapılmalıdır?

HbA1c kan şeker düzeyinin iyi kontrol edildiği diyabetik hastalarda yılda iki kez , insülin tedavisi alan diyabetli hastalarda ise yılda 4 kez yani 3 ayda bir ölçülmelidir.

HbA1c düzeyi ne olmalıdır?

HbA1c normal değeri % 3-6 ‘dır. Diyabetli hastalarda hedef HbA1c’nin % 7 ‘nin altında tutulmasıdır. Bu hedef yakalanırsa diyabetin komplikasyonlarının oluşumu engellenmiş olur. HbA1c’nin %8 ‘in üzerinde seyrettiği durumlarda ise hastanın tedavisi ve diyeti yeniden gözden geçirilerek düzenlenmelidir.

HbA1c değerinde görülen her yüzde 1’lik artış kan şeker düzeyinin normalden 25-35 mg/dl‘lik bir artış ile seyrettiğini gösterir. Buna göre son 3 aylık ortalama glukoz değeri tahmin edilebilir. Bu test son 3 ayda gün içindeki/günler arasındaki şeker artış ve azalışlarından , yapılan egzersiz ve yenilen yemek miktarından etkilenmeden ortalama bir değer verir.

HbA1c ölçümünün avantajları nelerdir?

Ölçüm için açlık gerekmemesi,

Gün içinde herhangi bir saatte alınan kandan çalışılabilmesi,

Stres , ilave hastalık gibi faktörlerden etkilenmemesi,

Standardize bir test olması en önemli avantajlarıdır.

HbA1c ölçümünün dezavantajları nelerdir?

Bu test eritrosit ömrünün kısaldığı hemolitik anemilerde , demir eksiliği anemisi olan hastalarda ve kısa bir süre önce aşırı kan kaybı yaşamış kişilerde doğru sonuç vermeyebilir.

HbA1c ‘nin normalden düşük bulunması anlamlı mıdır?

HbA1c düzeyinin çok düşük olması ise kişide süregelen bir kan şeker düşüklüğünün (hipoglisemi) olduğunu gösterir. Bu durum özellikle çocuklarda beyin gelişimini etkileyebilir, havale geçirmesine neden olarak beyne zarar verebilir. Hipoglisemi en basit şekliyle bile yaşam kalitesini bozar.

Unutmayalım !! HbA1c testi diyabetli hastaları tedavi düzeni , diyet ve egzersiz programlarına uyup uymadıkları konusunda ele veriyor…

Son olarak:

HbA1c sonuçları değerlendirilirken kişinin şeker cihazıyla kendi kendine yapmış olduğu glukoz ölçüm sonuçları ile beraber değerlendirilmesi hastanın kan şekeri kontrolü için daha aktif rol almasını ve önerilen hedef değerleri daha kolay yakalamasını sağlayacaktır.