Erken Doğan Çocuklara Dikkat!!!

Erken doğum, gebeliğin 20. ile 37. haftalar arasında sona ermesidir. Bebeğin 37. haftadan önce doğması kadar doğum ağırlığı, doğumda oluşan sorunlar ve annenin sağlık durumu da önemlidir. Erken doğumun birçok nedeni olabilir. Düşük doğum ağırlığı da erken doğum kadar önemlidir. 2500 gr ve altında doğan bebekler için düşük doğum ağırlıklı tanımı kullanılmaktadır. Çocuğun doğum ayı ve kilosu nedeniyle oluşabilecek ciddi organ gelişim yetmezlikleri ve nörolojik sorunlardan daha ziyade silik nörogelişimsel sorunlarda nelere dikkat etmek gerekiyor bunları belirtmek istiyorum.

Erken doğan bebekler gelişimsel açıdan değerlendirildiklerinde, heterojen bir yapı gösterdikleri ve bireysel özellikleri ile de bazı gerilikleri maskeledikleri izlenmektedir. Zamanında doğan bebeklerle erken doğan bebekler karşılaştırıldıklarında kabarık bir sorun tablosu karşımıza çıkmaktadır.

Özellikle motor gelişim alanlarında, doğdukları ay ve kilolarına göre değişen gerilikler görülmektedir. Bu motor gelişim sorunları, okul öncesi dönemde fiziksel gelişim kadar nörobilişsel gelişimi de olumsuz etkilemektedir ve normal zamanda doğan bebeklere göre erken doğan bebeklerde özellikle zihinsel gelişim alanında sorunlar tespit edilmektedir. Bu çocuklarda motor güçlüklerin varoluşu otomatik olarak motor koordinasyon becerilerini, öğrenmelerini, sosyal uyum ve adaptasyonlarını da olumsuz etkilemektedir.

Bilişsel alandaki belirgin sorun sadece zihinsel beceri gelişim sorunu olmayabilir. Çocuğun doğum ayı ve kilosu zihinsel gelişimi olumsuz etkilemeyebilir. Fakat dil gelişimi, öğrenme ve kavrama becerilerini, görsel uzaysal algı gelişimini etkileyerek özellikle çocuğun yaşıtlarıyla karşılaştırıldığında silik nörolojik sorunlar olarak karşımıza çıkabilir ve motor, bilişsel gelişimde sorun izlenen erken doğan çocuklarda ilerleyen süreçte:

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu,
Disleksi,
Geç konuşma,
Diğer öğrenme sorunları,
Sosyal beceri ve uyumda sorunlar,
Davranış sorunları görülebilmektedir.

Erken doğan çocuklarda psikolojik gelişim sürecinde en önemli sorun bağlanma bozukluğudur. Bu çocuğun doğum ayı ve kilosu doğrultusunda aldığı tıbbi tedaviler nedeniyle anne ile beklenen bağlanma sürecinin gelişmemesinden kaynaklanmaktadır. Bu durumda çocukta ilerde bağlanma bozukluğu ile görülmekle birlikte çeşitli kaygı bozuklukları da duruma eşlik edebilir.

Erken doğum, çocuk için bir risk faktörü olduğu gibi aile içinde ciddi bir travmadır. Bu durum aile içinde çeşitli duygusal dalgalanmalara neden olabilir. Çünkü, anne de özellikle çocukla bağlanma sürecini yaşayamamaktan dolayı suçluluk, kaygı, kızgınlık gibi duyguları yaşayabilir ve eğer ciddi sağlık sorunları var ise bu aile bütünlüğünü bile etkileyebilmektedir.

Bu tip nedenlerden dolayı gebelik takipleri çok önemlidir. Gebelik döneminde annenin fiziksel ve ruhsal sağlığı sağlıklı bebeklerin dünyaya gelmesinde önemli bir etkendir. Her ne nedenle olursa olsun erken doğan ve düşük doğum ağırlığı olan çocukların takipleri, özellikle de gelişim takipleri çok önemlidir. İnce ve kaba motor, dil-bilişsel, sosyal ve öz bakım becerilerindeki gelişim takipleri ile geriliklerin erken tespiti bu çocukların uygun destekleri alması için şarttır. Bu şu demek değildir: her erken doğan çocukta sorun olacak. Hayır, sadece erken doğan çocukların daha dikkatli takibi ve ailenin daha bilinçli olması onların gelişimsel sorunlarının erken tanınması ve erken tedavi edilmesinde faydalı olacaktır. Bilinçli, farkında ebeveyn ve meslektaşlarıma saygılarımla...

Dr.Bengü Kayatürk
www.drbengukayaturk.com