Her 10 Kişiden 8'inde Var!

Dikkat! Sende de Olabilir…

Uçlarda duygular yaşıyor musun? Bir anda özgüven patlaması yaşarken, bir anda dibe mi vuruyorsun? Peki, ayrılmak seni çok mu korkutuyor? O halde bu yazı senin için…

Son zamanlarda sıkça duyduğum rahatsızlıklardan biri, borderline (sınırda) kişilik bozukluğu… Bir yerimiz ağrıdığında hepimiz doktora gideriz. Konu ruhsal rahatsızlıklara gelince kimse bu rahatsızlıkların kendinde olabileceğine ihtimal vermiyor. Psikoloğa veya psikiyatriste gitmek sanki deli olduğumuzun kanıtıymış gibi davranıyoruz. Peki, zaman zaman hepimizde baş gösterebilen bu tip rahatsızlıklar ne boyutta tedavi sürecini gerektiren bir noktaya geliyor? Borderline kişilik bozukluğuna sahipseniz sizi ne gibi sorunlar bekliyor; ya da aslında bu tip rahatsızlıkların teşhisi neden önemli? Yakınlarımızdakilere ne gibi görevler düşüyor? Tüm bu soruların yanıtlarını öğrenmek için Uzman Psikolog Gökçe CERAN ile ‘’Borderline Kişilik Bozukluğu’’ nu konuştuk. Öyleyse buyurun röportaja geçelim.

Gökçe hanım, sizi tanıyabilir miyiz?

Ben Gökçe CERAN YILDIRIM. İstanbul’da başlayıp Polonya’da sonlandırdığım psikoloji lisans eğitimim sonrasında klinik psikoloji yüksek lisansı yaptım. Halen klinik psikoloji doktora programında eğitimime devam etmekteyim. Aynı zamanda İstanbul Kültür Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak görev yapıyorum.

Borderline kişilik bozukluğu nasıl bir rahatsızlıktır?

Borderline kişilik bozukluğu, kişinin ilişkilerinde ve kendini algılayış biçiminde sık değişimlerle karakterize kişiyi ve en çok da yakın çevresini rahatsız eden bir hastalıktır. Bu bozukluk yalnızca bir kişilik örüntüsü olarak da sıklıkla karşımıza çıkıyor. Bu kişiler herhangi bir klinik başvurusu olmadan işlevselliklerini devam ettirebilirken anlam veremedikleri bir takım iniş çıkışlar yaşayabiliyorlar; özellikle de yakın ve sosyal ilişkilerinde… Onlar için her olay, her insan ya siyah ya da beyaz diyebiliriz. Hayatlarında griye yer yok. Bu sebeple bir Borderline’ın gözünde, herhangi bir kişinin yaptığı en küçük hata, o kişiyi sonsuza dek ve tamamen kötü kılabilir. Tabii bu duygular, bu örüntüye sahip kişide oldukça iniş çıkışlı bir duygu durum yaratmakta. Borderline kişiliklerde günlük, dakikalık, hatta anlık duygu durum değişiklikleri söz konusudur. Bir an yalnızlık ve çaresizlik hissederken, başka bir anda yoğun öfke veya mutluluk bu kişilerde sık rastladığımız duygu değişimleridir. Sıklıkla yakındıkları durum, içlerinde büyük bir boşluk olduğu duygusu...

Bu kişilerden terapi sırasında sıkça: “içimde kocaman bir boşluk var ne yapsam dolmuyor” cümlesini duyarız. Davranışsal belirtilere de bakacak olursak, Borderline kişilikler, madde bağımlılığı, hızlı araba kullanma, aşırı harcama yapma, yoğun cinsel deneyimler gibi dürtüsel davranışları sık sergilerler.

Hangi yaşlarda borderline kişilik bozukluğu ortaya çıkar?

Bu bozukluğun belirtileri genç erişkinlik dediğimiz yaşlarda ortaya çıkıyor. Genellikle tanı aldıkları yaş aralığı 19-34 yaş.

Peki, Borderline kişilik bozukluğuna sahip kişiler ile yaşamak nasıldır? Bu tip bireyler çevrelerini nasıl etkiler?

Borderline kişilik bozukluğunun en temel cümlesinin “terkedilmekten korkmak” olduğunu söyleyebiliriz. Borderline kişilikler, partnerlerinin beklenmedik en küçük hareketlerinde dahi kendileriyle ilgili endişeye kapılırlar ve terk edilecekleri düşüncesinin yarattığı yoğun korkuyla boğuşurlar. Bir Bordeline kişiliğin sizden beklentilerini karşılamadığınız takdirde, çok kısa bir zamanda adeta taparcasına idealize ettiği sizi, bir kalemde değersizleştirebilir. Bunun sebebi, az önce de bahsettiğimiz gibi onlar için gri yoktur, ya siyahsınız ya da beyaz. Bu sebeple ilişkileri bağımlı ve fırtınalıdır. İlişkilerinde sıklıkla yoğun öfke nöbetleri yaşarlar. Terkedilme korkusuyla kendilerine zarar verme, hatta intihara teşebbüs etme eğilimleri vardır.

Peki, çok fırtınalı ilişkiler yaşayan kişiler aslında bu tarz bir rahatsızlığa sahip kişiler olabilir mi?

Günümüzde toplumun terapiye başvurmuş kesiminin büyük bir çoğunluğunun Borderline kişilik örüntüsü tanısı aldığı göz önünde bulundurulursa bu soruya “evet” diyebiliriz. Yine de araştırmalarla kanıtlanmadığı için net bir şey söylemek doğru olmayacaktır.

Bireyin bu tip bir rahatsızlığa sahip olduğunu erken yaşlarda anlayabilir miyiz?

Bahsettiğimiz belirtilerin varlığı söz konusu olduğunda bir uzman görüşü almanın faydası olacaktır. Şüphelenildiği takdirde bireyin yakın çevresinin bu konuda harekete geçmesi önem arz eder. Bir terapist olarak değerlendirme yapacak olursam, terapi seanslarının en uzun sürdüğü danışan grubunun Borderline kişilik örüntüsüne sahip bireylerden oluştuğunu söyleyebilirim.

Borderline kişilik bozukluğuna sahip bireylerin olumlu özellikleri nelerdir?

Bir borderline kişilik, eğer onun beklentilerini onun istediği biçimde karşılarsanız sizi bir dağın tepesinde süslü bir tahta oturtup adeta taparcasına idealize edecektir. Onun gözünde “en iyi”, “tamamen iyi” olursunuz. Elbette bunu başarmak kolay olmayacaktır. Çünkü biliyoruz ki yoğun ve fırtınalı bu aşk, onun hata olarak değerlendirebileceği tek bir davranışta büyük öfke patlamaları ve değersizleştirme ile karşı karşıya kalacaktır.

Borderline kişilik bozukluğuna sahip bir birey fark edilmez ve terapi sürecine başlamazsa sonuçları nasıl olur?

Tedavisi yapılmamış borderline kişilik bozukluğu, ilerideki evrelerde akademik problemler, sık iş değiştirme, sonlanan evlilikler gibi bir takım olumsuzluklar yaşatabilir. Etrafımızda sürekli ilişkilerinden yakınan, basit bir deyimle “bir türlü dikiş tutturamayan” bireyler görmemiz mümkün. Araştırmalara göre bazı ileri düzey borderline kişilik bozukluğu vakalarında %10 oranında intihar da görülmektedir.


Eğitimler, marka danışmanlıkları, öneri ve görüşleriniz için bana aşağıdaki adreslerden ulaşabilirsiniz.

Mail:

Instagram1: @tuvanaeroltu

Instagram 2: @tuvanaeroltuilemarkalasma