Sevgili okurlarım,
Çizgi filmleri kim sevmez? Çocuk ya da büyük olun hiç fark etmez, çizgi filmler çocukların dünyalarını geliştiren, büyüklere ise keyifli vakit geçirme imkanı sağlayan programlardır. Eskiden pek çok çizgi film eğitici ve öğretici olmakla birlikte, keyifli zamanlar geçirmemize de olanak sağlıyordu. Son yıllarda çizgi filmlerde eski masumiyetlerini kaybederek değişen çağa uyum sağladı. Bu değişimler ciddi oranda çocukların psikolojilerini, karakterlerini ve hatta geleceklerini etkileyebiliyor. Çizgi filmlerin bu denli çocukların üzerinde etkiye sahip olması subliminal mesajların etkisinin yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Yapılan araştırmalar genç beyinlerin subliminal mesajlara maruz kalması ile doğrudan etkilendiğini kanıtlsr nitelikte. Hal böyle olunca ailelere ve eğitimcilere büyük görev düşüyor. Çocuklarımız ve kendimiz için doğru çizgi filmleri nasıl seçeceğiz?
Çizgi filmler ve etkilerini daha detaylı irdelemek ve ne gibi tehlikelere yol açtığını öğrenmek için , "Erişkinler İçin Yapılan Çizgi Filmlerin Günlük Hayattaki İşlevleri Simpsonlar İsimli Çizgi Film Üzerinden İçerik Analizi" konulu Yüksek Lisans tezini yazarak Yüksek Lisanseğitimini tamamlayan, Kültür Üniversitesi Grafik Tasarım Programı öğretim görevlisi sayın Emin SANSARCI ile çok keyifli ve bilgilendirici bir röportaj gerçekleştirdik. O halde buyurun röportaja geçelim.
Algı ile ilgili çalışmalarınız nasıl başladı?
2016 yılında Alternatif Yayıncılık tarafından yayımlanan, Prof. Güler Ertan ile birlikte kaleme aldığımız “Görsel Sanatlarda Anlam ve Algı” isimli kitabımızda; algı ve algının yaşantımızın her alanında barındırdığı öneme dair konulara değinmekteyiz. Bunun yanı sıra günümüzde küresel ölçekte topluma sunulan kitle kültürü ve bu kültürün parçalarının toplumun algısı üzerinde ne gibi etkiler yarattığı, algıyı ne şekilde yönlendirdiği konuları da bu kitabımızda yer almaktadır.
Masum görünen çizgi filmlerin çocuklar üzerinde ne gibi etkileri var?
Çizgi filmler, günümüzde hem çocuklar hem de erişkinler üzerinde son derece etkili yapımlar. Genel olarak masum görünen çizgi filmler hakkında bir yorum yapmak yerine çizgi filmlerin çocukların gelişimi, eğitimi ve kültürü üzerinde büyük ölçüde etkili olduğunu belirtmeyi daha doğru buluyorum. Çünkü bazıları göründüğü gibi masum olabiliyor. Bir çizgi filmi izleyen çocuk; arkadaşlığı, paylaşmayı, başarmak için çalışmak gerektiğini ve bunun gibi daha birçok güzelliği öğrenip içselleştirebileceği gibi, bunların hiçbirini aktarmayan, yalnızca şiddet içerikli, içinde hiçbir duyguyu barındırmayan çizgi filmler izleyerek bunların sonucunda şiddet gibi olumsuzlukları da tanıyabilir.
Bize bu güzel duyguları barındıran ve hedef kitlesi çocuklar olan bir çizgi filmden bahsedebilir misiniz?
Aklıma gelen ilk örnek hiç tereddütsüz Heidi. Yürüme engelli bir arkadaşına, yürüyebileceği fikrini aşılayarak, bunun için kendine güvenmesi konusunda ona destek olan küçük bir kız çocuğu… Bu tarz yapımlarda, gerçek hayatta da bir çocuğun bu gibi engelleri olabileceğinin çocuğa aktarılması ve arkadaşlığın, sevginin gücünün bu şekilde işlenmesi çok olumlu.
Çocukları çizgi filmlerin olumsuz etkilerinden korumak için ailelere ve eğitimcilere ne gibi görevler düşüyor?
Renkli yapımlar olması nedeni ile çizgi filmler, diğer yapımlara oranla çocukların dikkatini daha çok çekmektedir. Biçimselliği çok iyi tasarlanmış ve hazırlanmış bir yapımın, yalnızca teknik mükemmelliği nedeni ile çocuklara izletilmesi son derece yanlış bir durum. Bu renkli görüntülerin ardında içi boş ya da ilerleyen dönemlerde çocuğun yaşantısında olumsuz etkiler yaratabilecek içerik unsurları bulunabiliyor. Ebeveynlerin; tüm bunları göz önünde bulundurarak, çizgi filmleri önce kendileri izleyerek, içeriği hakkında fikir sahibi olmaları ve izleyici çocuk üzerindeki getirileri ile olası götürülerini tespit etmeleri gerektiğini düşünüyorum. Bu alanda çalışan eğitimcilerden biri olarak benim yaptığım ise, akademik çalışmalarımda bu konulara değinmek, bunun yanı sıra çizgi film, animasyon derslerimde öğrencilerimi bu konularda bilgilendirmek.
Çizgi filmlerle ilgili yayımlamayı düşündüğünüz bir çalışmanız var mı?
Şu sıralarda, Yüksek Lisans tezimi; içerik analizi yapılan sezon ve bölümleri günümüze kadar genişleterek kitap formatında yayımlamak üzere çalışmalara devam ediyorum.
Hedef kitlesi erişkinler olan çizgi filmlerin toplumun kültürü üzerindeki etkilerinden söz edebilir miyiz?
Günümüzde küresel ölçekte, sistemin sürdürülebilirliğine yönelik, toplumun kültürünü monotip bir kültüre dönüştürmek gibi sonuçlar yaratan yapımlar, çizgi film ve çizgi dizi formatında da topluma sunulmakta. Tabi erişkinler için yapılan çizgi filmlerin tamamını tek bir amaç ve tek bir sonuç ile ilişkilendirmek de doğru olmaz. O kadar geniş bir konu ki erişkinler için yapılan çizgi film ve çizgi dizi yapımlarının ayrı bir kategoride işlenmesi, belki çok daha detaylı bilgi aktarımı yapılabilmesini sağlar.
Marka danışmanlıkları ve eğitimler hakkında bilgi almak, öneri ve görüşlerini iletmek için bize aşağıdaki adreslerden ulaşabilirsiniz.
mail: tuvanaeroltu@hotmail.com
instagram: @tuvanaeroltu
instagram: @tuvanaeroltuilemarkalasma