Tavuk ile soğanı aynı yerde kesti, linç yedi! 'Başbakan kural ihlali yaptı'
Geçtiğimiz günlerde Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen'in sosyal medya hesabından yaptığı yemek paylaşımı, ülkede tartışma yarattı. Nedeni çiğ tavuk ve soğanı aynı tahtada kesmesiydi. Peki ortalığı karıştıran bu olayın ardında nasıl bir gerçek yatıyor? İşin uzmanına sorduk.
Betül Topaklı / Milliyet.com.tr - Danimarka tarihinin en genç Başbakanı Mette Frederiksen’in, tek istediği ailesi için yemek yapmaktı. Bunun için mutfağa girdi. Malzemelerini hazırladı ve bu anı onu seven takipçileriyle paylaşmak için sosyal medyadan bir paylaşım yaptı. Ancak söz konusu bu durum bir anda ülkeyi ikiye böldü. Çünkü çiğ tavuk ve soğanın aynı tahtada kesildiğini gören Danimarkalılar bu duruma farklı tepkiler verdiler. Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen'in çiğ tavuk etini ve sebzeleri aynı tahtada kesmesinin, gıda güvenliği ve hijyen standartları açısından ‘temel bir kural ihlali’ olduğunu söyleyen Gıda Mühendisi Ebru Akdağ, “Yani söz konusu bu durumun gıda güvenliği ve hijyen kurallarının ihlali açısından eleştirilere yol açması çok normal. Çünkü başbakanın sağlık riski oluşturan hatalı bir uygulama yaptı. Keşke bu bilinç düzeyi Türkiye’de de olsa ve bu şekildeki yanlış uygulamalar asla kabul görmese” dedi.
"Çiğ hayvansal gıdalarla, meyve sebze veya tüketime hazır diğer gıdaları aynı kesme tahtasında kesmek, çapraz bulaşma riskini artırabilir. Çapraz bulaşma, mikroorganizmaların bir yiyecekten diğerine, özellikle çiğ etlerden sebzelere veya pişmiş gıdalara taşınması anlamına gelir. Hep söylediğim gibi mikroorganizmalar iyi otostopçulardır. Bir gıdadan diğerine atlayarak gıda zehirlenmelerine ve salgınlara yol açabilirler. Çiğ tavuk, salmonella ve campylobacter gibi zararlı bakteriler içerebilir. Bu bakteriler, çiğ veya yetersiz pişmiş et tüketildiğinde gıda zehirlenmesine yol açabilir. Ancak alınacak önlemler mutfakta gıda güvenliği pratiğinin önemli bir parçasıdır ve gıda zehirlenmesi riskini azaltmaya yardımcı olur."
Ebru Akdağ, söz konusu bu riskleri önlemek için alınması gereken tedbirleri şöyle sıraladı:
AYRI KESME TAHTALARI KULLANIN: Çiğ et, tavuk ve deniz ürünleri için ayrı bir kesme tahtası kullanın. Sebzeler ve hazır yiyecekler için başka bir kesme tahtası kullanarak çapraz bulaşmayı önleyin. Farklı gıda grupları için ayrı kesme tahtaları kullanmak, özellikle çiğ etler ve çiğ sebzeler arasında bakteri transferini önler. Bu yaklaşım, hem ev hem de profesyonel mutfaklarda hijyen standartlarını yükseltir.
Kesme tahtalarının 6 farklı rengi bulunuyor. Kırmızı çiğ; kırmızı etler, yeşil; çiğ bitkisel gıdalar, mavi;deniz ürünleri, sarı; kümes hayvanları, beyaz; genellikle peynir ve ekmek gibi hazır gıdalar, kahverengi; Pişmiş etlerin kullanımı içindir. Bu sistem, mutfakta gıda güvenliği uygulamalarını standartlaştırmak ve güçlendirmek için etkili bir yöntemdir.
KESME TAHTALARINI TEMİZLEYİN: Kullanım sonrası kesme tahtalarını sıcak ve sabunlu suyla iyice yıkayın. Mümkünse, çiğ et ve tavuk için kullanılan kesme tahtalarını bulaşık makinesinde yıkayarak yüksek sıcaklıkta dezenfekte edin.
EL HİJYENİNE DİKKAT EDİN: Ellerinizi ve yüzeyleri sık sık yıkayın. Gıda zehirlenmesine neden olan mikroplar birçok yerde hayatta kalabilir ve mutfak etrafında yayılabilir. Yemek hazırlamadan önce, sırasında, sonra ve de yemek yemeden önce ellerinizi en az 20 saniye boyunca sabun ve ılık ya da soğuk suyla yıkayın. Çiğ et, tavuk ve diğer kümes hayvanları, deniz ürünleri, un veya yumurtaya dokunduktan sonra her zaman ellerinizi yıkayın. Her yiyecek maddesini hazırladıktan sonra mutfak gereçlerinizi, kesme tahtalarınızı ve tezgahlarınızı sıcak, sabunlu su ile yıkayın. Taze meyve ve sebzeleri akan suyun altında yıkayın.
GIDALARI DOĞRU SAKLAYIN: Çiğ et ve tavuğu buzdolabında saklarken, sızıntı yapmalarını önlemek için diğer gıdalardan ayrı tutun. Et ve tavuğu, buzdolabının alt rafına, sızıntı yapabilecekleri bir kap içinde yerleştirin.
BESİNLERİ AYIRIN: Çapraz bulaşmayı engellemek için çiğ hayvansal gıdalarla diğer gıdaları ayırın.
TAVUĞU YIKAMAYIN: Çiğ tavuk pişmeye hazırdır ve yıkanmasına gerek yoktur. Bu tür yiyecekleri yıkamak, diğer yiyeceklere, lavaboya ve tezgaha mikrop bulaştırabilir ve sizi hasta edebilir.
PİŞİRME SICAKLIKLARINA DİKKAT EDİN: Tavuk ve diğer et ürünlerini, merkez sıcaklıklarının güvenli bir şekilde piştiğinden emin olunacak noktaya kadar pişirin. Gıdaların merkez sıcaklığı ancak mikropları öldürecek kadar yüksek olduğunda güvenli bir şekilde pişmiş olur. Genellikle tavuk için merkez sıcaklık 72°C olarak önerilir. Bunu ölçmek için ev tipi gıda termometresi kullanabilirsiniz.
HIZLA SOĞUTUN: Yemeklerinizi mikrobiyal gelişmeye izin vermeden hemen buzdolabına koyun. Bakteriler, oda sıcaklığında veya "Tehlike Bölgesi" olarak adlandırılan 4 ile 60 derece arasında hızla çoğalabilir. Sıcak veya ılık yiyeceği birkaç temiz, yüzeysel kaplara bölün ve sonra buzdolabına koyun. Sıcak yiyeceklerin küçük porsiyonlarını buzdolabına koymanız daha hızlı soğumasını sağlayacaktır. Bozulabilir yiyecekleri (et, deniz ürünleri, süt ürünleri, kesilmiş meyve, bazı sebzeler ve pişmiş yemekler) 2 saat içinde buzdolabına koyun. Dondurulmuş gıdaları doğru bir şekilde çözdürün. Yani bunu buzdolabında, soğuk suda veya mikrodalga fırında yapın. Gıdaları asla tezgah üstünde, ılık suda çözdürmeyin. Çünkü bakteriler, yiyeceğin oda sıcaklığına ulaşan kısımlarında hızla çoğalır.
Bu arada Hollanda başbakanı tepki çeken paylaşımın ardından Instagram'da konuya açıklık getiren bir paylaşım daha yaptı. Frederiksen hem kesme tahtasının hem de bıçağın her işlemden sonra yıkandığını söyleyip göz kırpan emojiyle cevap verdi.
