30.01.2006 - 00:00 | Son Güncellenme:
Obezitenin artışı, şeker hastalığını da tetikliyor. Son yıllarda obezite tehdidinden söz edilirken fark edildi ki, bu global salgın, çocukları da ağına düşürüyor.
Çocuk ve ergenlerde görülen Tip1 diyabet, Türkiye’de halen 600 bin hastada mevcut. Türk Diyabet Cemiyeti ve Obezite Araştırma Derneği Başkanı Prof. Dr. Nazif Bağrıaçık, sorularımızı yanıtlamaya devam ediyor.
Başka tetikleyici faktörler var mı?
Son yıllarda strese bağlı olarak, örneğin okullara giriş sınavları döneminde çocuklarda şeker hastalığı birdenbire artıyor. Travmalar, ameliyatlar da artırıyor ama bu stres faktörleri çok daha etkili.
Aileler ne zaman fark ediyor?
Bizde en çok şeker çıkaran faktörler kola ve mevsiminde üzüm yemek. Aile geliyor, çocuğum bugüne kadar günde 2 bardak kola içerken 2 litre içiyor ve yetmiyor, diyor. Bir bakıyorsunuz, şeker çıkıyor çocukta. Ya da aile, bu yıl üzümün başından kalkmıyor, günde 2 kilo üzüm yiyor, diyor. Öyle bir zayıflıyor ki, ağzında aseton kokusu, günde 2 - 3 litre idrara çıkıyor. Şüphelenmiyor bile annesi, yemekten kesildi, diyor ama aklına gelmiyor. 100 çocuktan 10’u diyabet komasıyla geliyor.
Tosuncuk doğan bebekte ileride şeker hastası olma ihtimali olduğu doğru mu?
Diyabetin iri doğanlarda görülme oranı yüzde 18’dir. 4 kiloyu geçince diyabet riski olabilir.
Şeker hastalığı cinsel yaşamı nasıl etkiliyor?
Şeker hastalığı, eğer çocukluk yaşlarında başlamışsa cinsel gelişimi etkiler, Seksüel gelişim geri kalır. Kız çocuklarında âdet, erkek çocuklarda sekonder seks gelişiminde gecikmeler olur. Koltuk altı ve erojen bölgede tüyleri çıkmaz, sakal - bıyık çıkması gecikir veya çok zayıf gelişir. Erkeklerde yumurtalık fonksiyon bozuklukları, kızlarda ise gebe kalamama sorunları çıkabilir.
Diyabeti 30 yaştan sonra ortaya çıkanlarda ise seksüel güç ve istekte azalmalar olur. Erkek hastaların 20 yıldan sonra yüzde 40-50’sinde iktidarsızlık, ereksiyon kusuru, erken boşalma gibi problemler, kadınlarda da libido eksikliği ve soğukluk - isteksizlik görülür. Kan şekeri ve beslenmesi düzenli ve ayarlı olan hastalarda, bu komplikasyonlar en az düzeydedir.
İnsülinden kaçmayın
Tedavide öncelik nedir?
Şeker hastasının tedavisinde dört esas vardır; Diyet (tıbbi beslenme), fizik aktivite, ilaç (ağız yolu ile kullanılan tabletler ve insülin) ve eğitim. Bu 4 şart, birlikte giderse şeker hastası komplikasyonlardan korunmuş, diyabeti olmayan bir insan gibi normal hayat sürer. Tip 2 diyabette hiç ilaç ihtiyacı olmadan yalnızca diyetle tedavi ayarlanabilir.
Diyabet hangi hastalıklara davetiye çıkarıyor?
Diyabetin yol açtığı acil ve kronik komplikasyonlar dışında diyabetle beraber oluşan hastalıklar var. Birincisi damar hastalıkları. Diyabet en çok damarları, özellikle kılcal damarların en çok olduğu organları (göz ve kalp) tutuyor. Sonra böbrek ve ayak damarlarını.
Şeker hastaları için özel bir tatlı tarifi
Malzemeler:
75 gram un
20 gram çikolatalı puding
10 gram kakao
25 gram diyet şekeri
3 yumurta sarısı
3 yumurta akı
30 gram margarin
2 tatlı kaşığı kabartma tozu
40 gram sıcak su
Sıvı sakarin ve tuz
Hazırlanışı:
Yumurta sarısı suyla ve diyet şekerinin yarısıyla çırpılır. Yumurtanın akı geri kalan diyet şekeri ile koyu sıvı hale gelinceye dek çırpılır ve yumurta sarısı ile karıştırılır. Margarin eritilir, soğutulur ve hamura karıştırılır. Bu karışım sakarin ve bir tutam tuzla tatlandırılır. Hamur yağlanmış ve küçük pişirme kabında 200 derecede yaklaşık 35 dakika pişirilir.