Çoğumuzun grip hastalığından yakındığı bu günlerde, hemen ilaçlarda çare aramak yerine, sizlere çocuklarda bağışıklığı artırmanın doğal yollarını anlatarak, gribe karşı savunmanızı güçlendirecek bilgileri paylaşmak istiyorum.Bu konudaki sorularımı Acıbadem Kadıköy ve Maslak Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Uzmanı Dr. Enver Mahir GÜLCAN yanıtladı…
Özellikle okula giden çocuklarda nezle ve grip gibi hastalıklar niçin sık görülür? Çocuğun bağışıklık sistemi ile doğrudan bağlantılı mıdır?
Okul, çocuklar için toplu yaşanılan yerlerdir. Özellikle soğuk algınlığı, nezle gibi viral enfeksiyonlar kişiden kişiye çok kolay ve hızla bulaşan enfeksiyonlardır. Bu noktada büyüklerinden bu enfeksiyonu alan bir çocuk, hızla okul ve yuvada sürekli bir arada olduğu diğer arkadaşlarına hapşırık ve öksürükle bu mikropları yayar. Genellikle neden budur ve bu durum bağışıklık sistemindeki bir bozukluktan dolayı değildir. Ancak bağışıklık sistemi kuvvetli olan, bağışıklık sistemini çeşitli yollarla kuvvetlendiren çocuklarda bu enfeksiyonların bulaşma riski ve enfeksiyonu ağır geçirme ihtimalleri çok azalır.
Bu hastalıklara karşı başvurabileceğimiz doğal yollar nelerdir?
Bu hastalıkları önlemede en doğal ve etkili ilk yol elleri sık sık yıkamaktır. Ayrıca el yıkamak sizi ve çocuğunuzu pek çok diğer hastalıktan da koruyacaktır. El yıkamak ile ilgili yapılan araştırmalarda ishal vakalarında ciddi oranda korunma sağladığı saptanmıştır. Aynı durum grip gibi viral enfeksiyonlar için de geçerli. Bunu yanı sıra çocuğun iyi bir uyku düzeni olması, sağlıklı beslenmesi de bağışıklık sistemi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Gripte sık başvurulan şifalı bitkilere gelecek olursak Ekinezya ile başlayabiliriz. Ekinezya bitkisinin tedavi edici özelliğini insanlar Kuzey Amerika yerli halkından, Kızılderililer’den öğrenmiştir. Bitki Amerika’ ya yerleşen ilk göçmenler tarafından da enfeksiyonlara karşı sık olarak kullanılmıştır. Bu özel tedavi biçimleri bilimsel araştırmalara konu olmuştur ve 1950’den beri yapılan araştırmalara göre, bitkide bakteri, mikrop ve virüslere karşı oldukça etkili olan maddeler bulunmuştur. Bu maddeler en yaygın iki viral hastalık olan soğuk algınlığı ve gribin önlenmesinde de büyük bir yardımcıdır.
Propolis işçi bal arılarının ürettiği bir maddedir. Bal arıları bu maddeyi, kovanda balmumu ile karıştırarak, larva yuvalarının mikroplardan arındırılması ve temizlenmesindekullanırlar. Propolisin antibakteriyel ve antifungal etkileri arıları hastalıklara karşı korur. Propolisin güçlü antimikrobiyal etkisinden dolayı, propolis doğal antibiyotik olarak bilinir. Propolisin 21 tür bakteri üzerinde, 9 tür mantar üzerinde, Giardia’nın da dahil olduğu 3 protozoa türü ve Herpes ile Influenza’nın da dahil olduğu geniş yelpazeli virüsler üzerinde baskılayıcı etkisi bulunmuştur.
Mürver Mürver çiçeği, soğuk algınlığı ve gribe karşı çok etkilidir. Ayrıca, üst solunum yolları iltihabına, saman nezlesi ve sinüzit iltihabına karşı önerilmektedir. Mürver çiçeği bağışıklık sistemini güçlendirir. Ayrıca mürver çiçeği özü, genellikle üşütme ve nezle nedenli yüksek ateşle birlikle görülen burun tıkanıklığını açmaya yardımcı olan bileşenler içerir.
Bu doğal koruyucuları içeren hazır ve onaylı ürünler ülkemizde de bulunmaktadır. Bu konuda çocuk hekiminize danışabilirsiniz.
Çocuklarda C vitamini kullanımı gerekli mi?
C vitamini bağışıklık sistemini oluşturan hücreleri zarar görmekten koruyarak bağışıklık sistemini güçlendirir ve hastalıklardan korunmayı sağlar. Çocuğun vücudu, hem belirli kimyasal maddeleri oluşturmak hem de başka maddeleri kullanıma sokmak için C vitaminine gereksinim duyar. Bu vitamin demir emilimine yardımcı olmakta da önemli bir rol oynar. Gıdalardan yeterli C vitamini almayan çocuklar kansızlık, kemiklerinde zayıflık ve başka tıbbi durumlar geliştirebilirler. C vitamini vücutta en güçlü anti-oksidanlardan (oksidan maddeleri yok eden maddeler) biridir. Bu vitamin vücudumuz tarafından üretilemediğinden insanlar bu vitamini tamamen dışardan almak zorundadır. Çocuklar C vitaminini turunçgillerden ve çeşitli taze sebzelerden alabilirler. C vitamini suda eriyen vitaminler grubunda olduğundan fazlası vücutta depolanmaz ve idrarla atılarak vücut için toksik etki oluşturmaz. Bu nedenle her gün belli miktarlarda dışarıdan alınmaları gerekir. Fazla miktarda tüketildiğinde kaşıntı, deride kuruluk yapabilir.
Çocuk bağışıklık sistemini güçlendirici ilaçlar nasıl ve ne sıklıkta kullanılmalı?
Unutulmamalıdır ki bu maddeler doğal yolla alınmadığında, yani yediğimiz gıdalarla değil de hazır ürünler, ilaçlar şeklinde alındığında sağlığımızı tam ters yönde olumsuz etkilememesi için mutlaka dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Bu ürünler mutlaka Sağlık Bakanlığı veya Tarım Bakanlığı tarafından onaylı, klinik ve deneysel çalışmalar ile zararlı etkilerinin olmadığı saptanmış, her yaş için zarar vermeyecek ve etkili dozlarının klinik ve deneysel çalışmalar ile belirlenmiş olduğu güvenilir markalar olmalıdır. Böylece her ürün için doz ve kullanım sıklığı bu şekilde doğru olarak belirlenmiş ürünleri güvenle kullanabiliriz. En önemli nokta bu ilaçların hepsi hastalara zarar vermelerinin önlenmesi için doktor kontrolünde ve doktor önerisi ile kullanılmalıdır. Bu tür takviyeler güvenilir, onaylı markalar olması ve doktor kontrolünde kullanılması koşuluyla her yaşta kullanılabilir.
Hekimimizden aldığım bilgilerin sizlere de fayda sağlayacağını umuyorum. Tüm bu önerilerin altına sizlere, çocuklara içirebileceğiniz bir çay tarifi vermek isterdim ama doğal olan her şey zararsız değildir ve doğalda olsa bitkileri, özellikle çocuklara kullanırken doktorunuza danışmanızı öneririm. Bildiğiniz gibi pek çok ilaç da aynı bitkilerden üretiliyor.
Serap Torun
Kids&Gourmet Dergisi Editörü