Zihnimizde tipik bir Amerikan romantik komedi sahnesi canlandıralım; terk edilmiş veya terk etmiş bir kadın, pembe çizgili pijamalarıyla, yorgan ve yastıkların içinde, bir elinde tv kumandası, romantik bir şeyler seyrediyor, diğer elinde dünyaca ünlü bir kavanoz çikolata kaşık kaşık ağlama hızıyla orantılı şekilde yiyor, saç baş dağınık, perdeler kapalı, hafif loş bir ortam var, mümkünse bir kedi veya köpek de bu sahnedeki yerini aldıysa birazdan kapı çalacak ve en yakın arkadaşlar duruma el atıp kahramanımızı bir eğlence için önce gayet rüküş ve saçma sapan her tarz kıyafeti denetip beklentiyi düşürdükten sonra ‘vaaay’ dedirtecek payetli mini elbiseyi seçecekler ve ‘bam’ kahramanımız artık kendisini tükenmiş ya da depresyonda hissetmiyor. Nasıl oldu bu? Teşekkürler çikolata ve payetli elbise
Zaman zaman kendimizi mutsuz hissettiğimizde çözümü çikolata kaşıklamakta bulmak ne kadar gerçekçi bilmiyorum ama gerçek olan pek çok insanın buna eğilimi olduğu. Kimi zaman stres altında, mutsuz, tükenmiş, huzursuz hissettiğimizde, çevremizden beklediğimiz ilgiyi göremediğimizde soluğu mutfakta alabiliyoruz ya da en yakın fast food markasında diyeceğim ama 30 dakikada kapıda olabilmeleri de çok önemli bir detay. Eğer ‘sürekli bir şeyler yeme ihtiyacım var’ diyorsan ve aşırıya kaçıyorsan, bütün bunlar tanıdık geliyorsa duygusal yeme bozukluğunuz olabilir. Duygusal yeme bozukluklarını iki türde inceleyebiliriz:
Negatif durumlardan kaynaklanan aşırı tüketim: Stres altında hissettiğimizde abur cubur tüketiminin artması, önemli bir iş görüşmesi ya da bir akademik çalışma süresince fast food beslenme alışkanlığının artması vb…
Pozitif durumlardan kaynaklanan aşırı tüketim: Ödüllendirme amaçlı yapılan aşırı tüketimler, ‘ 1 aydır spor rutinimi oturttuğum için bugün abur cubur günü yapabilirim’ veya ‘bunu kesinlikle kocaman bir pastayla kutlamalıyız’ vb…
Neler yapabilirim?
Gerçek ve biyolojik açlık hissi etkisini yavaş yavaş gösterirken duygusal açlık ise tamamen psikolojik sorunlar üzerinden şekilleniyor. Yeme davranışında seni tetikleyen duygu ve durum nedir? Kendine sormalısın. Gerçekten öğün vaktim mi geldi yoksa aşerme gibi bir istek mi bu? Sebebi nedir? Böyle bir atak hissettiğinde 1 dakika kuralı uygulayabilirsin, dakika süresince nefes egzersizleri yapabilir, kendine soru sorabilir, bir bardak su içtikten sonra karar verebilirsin. Buradaki asıl amaç ise kendi farkındalığını oluşturabilmek. Örneğin: ‘Şu an aslında gerçekten acıktığım için değil canımı sıkan olaylar yaşadığım için yemek yemek istiyorum ve bunun doğru olmadığını biliyorum sanırım bir yakınımı aramalıyım’ diyebilmek mesele.
Fark edilir bir yeme davranışı problemin varsa eğer bir beslenme ve diyetetik uzmanı olan diyetisyen ve bir ruh sağlığı çalışanı klinik psikolog ve psikolojik danışmandan destek alabilirsin.
Sevgiyle…
Psk. Dan. Gizem KOLÇAK
www.gizemkolcak.com
@gizemkolcak
@pskdangizemkolcak
pskdangizemkolcak@gmail.com