Çocuk Bezden Nasıl Çıkarılır?

Tuvalet konusu Freud’a göre de en az anneler kadar önemliydi. Kişilik oluşumunun ilk beş yılda büyük oranda temellerinin atıldığı ve ilerleyen yaşlarda bu temel üzerinden işlendiğini ifade ederdi. Bu yaş aralığında ise çocuğun tuvalet ile ilgili yaşadığı durumlara karşı olan tepkisi kişiliğinde çok önemli yeri olduğunu gösteriyordu. Tuvalet olayı sadece altını pisletmesi ya da temizleyebilmesi kadar salt bir durum değildir. Yanlış tutumlar çocuğun tüm hayatını etkileyecek sonuçlara neden olabilir.

Eğer tuvalet eğitiminizde sert ebeveyn tutumları dediğimiz aşırı kuralcı, titiz, katı davranımlarınız var ise çocuk bu baskılardan dolayı kabız olabilir. Bu tutumlarınız çocuğun tüm davranışlarını etkilemeye başlar ise, çocuk tutucu bir kişilik geliştirir. İnatçı, asi, cimri, sinirli olabilir. Ya da baskıcı tutumların bir diğer sonucu olan anneyi cezalandırmak için yapılan tuvaleti tutma eylemleri sonucunda gelişen davranışlar ise ilerde çocuğun, dağınık, eziyet etmeyi seven, acımasız bir kişilik oluşturmasını destekleyebilir. cimri, hırçın, pasif, inatçı bir karaktere dönüşmesi çocuk için kaçınılmaz olacaktır. Ailenin uygun zamanda teşvik edici olması bu yüzden çok önemlidir. Uygun zamanda doğru tutumlar ile öğretilmeye çalışılan tuvalet eğitimi çocuğun ileride üretken, kendine güvenen ve yaratıcı olmasına zemin hazırlamaktadır. Kaka, çiş deyip geçmeyin çünkü çocuğunuzun ilk kendi üzerinde ki sorumluluğu, kontrolü ve başarısı tuvalet alışkanlığıdır. Bu yüzden de tüm kişiliğini etkiler.

Çocuğu beze ne zaman geçirilmesi gerektiği ise, kitabi bilgiler, internetteki sınırlamalar ya da tanıdıklarınızın çocukları, kendi çocuğunuz için bu konuda da bir ölçüt olmamalı. Etrafta ki bilgiler 18 ay ile 3 yaşa kadar tuvalet eğitiminin tamamlanması gerektiği kanısında. 3 yaşına çocuğunuz girdiği an geç kaldık vakit tamam korkusu doğru olmayabilir. Bir çocuk için en uygun zaman çocuğun sinyal vermeye başladığı zamandır. Önemli olan bu sinyalleri yakalamak ve doğru frekansta kalmayı başarmaktır. Bu sinyaller, çocuğun öncelikle gerekli olan fiziksel olarak yani, kas gücü ve kontrol mekanizması gibi reflesk koordinesi ile ruhsal olarak da duruma hazır olduğu andır. Bu anları ise anlamanızda çocuk sizlere ipuçları verir. Artık bende senin gittiğin tuvalete gitmek istiyorum, bezimi takma, ben büyüdüm gibi sözler söylemeye başladığı anlardır. İşte en uygun zaman da budur. Çocuk size sinyal vermeye başladığı an mevsimi, havayı ya da başka diğer koşulları düşünmeden işleme koyulmakta fayda vardır. Ancak eğer çarşaflar kirleniyor, üstü başı batıyor diye cayarak bir ileri iki geri yapacaksanız tuvalet eğitiminden uzak durmalısınız. Bu önce sizin bu konuda nasıl davranacağınız ve neler yapacağınız konusunda yardıma ihtiyacınız var demektir.

Bazı çocuklar ise, tüm bunları düzgün uygulamanıza rağmen, sinyal vermiş olsa da beze geri dönmek isteyebilir. Bu durumlarda tuvalet ile ilgili birlikte birkaç çalışma yapabilirsiniz. Fakat öncelikle kararlı davranmanız ve anlaşmanızı çocuğa hatırlatmanız gerekecektir. Öncelikle fizyolojik olarak özellikle yatma saatlerinden 1 saat önce sıvı tüketimini kesmeniz önerilmektedir. Dışarıya çıkmadan önce tuvalete gidilmesini teşvik ederken örnek olabilirsiniz. Aynı saatlerde tuvalete gitme alışkanlığı da kazandırmakta yarar vardır. (yemekten sonra, akşam uyumadan gibi) Sonrasında tuvalet ortamını çocuğunuz için daha güvenilir bir alan haline dönüştürebilirsiniz. Her çocuğun tüm oyuncakları bir yana ayrı bir sevdiği karakter ya da bir nesne vardır. Kendine yakın gördüğü ve çoğunlukla yanında taşımak istediği. Bu nesneler, karakterler ile tuvaleti süsleyebilirsiniz. Banyonuzun kenarına bu oyuncaklar koyabilir, duvarlarına çocuğunuzun çizdiği resimleri asabilirsiniz. Çünkü bazı çocuklar tuvalet ortamından korkarlar kendi bedenlerinden bir şeyin ayrılacağı korkusu ile özellikle kakalarını tutma, bırakmama eğilimi gösterirler. Bu yüzden ortamı ne kadar yumuşatırsanız, o kadar fayda vardır. Ayrıca abartılmamış ödül yöntemini kullanabilirsiniz. Öğrettiklerinizi uygulamaya çalıştığını gördüğünüzde minik ödüller ile teşvik edici olabilirsiniz. Son olarak ebeveynler arasında ki tutarsızlıkta bir başka olumsuz etkenlerden. Eğer birisi tuvalete teşvik ediyor diğeri bez bağlıyorsa çocuğa alışkanlık kazandırmanızın imkanı yoktur. Ya da okula gidice bez, evde tuvalet gibi bir dengesizlikte süreci zorlaştırmaktadır. Dolayısıyla önce uzmalaşma sağlanması ve istikrarlı kararlar alınması önemlidir.

Psikolog Merve Savaşkan
www.mervesavaskan.com