Endoskopik Uygulamalar

‘‘Endoskopik Uygulamalar Tercih Edilebilir Ama Limitimizi de Bilmeliyiz’’

Kansız ameliyatlar olarak da adlandırılan endoskopik yöntemler kadın hastalıkları ile ilgili problemlerin tanı ve operatif tedavisi içinkullanılmaktadır. Laparoskopi olarak adlandırılan teknikte, karın içinin görüntüsü, kameralar yardımıyla ameliyathane içerisindeki televizyon ekranlarına yansıtılmakta ve operasyon yapacak ekip tarafından karın içindeki bütün organlar kolaylıkla gözlenebilmekte... Bu incelemeler sonucunda hastalık değerlendiriliyor, kesin teşhis konuluyor ve uygun olan operasyona karar veriliyor. Lazer, elektrik enerjisi ve çeşitli kesici ve kan durdurucu aletlerin yardımı ile istenilen operasyon gerçekleştiriliyor.

Endoskopik yöntemlerle yapılan ameliyatlar karın kesisi ile yapılan açık operasyonlara göre önemli avantajlar sağlıyor. Her şeyden önce bu tip uygulamalar hastanede kalış süresini kısaltıyor. Dış gebelik, basit yumurtalık kistleri, endometriosis, idrar kaçırmalarının düzeltilmesi, miyomların alınması ile ilgili operasyonlar sonrasında hastanın hastanede kalmasına sıklıkla gerek kalmıyor. Aynı gün evine çıkan hasta, 48 saat içerisinde günlük yaşamına dönebilmenin avantajına sahip olabiliyor. Sayılan avantajlarından dolayı laparoskopik yolla yapılan uygulamalar histerektomi olarak adlandırılan, çeşitli nedenlerle rahim çıkarılması için ve hatta kanserlerin ameliyatla tedavisinde de yaygın olarak tercih edilir hale gelmiştir. Bunda endoskopik ameliyatların açık uygulamalara göre daha az maliyete sahip olması da rol oynar.

Histeroskopi, optik bir sistemle rahim içinin gözlenmesi esasına dayanır ve rahim içiyle ilgili olarak yapılan ameliyat şekilleridir. Histeroskopik ameliyatlarla yine rahim içinin gözlenmesini takiben ortaya çıkarılan polipler, miyomlar, yapışıklıklar, rahim gelişme bozuklukları çok kısa sürede güvenli bir şekilde, karın açılmasına gerek kalmaksızın tedavi edilebiliyor. Kısırlık sorunlarının tedavisinde önemli başarılar elde edilirken diğer tarafta menopoz öncesi ve sonrası ortaya çıkan, başta sebebi belli olmayan kanamalar ve erken kanser teşhisi olmak üzere çeşitli sorunların tanı ve tedavisinde başarılı sonuçlar vermekte…

Endoskopik girişimler günümüzde özellikle çocuk sahibi olamayan çiftlerde de teşhis amacıyla kullanılabiliyor ve bu girişimlerden elde edilebilecek veriler doğrultusunda tedavi de aynı anda yapılabiliyor.

Ülkemizde laparoskopi ile rahim çıkarılması operasyonları ilk olarak benim liderliğimde 1993’te Hacettepe Üniversitesi’nde yapıldı. 1995 yılına kadar iyi bir şekilde eğitimlerinin yapıldığı endoskopik operasyonlar 2000 yılına kadar biraz daha yavaşladı. Ancak son 7-8 sene içinde teknolojinin çok gelişmesi ve operasyonlara çok yardımcı olması bu tip ameliyatların yaygınlaşmasını etkiledi.

Bu tip operasyonlar uzun süreli özel eğitim gerektirir. Endoskopik cerrahi ameliyatı konusunda deneyimli doktorca, yeterli alet ve donanıma sahip eğitimli yardımcı personelin bulunduğu, gerektiğinde ameliyata uzunca zaman ayırılabilecek hastanelerde uygulanmalıdır.

Endoskopik cerrahın aynı zamanda mutlaka iyi bir açık cerrahi tecrübeye sahip olması gerekmektedir. Endoskopik cerrahi yöntemlerle yumurtalık kistlerine kolaylıkla müdahale edilebilir. Patolajik tanı ile kesin tanı konarak tedavi süreci yönetilebilir. Her ameliyatın yan etkisinin ve ekonomik giderinin olduğu ve her kistin opere edilmesinin gerekmediği de unutulmamalıdır.

Endoskopik cerrahinin ilerlemiş şekli olan, eğitimli uzman hekim tarafından yönetilen ve robotlarla yapılan operasyonlara Robotik Cerrahi diyoruz. Bunun için geliştirilmiş yeni teknolojiler var. Bunun eğitimini alan doktorlar ameliyathanenin dışında bir konsol içinde robotik kolları yöneterek ameliyat yapıyor. Optik sistem görüntüyü olduğu gibi önünüze getiriyor. Her şeyi net bir şekilde görerek yapıyorsunuz. Ama bu şu anda gelişme safhasında olan bir teknoloji. Maliyeti yüksek olması ve eğitimli ekip & hastane gerektiği için sadece belirli merkezlerde yapıldığı bilinmelidir.

Sizin için en iyi ameliyat şekli; güvendiğiniz ve sizi ameliyat etmesine karar verdiğiniz doktorunuzun en iyi bildiği ve tecrübesinin en fazla olduğu ameliyat yoludur. Ancak ameliyat olmanız gerekli ise bizim için en kolay ve avantajları olan endoskopik yöntemleri seçmemiz daha mantıklı değil mi?

Miyom ve kist ameliyatlarının endoskopik uygulamalarında mikrocerrahi prensiplerine dikkat edilmesi gerekir. Aksi takdirde operasyon sonrası yapışıklıklar artabilir ve gebe kalmanız zorlaşabilir. Doktor uygun görürse mini laparotomi denilen teknikle karına yapılacak ufak bir kesiden ameliyatın özel cerrahi uygulama ile yapılması daha yüz güldürücü sonuçlar verebilir. Bu nedenle bazı durumlarda mikroskop altında yapılan mikrocerrahi ameliyatlarına başvurmak gerekebilir.

PROF. DR. TİMUR GÜRGAN

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANI