12.02.2021 - 17:32 | Son Güncellenme:
Dünya genelinde her 59 kişiden bir tanesini etkilemekte olan ve bir gelişim bozukluğu olan otizm hastalığı ömür boyu süren bir durumdur. Bilinen birçok belirtisi bulunmaktadır.
Otizm Hastalığı Nedir?
3 yaşından önce başlayan ve bir ömür boyu devam eden, iletişime ve sosyal etkileşime hasar veren, sürekli olarak tekrarlanan ve sınırlı davranışlara sebep olan beynin gelişimini ciddi derecede engelleyen bir rahatsızlıktır. Bu bulgular, otizm hastalığını asperger sendromu gibi daha düşük şiddetlerde seyreden otistik spektrum bozukluğundan ayırmaktır.
Otizm hastalığı kalıtımsal kökenlidir, fakat kadın sağlığı çok karmaşıktır ve otistik spektrum bozukluğundan kökeninin çok farklı etkileşimlerinden, dünyada nadir görülen bir mutasyondan mı kaynaklandığı pek açık değildir. Nadir görülen vakalarda doğum sakatlıklarına sebep olan nedenlerle yakından bağlantılıdır. Diğer farklı görüşlere göre ise çocukluk zamanında yapılan aşılar gibi nedenler oldukça tartışmalıdır ve aşı kökenli teorilerin ilk bilimsel kanıtları maalesef yoktur.
Yakın dönemlerde yapılan araştırmalarda otizmin 1000 kişiye 1 ya da 2 vaka olarak tahmin edilmektedir. Aynı araştırmalarda yapılan tahminlere göre otizm spektrum bozukluğu yaklaşık 1000 kişi ile 6 kişidir ve erkeklerde rastlanma oranı kadınlara oranla 3 ya da 4 kat daha fazladır. Otizm vakalarının sayısı 1980'li yıllardan beri fazla oranda artmıştır. Bunun sebebi kısmi olarak tanı koyma yöntemlerinde değişikliklerin olmasıdır. Bu nedenle gerçek prevalansı çoğalıp çoğalmadığı anlaşılamamıştır.
Otizm hastalığı beynin çoğu kısmını etkiler ama bu etkinin neden ve nasıl geliştiği çok iyi anlaşılamamaktadır. Ebeveynler genel olarak çocuklarının yaşamlarının ilk 2 yıllarında belirtileri fark etmektedir. Erken teşhis konulan çocukların kendine bakabilme becerisi ile sosyal ve iletişimsel beceriler kazanmalarına yardımcı olabilmektedir. Otizm tanısı koyulan çocukların pek azı erişkin olduktan sonra bağımsız yaşayabilmektedir. Bunlardan bir kısmı ise bunda başarılı olabilmektedir.
Otizm Çeşitleri Nelerdir, Tedavisi Var mı?
Otistik spektrum bozukluğu hastalığının bilinen üç farklı türü mevcuttur. Bunlar:
Otizm: Bu otizm türüne bazen klasik otizm adı verilir. Otizm kelimesini işiten çoğu insan bu şekilde düşünmektedir. Otistik bozukluğu mevcut olan bireylerde genel olarak önemli dil gecikmeleri, iletişim sorunları, sosyal sorunlar, ilgi alanları ve sıra dışı davranışları vardır. Otistik bozukluğa sahip olan bireylerin çoğu ise zihinsel engellidir.
Asperger Sendromu: Bu sendroma sahip olan bireylerde genel olarak daha hafif şiddetli otistik bozukluk belirtileri mevcuttur. Sıradışı davranışları, farklı ilgileri ve sosyal zorlukları olabilir. Fakat genel olarak zihinsel engellilik ve dil de gecikme mevcut değildir.
Yaygın Gelişimsel Bozukluk: Diğer isimleri PDD - NOS ya da atipik otizmdir. Asperger ya da otistik bozukluk sendromları için belirlenen bazı kriterlere uyan, fakat hepsine uymayan bireylere atipik otizm teşhisi konulmaktadır. Atipik otizm teşhisi konulan kişiler genel olarak otistik bozukluğu olan kişilere göre çok daha az ve hafif semptomlara sahiptir. Bulgular sadece iletişim ve sosyal sorunlarına sebep olabilmektedir.
Otizm hastalığı için tek bir standart tedavi yöntemi yoktur. Fakat semptomların en aza indirilmesinin ve yeteneklerin en üst seviyeye çıkarılmasının birçok yolu vardır. Genel olarak özel terapiler ve davranışsal eğitim uygulanmaktadır. Özellikle uygulanacak olan tedavinin aile için uygun olması önemlidir.