Saç Kıran Hastalığı ya da Skatrisyel Alopesi (Skarlı Alopesi) Nedir?
Saç kıran hastalıklar, nadir görülen ama kalıcı kellik yapabilen, saç köklerini tahrip ederek yerini yara tamir dokusu (skar) ile dolduran çok geniş bir grup hastalığın genel adıdır. Tüm dünyada sağlıklı kadın ve erkeklerde her yaşta görülebilen, bulaşıcı olmayan ve genetik geçiş göstermeyen bir saç dökülmesi türüdür.
Birbirinden çok farklı, vücutta bozuk para şeklinde dökülmeye neden olan skarlı alopesi dediğimiz saç kıran hastalık mevcut. Bu hastalıkların tümünde ortak görünüm, saç üreten kısım olan saç folikülü ve yağ bezlerinin tahribi. Bunun sonucu olarak da saçlar tamamen dökülüyor ve saçsız kel bir alan kalıyor. Tedavi sonrası saç kökleri tamamen tahrip olduysa saç çıkma olasılığı yok.
Bağışıklık sisteminin saç köklerine neden saldırdığı, bunu neyin başlattığı bilinmemekle beraber bilim insanları enfeksiyöz ajanlardan, saç folikül proteinleri ya da metabolizma atıklarından şüphelenmekte. Günümüzde uygulanan medikal tedaviler, bağışıklık sistemimizin enflamatuvar saldırısını azaltarak ya da durdurarak, saç kökleri ve derimizin içindeki yağ bezlerini tahrip olmaktan korumayı amaçlamakta.
Temel olarak tedavide ulaşılmaya çalışılan noktalar: 1)enflamasyonu azaltmak; 2)saç folikülündeki enfeksiyöz ajanın azaltılarak/yok edilerek vücudun buna cevabını kontrol altına almak… Tedavinin hedefleri ise:1)Saçlı deride oluşan kaşıntı, yanma ve ağrıyı azaltmak; 2)saçlı derinin sağlığını iyi hale getirmek; 3)saç dökülmesini durdurmak; 4)saçı daha sağlıklı hale getirmektir. Tedavi sırasında saçlı deri bakımı ve temizliği önemli yer tutarken aynı zamanda beslenme problemleri ve özellikle demir, kalsiyum ve D vitamin eksiklikleri ile bu duruma eşlik eden, tiroid, diabet, otoimmun hastalıkların da tedavileri yapılmalıdır.
Peki ama saçımızı tehdit eden bu ciddi durumun tedavisinde neler kullanıyoruz, hangi ilaç türleri ya da ajanlardan faydalanıyoruz?
Genel olarak kullanılan medikal tedavi seçenekleri: 1)Antibiyotikler; 2) oral, lezyon içi ya da topikal olarak kullanılan steroidler; 3)pek çok değişik anti enflamatuvar ajan; 4)lokal yağ metabolizmasını kontrol eden metabolik ajanlar; 5) immun sistemi modüle eden ve bazı kanser vakalarında da kullanılan ilaçlar; 6)moleküler bazda enflamasyona etki edebilen yeni nesil biyolojik ajanlar… Bu kulağa karmaşık gelen tedavi seçenekleri tek başlarına ya da kombine şekillerde kullanılıyor.
Saç kıran tedavisinde yeniden saç çıkışı, minoxidil kullanılarak ve bağışıklık sisteminin kıl folikülüne yaptığı saldırı azaltılarak desteklenir. Saç kıran tedavisi tamamlandıktan sonra tahrip olmuş boşluk alanlarda saç ekimi yapılarak tekrar saç çıkışı sağlanabilir ya da skarlı bölgeler cerrahi olarak çıkarılabilir.