Migren ve Epilepsi Birlikte Olur mu?

Migren ve epilepsi birbiriyle bağlantılı hastalıklar mıdır?

Migrenle epilepsinin ortak özellikleri vardır. Epileptik nöbet bilinç kaybını, çoğunlukla bayılmayı içerir. Doğrudan bayılma ve kasılmalar olabildiği gibi bilinç kaybı öncesi farklı duysal, nörolojik belirtiler de olabilir.

Epilepside bilinç kaybı çoğunlukla vardır ama migrende çok nadiren görülür. Çoğunlukla ağrının şiddetinden bayılma olduğu kabul edilse de bayılmanın otonom sinir sisteminin çalışmasının bozulmasına bağlı olduğu da düşünülebilir.

Bebeklik döneminde bayılmaları olan çocukların ilerleyen yaşlarda migren ataklarının başlaması çocukluk çağı migrende sık rastlanan bir durumdur. Başlangıçtan itibaren bayılmalarla seyreden migren ataklarına çok nadir rastlanır.

“38 yaşındayım, çocukluğumdan beri bayılmalarım olur. Bayılmam birden oluyor, ne olduğunu anlamıyorum, kendimi yerde buluyorum. Ailem kısa süreli bembeyaz olduğumu söylüyor. Çocukluğumda bir iki ayda bir bayılırdım. Biraz yatar sonra oyun oynamaya devam ederdim. İlkokula doğru bayılmalarımdan sonra başım ağrımaya başladı. Bir iki saat ağrıyıp geçiyordu. Sonraki yıllarda ağrım şiddetli ve zonklayıcı oldu. 3-4 saat kadar sürüyordu. O zaman migren olduğum söylendi. Sonraları yılda 2-3 kez olmak üzere bayılma ve baş ağrılarım devam etti, askerde bile bayıldım. Işık ve ses beni rahatsız ediyor, bazen bulantım da oluyor. Artık alıştım diyebilirim ama olmadık bir yerde bayılmak beni korkutuyor. Ne zaman geleceğini de bilemiyorum.”

Aura terimi, yaklaşık 2000 yıldır bazı epilepsi nöbetlerinden önceki duyusal halüsinasyonları açıklamak için kullanılmıştır. Son yüzyılda ise migrendeki değişimler için kullanılmaktadır. Özellikle auralı migrende beyin kanlanmasının olumsuz etkilenmesiyle görme kaybı, uyuşukluk, güçsüzlük, konuşma güçlüğü gibi nörolojik problemler ortaya çıkar. Jaksonien epilepside ise elden başlayan kasılmalar sırayla ön kola, üst kola, yüze ve dile, sonra da bacağa yayılabilir. Eğer vücudun diğer yarısına geçerse bilinç bozulabilir. Bunun dışında elde ve parmaklarda uyuşma-karıncalanma, yanma ve nadiren ağrı gibi kısa süren belirtiler oluşabilir.

Auralı migren hastalarında elden, kola ve yüze yayılan uyuşma, hissizlikler, bazen de güçsüzlük olur. Jacksonien epilepside de benzer şekilde başlayan epileptik nöbetler olur. Epilepsi beyinden kaynaklı olduğu için beyindeki motor merkezin sırasına göre elden yüze yayılır. Migren aurasında tam sırayı takip etmemesi ayırt edici özelliktir. Ayrıca epileptik nöbetler kısa sürelidir, dakikalar içinde olup biter. Migren aurası ise 15-20 dakika ya da daha uzun sürelidir.

Özellikle auralı migrenin epilepsi ile ortak yönlerinin olması kaçınılmazdır. Epilepsi beyindeki sorunlu alanlardan (bio-elektriksel düzensizlikler) çıkan uyarımların beyin fonksiyonlarını geçici altüst etmesidir. Bir çeşit beyin fırtınasıdır. Migren de bedendeki bio-elektriksel sorunlu alanların etkisiyle otonom sinir sisteminin geçici altüst olmasıdır. Her ikisi için açlık, uykusuzluk, stres, uyaranlara yoğun maruz kalma gibi dış faktörler tetikleyici unsur olabilmektedir.

Ortak özellik genetik olarak sinir sisteminin duyarlılığıdır. Bu duyarlılık epilpeside santral sinir sistemi, migrende otonom sinir sisteminde fırtınalar kopmasının altyapısını oluşturur.

Bu duyarlılığın aynı zamanda bir ayrıcalık olduğunu daha önce belirtmiştik. Birçok bilim adamı, düşünür, sanatçıda ya migren ya da epilepsi bazen her ikisi vardır. Bu hastalıklara sahip olanların sinir sistemlerindeki farklılık üretimlerini de etkilemiştir.

Psikolojik romanın babası Dostoyevsky de inanılmaz bir duygusal coşku ve zamanın durması olarak tanımladığı epileptik nöbetlerinin, yaratıcılık kalitesine yönelik olumlu etkileri olduğunu söylemektedir.

Migrenli:

Bilim insanı ve düşünürler:

Charles Darwin, Friedrich Wilhelm Nietzsche, Sigmund Freud, Hildegard von Bingen…

Liderler:

Napoleon, Julius Caesar, Thomas Jefferson…

Sanatçılar:

Vincent van Gogh (epilepsi ve menieride vardı), Pablo Picasso, George Seurat, Claude Monet, Lewis Carroll, Cervantes, Virginia Woolf, Stephen King, Elvis Presley, Elizabeth Taylor, James Cromwell, Whoopi Goldberg, Janet Jackson…

Epilepsisi olanlar:

Socrates, Herakles, Aristo, Julius Caesar, Michelangelo, Leonardo da Vinci, Alfred Nobel, Jean-Jacques Rousseau, Blaise Pascal, Newton, Stephen Hawking, Lenin, Molière, Lord Byron, Dante, Dostoyevsky, Agatha Christie, Edgar Allan Poe, Charles Dickens, Niccolo Paganini…

Bu ünlülerin bazılarının migren ya da epilepsileri kesin bazılarında ise olduğu düşünülüyor. Hatta farklı kaynaklarda bazen migrenli bazen de epilepsili olarak adı geçenler var. Benim için önemli olan her iki hastalığın sinir sisteminin farklılığından kaynaklanmasıdır. Bu farklılığın kendi alanlarında öncü olmalarında katkısının olduğunu düşünüyorum. Belki bu öncüler kadar olamayız ancak migrenli olarak farklılığımızı bilmek yaşamımıza önemli bir katkı sağlar.