KOAH nedir? KOAH belirtileri nelerdir?

KOAH, dünyada her yıl ortalama 4 milyon, Türkiye’de ise 50 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden oluyor. Ülkemizde 40 yaş üstündeki her 10 kişiden birinin mücadele ettiği KOAH, Türkiye’de yaşanan ölümlerin nedenleri arasında dolaşım sistemi hastalıkları, kalp hastalıkları ve tümörlerden sonra dördüncü sırada yer alıyor.

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Mübeccel Akman, KOAH hastalığı hakkında bilinmeyenleri açıklıyor.

KOAH nedir?

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı’nın baş harflerinden oluşan KOAH, enflamasyona bağlı gelişen ilerleyici bir nefes hastalığıdır. Kronik kelimesi, hastalığın uzun süre devam ettiğini, obstrüktif ise nefes borularının tıkandığını ifade etmek için kullanılır. Bu nedenle KOAH’ın, uzun süreler boyunca hava yollarında tıkanmaya neden olan, fakat önlenebilir ve tedavi edilebilir bir akciğer hastalığı olduğu söylenebilir. Bu iltihaplanma, akciğerlerdeki akciğerdeki küçük hava odacıklarının harabiyeti sonucu hava yollarının daralmasıyla oluşur.

Zamanla bu daralma giderek artış gösterir ve hava keseciklerine giren havanın çıkışı zorlaşır. İlerleyen süreçte, akciğerdeki küçük hava yolları iltihap sebebiyle şişer, balgam üreten bezler aşırı çalışmaya başlar ve bunun sonucunda da balgam miktarı artar. Hava keseciklerinde gelişen bu değişimler anormal olarak tanımlanır. KOAH, nefes darlığı, öksürük, balgam çıkartma, hırıltılı solunum ve morarma gibi şikayetlerle kendini gösterir. Dünyada çok yaygın görülen KOAH, en sık ölüme yol açan dördüncü sıradaki hastalıktır. KOAH, hafif hastalık formundan, yoğun bakım gerektirecek kadar kötüleşebilir.

Sigarayı bırakın!

KOAH için en önemli risk faktörü sigara kullanımıdır. Sigaraya pasif maruziyet dahi KOAH gelişimine katkıda bulunur. Aktif sigara kullanıcıları yaşadıkları öksürük ve balgam problemlerini kanıksadıkları için doktora başvurmaya gerek görmez. Fakat 40 yaş üzeri sigara içen ya da zorunlu içilen alanlarda bulunan ve öksürük, balgam, nefes darlığı gibi şikayetleri olan kişilerin periyodik olarak nefes ölçümü testleri yaptırması gerekir.

Erken dönemde sigaranın bırakılması KOAH’ın gerilemesine ve hastalığın gelişiminin durmasına destek olacaktır. İşyeri ve ev içinde bulunan kimyasallar ve hava kirliliği de KOAH nedenidir. Ayrıca büyük kentlerdeki hava kirliliği de en az sigara kadar risk faktörüdür ve ölüm riskini arttırır. Basit üst solunum yolu enfeksiyonları KOAH hastalarında daha ağır seyreder. Bu hastalar ayrıca daha kolay zatürre olabilirler.

Sık tekrarlayan solunum yolu hastalıklarına dikkat!

KOAH’ın ilerlemiş çok ağır formlarında kandaki oksijen miktarında azalma yaşanır. Bu nedenle de hastada morarma ve kalp yetersizliğine bağlı ayak şişmeleri görülür. Hastalık çoğunlukla 35 yaş altı kişilerde hemen fark edilemeyebilir. Ancak KOAH hastalığı bulunan kişiler diğerlerine oranla daha fazla grip, soğuk algınlığı veya diğer solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanır. Sık tekrarlayan solunum yolu hastalıkları görülüyorsa KOAH’tan şüphelenilmeli ve bir uzmana başvurulmalıdır.

KOAH alevlenmeleri ölüm riskini arttırıyor

KOAH hastalığı, “alevlenmeler” olarak tanımlanan bir ilerleyiş gösterir. Yaşanan bu alevlenmeler, hastalığın stabil döneminde olduğundan daha farklı bir tedavi gerektirir. KOAH ölümlerinin en önemli sebebi olan alevlenmelerin hastalığın ilerlemesine büyük katkısı vardır. Akciğer fonksiyonlarına çok hızlı şekilde zarar veren KOAH alevlenmesi, hastanın yaşam kalitesinde bozulmaya neden olurken, komplikasyon ve ölüm risklerinde de artış yaşanmasına zemin hazırlar.

KOAH kişileri hayatının her alanında etkiliyor

KOAH, yalnızca akciğeri etkilemekle kalmayıp, bitkinlik, yorgunluk, uyku bozuklukları, mental problemler ve iş gücü kaybı gibi sorunlara zemin hazırlayabiliyor. Bu da sosyal yaşamda kısıtlanmalara yol açabiliyor. Günümüzde KOAH’ı ortadan kaldıracak ya da zamanla düzeltecek herhangi bir tedavi seçeneği yoktur. Fakat hastalığı hafifletebilmek mümkün olabiliyor. Bunun için de işe öncelikle sigarayı bırakmakla başlanması gerekiyor. Kullanılan ilaçlar hastalığın ilerlemesini önlemese de, solunum yollarını rahatlatarak hastanın şikayetlerini azaltacaktır.

Kendinizi önemseyin!

KOAH’tan korunabilmek için;
•Sigara bırakılmalı,
•Akciğer kontrolleri yaptırılmalı,
•Solunum şikayetlerinde hastaneye başvurulmalı,
•Ev içi mümkün olduğunca temiz tutulmalı,
•Solunum egzersizleri öğrenilmeli,
•Düzenli yürüyüş ve egzersiz yapılmalı,
•Grip ve zatürre aşısı yaptırılmalı.