Kadınlarda kısırlığa neden olabilen miyom sorunu ve tedavisi

Miyomlar kadınlarda en sık karşılaşılan kadın hastalıklarından biridir ve rahmin kas tabakasından kaynaklanan selim yani iyi huylu tümörlerdir. Miyomlar ergenlik ile genç erişkinlik döneminde nadiren ortaya çıkar. Özellikle 30 ila 40 yaş arasındaki kadınlarda daha sık görülmektedir.

Genellikle hormonal durumlardan kaynaklandığı bilinen miyomlar, menopoz sonrası dönemde küçülme eğiliminde olsa da menopoz sonrası büyüyen miyomların habis yani kötü huyluya dönüşme riski açısından takibe alınması gerekebiliyor.

Belirtileri nelerdir?

Miyomların büyük bir kısmı hastalarda herhangi bir belirti ve şikayete yol açmaz. Ancak bazı vakalarda anormal kanama, rahatsız edecek derecede ağrılı ve kanamalı regl dönemleri, sırt ağrısı ve ağrılı cinsel birleşme gibi bazı belirtilere neden olabilir.

Bunun dışında, bazı miyomlar mesane üzerine baskı yaparak mesanenin genişlemesine engel olabilir ve hastanın sık tuvalete çıkmasına yol açabilir. Makatta oluşturduğu baskı hastada sürekli bir tuvalet ihtiyacı varmış hissine de sebep olabilir.

Miyomlardaki sebep olduğu sorunlardan biri de gebeliğe engel olmalarıdır. Özellikle rahmin iç yüzeyine yakın olan miyomlar, sperm ve yumurtanın birleşiminden oluşan zigotun tutunacağı alanın bozulmasına yol açabilirler.

Nasıl teşhis edilir?

Miyomlar genellikle rutin jinekolojik muayeneler sonucunda ortaya çıkar fakat kesin tanısı için hekim tarafından hastanın öyküsü alınarak muayenesi yapılır. Fizik muayene ile birlikte yüksek çözünürlüğe sahip ultrasonlardan faydalanılarak kitle tespit edilebilir.

Eğer kitle büyükse veya rahim dokusu tam olarak seçilemiyorsa herhangi bir karışıklığa yol açmaması adına MR çekilebilir. MR görüntüleme yöntemi ile yumuşak dokularda detaylı bilgi alınabilir.

Nasıl tedavi edilir?

Miyomların pek çoğu herhangi bir belirti veya şikayete yol açmaksızın, rastlantısal olarak tespit edilirler. Böyle miyomlarda genellikle herhangi bir tedavi verilmeksizin periyodik olarak takip edilir.

Belirti veren miyomlar ise tedavi altına alınabilir. Tedavi genel olarak cerrahi yöntemlerle yapılır. Ameliyat kararı hastanın yaşı, şikayetleri, miyom sayısı ve yerleşimi ile hastanın çocuk sahibi olup olmadığına göre verilir. Ameliyat hastanın şikayetlerine göre kişiye özel olarak planlanır.

Miyom ameliyatları iki şekilde yapılabilir. Birinci seçenekte miyomun çıkarılması sağlanır. Hastanın çocuğu yoksa ve gelecek dönemlerde çocuk sahibi olmayı düşünüyorsa, miyom tekrarlayıncaya kadar çocuk sahibi olabilmesi için rahim fonksiyonlarının korunması hedeflenir.

İkinci seçenek ise rahmin tümüyle çıkarılması işlemidir. Miyomlar rahim tarafından çok sık üretilen tümörler olduğu için eğer hastanın çocuğu varsa ve başka çocuk doğurması söz konusu değilse 40’lı yaşlardan sonra rahmin alınması tavsiye edilebilir. Bu ameliyatlar birkaç farklı yöntemle uygulanabiliyor:

Histeroskopi Yöntemi: Ağrıya yol açan ve sık ya da şiddetli kanamaya neden olan küçük miyomlar vajinal yoldan girilerek alınır. Rahmin altında veya iç tabakasında yer alan miyomlar özel bir görüntüleme sistemi ile çıkartılabilir.

Kapalı Ameliyatlar: Laparoskopik veya robotik cerrahi yöntemleri uygulanır. 4 – 5 cm’den büyük miyomlar rahim yatağından çıkarılır ve varsa bölgedeki kanamalara müdahale edilerek, o bölgenin dikilmesi sağlanır.

Açık Cerrahi: Göbeğin üst kısmına kadar ilerlemiş çok büyük boydaki tümörlerin çıkarılmasını kapsar. Miyomların büyük olması sebebiyle laparoskopik veya robotik yöntemde çalışılacak alan bulunmadığından açık cerrahi yöntemiyle kesi yapılarak miyomlar temizlenir.

Cerrahi tercih edilmeyen kimi hastalarda ise ilaç tedavisine başvurulabilir. İlaç tedavileri her ne kadar miyomları ortadan kaldırmasa da, miyomun neden olduğu aşırı kanamaların azaltılması ve miyomun küçültülmesi gibi faydalar sağlayabilir.

Bunların yanı sıra, uygun olan bazı hastalarda girişimsel radyolojik tekniklerle kasık damarından ilerletilen bir kateterle miyomu besleyen damarlar kapatılarak miyomun büyümesi engellenebilir ve hatta küçülmesi de sağlanabilir.

Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı

Doç. Dr. Turgut Aydın