Mobbing: İş Yerinde Şiddet

İş yerinde psikolojik şiddet kavramı, günümüzde sıkça kullanılan “mobbing” kelimesinin karşılığıdır. Her beş kişiden ikisinin yasadığı bu durum hakkında yazmaya, son zamanlarda iş yeri ile ilgili sıkıntılar yaşayan okurlarımın gönderdiği yorumlardan ve sorulardan sonra karar verdim.

İş yerinde şiddet, bireylerin çalışanlara karşı gerçekleştirdiği mantıksız ve tekrar eden davranışlar topluluğudur. Bu davranışlar, çalışanların iş yeri güvenliğini ve ruh sağlığını tehdit ederek kişide korkuya ve tedirginliğe yol açar.

İş yeri şiddetine örnek davranışlar:

Yersiz ve haksız eleştiriye maruz kalmak,
Geçerli sebep olmadan suçlanmak,
Çalışma grubunuzdaki insanlardan farklı bir muameleye maruz kalmak,
Hakarete uğramak,
Dışlanmak ve izole edilmek,
Bağırılmak ve utandırılmak,
Sürekli sakalarla karşılaşmak ve alay edilmesi,
Aşırı derece denetlenmek.

İş yerinde psikolojik şiddete maruz kaldığınızı anlamak için önce ne sıklıkla öfkeli, endişeli ve kızgın olduğunuzu fark edin. Maruz kaldığınız kişi sizin davranışlarınızı kontrol etmeye çalışıyor mu? Sizi küçük görüyor veya utandırıyor mu? Çoğu insanla emek verdiğiniz zaman sıkıntılarınızı çözersiniz ve anlaşırsınız; problemlerin çıkması ve çözülmesi normal bir akıştır. Peki ya patronunuz veya is arkadaşınız saygı çerçevesinde normal bir ilişki kurma isteğinize direnç gösteriyorsa? Sizin gözünüzü korkutuyor, sürekli sizi denetliyorsa? Size bir gün tam destek verip ertesi gün yerin dibine sokuyorsa? Eğer böyle bir ortamda çalışıyorsanız duygularınız her gün inişli çıkışlı olur, kafanız karışır ve kendinizi sıkışıp kalmış hissedebilirsiniz.

İş yerimde psikolojik şiddete uğruyorum, ne yapmalıyım?

Problemi anlayın: İş yerinizde psikolojik şiddete uğruyorsanız çoğu zaman kendinizi suçlu hisseder, hep bir hata yaptığınızı düşünürsünüz. Başınıza gelenlerin psikolojik şiddet olduğunu (sözlü, fiziksel, psikolojik, online) fark ederseniz, gerçekten sizin dışınızda bir problem olduğunu anlar ve kendinizi suçlamazsınız.

Davranışları raporlayın: İleride ne olursa olsun, iş yerinizde gerçeklesen sağlıksız davranışları raporlayın. İleride yasal önlem almaya veya insan kaynakları ile konuşmaya karar verirseniz, yargılarınızı destekleyecek kanıtlara ihtiyacınız olacaktır. Şiddeti davranışlar belirler, sadece sizin hissettikleriniz yeterli olmayabilir. Harekete geçmeye karar verene kadar raporlarınızı gizli tutun.

İyileşmeye ve desteğe odaklanın: Ruh sağlığınızın, mutluluğunuzun her şeyden önce geldiğini unutmayın. Eğer iş yerinizde sağlıksız davranışlara maruz kalıyorsanız mutlaka terapiye gidin. İş dışında arkadaşlar edinin, ailenizden ve arkadaşlarınızdan destek alın. Tek arkadaş grubunuz veya arkadaşınız şu anki iş yerinizden olmasın. Kendi güçlü yönlerinize, kendi değerinize odaklanın. Hayatınızın diğer alanlarına yatırım yapın (örn: özgüven, ilişkiler). İş yerinde şiddet gören kişilerin ilişkileri de bundan etkilenir çünkü kişi bazen istemeden de olsa sinirini sevdiklerinden çıkarır.

Strateji uygulayın: İş yeri politikalarını öğrenin, yasal haklarınızı araştırın. Dış kaynaklardan yardım alin, bir avukata danışın. Başka iş fırsatlarını araştırmaya başlayın.

Harekete geçin: Herkesin harekete geçiş şekli, rahatlık seviyesine göre değişir. Önce sakin bir şekilde size şiddeti uygulayan kişiye artık bu duruma maruz kalmak istemediğinizi söyleyip bu davranışları durdurmasını isteyin. Bu başlı başına çok etkili olabilir. Eğer şiddeti uygulayan kişi otorite sahibi biriyse bunu yapmak daha zor olabilir. İş arkadaşlarınız ve insan kaynakları otorite sahibi kişiler söz konusu olduğunda kendi sebepleri yüzünden beklediğiniz desteği size veremeyebilirler. Eğer şiddet yüksek seviyedeyse avukata danışıp onun önerilerini uygulayın.

Unutmayın, siz her şeyden önemlisiniz! Eğer iş yeriniz durumu kabullenmiyorsa ve durum değişmiyorsa yeni bir iş aramaya başlayın çünkü devam etmek psikolojinizi kötü etkileyebilir. İş yeri kültürünüzü değiştirmek sizin sorumluluğunuz değildir ama kendi sağlığınızdan siz sorumlusunuz. Şiddeti yüz üstüne çıkarıp kendi iyiliğiniz için bir adım atarak güçlü bir duruş sergilemiş olursunuz.

Sorularınız için bana adresinden ulaşabilirsiniz.