12.05.2003 - 00:00 | Son Güncellenme:
Ekmeği, makarnayı, pilavı kesmeden, öğün sayısını 6 - 7'ye çıkararak sağlıklı kilo vermek mümkün... Bu iddiayı ortaya atıp kanıtlayan Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Diyet Bölümü Şefi Uzman Diyetisyen Dilara Koçak'la sağlıklı bir diyetin nasıl olması gerektiğini ve dikkat edilmesi gerekenleri konuştuk... Yaz diyeti nasıl olmalı? Limon yağları yakar mı? Ekmek yemesem kaç kilo veririm? Bir bardak suyun içine bal koyup içersem yağlarım erir mi? Bu tip sorular çok geliyor... Ancak hiçbirinin doğruluk payı yok. Önemli olan yağı azaltmak, her şeyden yemek, dengeli yemek. Bir haftada kaç kilo vermek doğru? 1 haftada 5 kilo verebilirsiniz. Ama 5 yılda aldığınız kiloları 5 günde, 15 günde vermek mantıklı değil. Bu nedenle verilen diyet programının doğru olduğundan emin olmanız, kendinize bazı sorular sormanız gerekiyor. Aç kalmak çare mi? Kilo kaybetmek için evet. Ancak zayıflamak için hayır. Terazi ibresinin inmesi için 24 saat aç kalmanız yeterli. Ne var ki bu sahte bir zafer. Çünkü bu yöntemle vücut su kaybına uğruyor ve kaslar küçülüyor ama yağlar erimiyor. Biz 5 kilo zayıflamalısınız demiyoruz 5 kilo yağ fazlanız var diyoruz. Çünkü kilo vermekle yağ yakmak aynı şey değil. 'Önemli olan yağ yakmak' Yağları yakmak için ne yapmalıyız? Öncelikle vücudun yüzde kaçının yağ olduğunu bir uzman diyetisyenin ölçmesi lazım. Bunun için çeşitli yöntemler var. En sık kullanılan yöntemde vücuda hafif bir elektrik akımı veriliyor, akım bütün vücudu dolaşırken yağın olduğu bölgelerde akıma karşı bir direnç oluşuyor. Tartıya benzer bir cihazın üstüne çıkılıyor. Akım bir ayaktan giriyor vücudunuzu dolaşıp diğer ayaktan çıkıyor. Kişinin boyunu, yaşını, cinsiyetini, spor yapıp yapmadığı bilgilerini giriyorsunuz. Böylelikle vücudun yüzde kaçının yağ olduğunu söylüyor size. Nasıl yağ kaybederiz? Vücuda dışardan karbonhidrat vermek zorundayız. Çünkü beynin tek kullandığı madde glikoz. Eğer vermezseniz vücut karaciğerdeki glikojen depolarını, kandaki şekeri kullanır. Hiçbir şey bulamazsa kastaki karbonhidratı kullanır. İşte kasın içindeki karbonhidratı kullanmak demek sizin kas yiyor olmanız demek. Kaslar yağı yakan fabrikalar. Ne kadar kasınız varsa o kadar çok yağı yakarsınız. Ama kas kaybederseniz fabrikada yağı yakan işçileri de kaybedersiniz. Önemli kilonun yağdan gitmesi. Bu nedenle dışardan belli miktarda karbonhidrat vermeliyiz. İnsanlar ekmeği, pilavı, makarnayı, patatesi kesiyor. 1 haftada 3 kilo verince mucize oldu sanıyor. Mucize filan yok. Kaslarını yiyor. Kas gittikçe su da gidiyor. O yüzden diyette ekmek çok önemli. 'Grissini'ye dikkat Neden ekmekten vazgeçilmemeli? Ekmeğin içinde çok değerli olan B vitamini var. Üstelik yağ yok içinde. Kepek ekmeği yiyorsanız lif içeriyor ki bu da çok faydalı. Ekmek yemeyip krik krak, grissini yiyenler var. Bunların içinde yağ var, daha zararlı. Kaç saatte bir yemek yemeli? Mutlaka 6 - 7 öğün yemeli. 3 saatte bir yediğinizde bir sonraki öğünde daha az acıkmış olur ve daha az yersiniz. Kan şekeriniz düşmez, tatlı ihtiyacınız daha az olur. Yapılan çalışmalarda aynı kaloriyi almalarına rağmen 6 öğün yiyenlerin 3 öğün yiyenlere göre kilo verdiği ortaya çıktı. Akşam üzeri, kan şekerinin en çok düştüğü saatlerdir, ara öğün kesinlikle atlanmamalı. Yoksa akşam yemeğinde doymasına imkan yok. Kan şekerinin düşmesine karşı ne yapmalı? Kan şekerinde ani iniş çıkışlar olanlar 2.5 saatten fazla aç kalmamalı. Kan şekeri düştüğünde tatlı yememeli. Ara öğünlerde tek başına karbonhidrat, meyve yememeli. Tatlı ihtiyacını tekrar tetiklemiş olursunuz. Birden çok yüksek miktarda şeker yüklenir ve insülin çok salgılanır. Bu da kan şekerinin tekrar ani düşüşüne, dolayısıyla tekrar tatlı ihtiyacı hissetmeye neden olur. Kısacası ne kadar çok tatlı yerseniz o kadar çok tatlı ihtiyacı olur. Tatlı yerine ekmek, peynir vb. yemeli. 6-7 öğünün avantajları nelerdir? Kan şekerini dengede tutar, çok sık acıkmayı engeller, atıştırma, abur cubur alışkanlığı olanlar için idealdir, metabolizmayı hızlandırır. Kilo verdiren salataların sırrı Salatalarda mayonezli sos yerine zeytinyağı- limon kullanın.Eğer dışarda yiyorsanız zeytinyağını kendiniz koyun. (1-2 tatlı kaşığı kadar) Tansiyon sorununuz yoksa tuz-sirke koyabilirsiniz Salata peynirli, tavuklu, somonlu ya da ton balıklı olabilir. Ton balıklıysa ekstra yağ koymayın.Salatanın içinde mısır, patates varsa yanında ekmek yemeyin. Mısır ve patetes ekmek yerine geçer. Peynirliyse 1-2 dilim ekmek yenebilir. Domates, salatalık ve yeşillikten oluşan yeşil salata serbest. "Ben hiçbir şey yemiyorum, sabah, öğle-akşam salata yiyorum" diyenlerin çoğu zayıflayayım derken kilo alıyor. "Artık salatalar başlıbaşına birer yemek. Salatanın içindekiler ve sosu önemli" diyen Dilara Koçak şu noktalara işaret ediyor: Günde en az 12 bardak su için.Çay ve kahveyi şekersiz için.Günde bir bardaktan fazla diyet kola içmeyin.Etli ve kıymalı sebze yemeklerini etin yağıyla pişirin, yağ ilave etmeyin.1 kilo sebze yemeği için 2 yemek kaşığından fazla yağ kullanmayın. Yağda kızartma ve kavurma yemeyin.Alkol ve hazır meyve sularını mümkün olduğunca tüketmeyin. Meyveleri kabuklu yemeyi tercih edin.Et, tavuk ve balığı haşlayın, ızgara ya da fırında pişirin. Öğün atlamayın, diyeti tam yapın. Diyet kurallarıYarım simit = 2 dilim ekmek 2 grissini = 1 dilim ekmek 4 diyet bisküvi = 1 dilim ekmek2 yemek kaşığı haşlama mısır = 1 dilim ekmek 1 su bardağı dolusu patlamış mısır = 1 dilim ekmek 2 kestane = 1 dilim ekmekÇeyrek yufka = 1 dilim ekmek 5 zeytin = 1 tatlı kaşığı zeytinyağı5-6 badem = 1 tatlı kaşığı zeytinyağıyla aynı enerjiye (kalori) eşit1 dilim kek = 1.5 dilim kadar ekmek, 2 tatlı kaşığı kadar sıvıyağ, 1 elmadaki kadar şeker alırsınız1 kase sütlü tatlı = 1 bardak süt, 1 dilim ekmek, 1 meyve yemiş olursunuz. Böylece hiç yağ almadan kalsiyum ve protein yönünden değerli bir seçim yapmış olursunuz1 poğaça = 1-2 dilim ekmek, 2 tatlı kaşığı sıvı yağ ile sadece un ve yağ yemiş olursunuz. Oysa 2 dilim kepek ekmeği ve peynir ile yapılan bir sandviç, içerdiği protein, kalsiyum ve lif ile daha sağlıklı ve hiç yağ içermeyen bir seçimdir. Yedikleriniz kaç dilim ekmeğe eşit? İlle de içecekseniz şarabı tercih edin! Eğer alkol almak istiyorsanız gün içinde 2 dilim ekmeği ya da bir dilim ekmek ile bir porsiyon meyveyi çıkarın.Şarabın antioksidan özelliği olduğundan ve kalp hastalıklarına karşı koruduğundan rakı ya da viski yerine tercih edin. Haftada 1-2 kez şaraba izin var. Alkol vücutta tamamen yağa dönüşür. Bir sağlıklı diyet örneği 1. GÜN 2 dilim ekmek2 çorba kaşığı light labne peyniriDomates, salatalık, biberŞekersiz çayAra 11.0012 çilek veya 1 kiviÖğle 13.002 dilim ekmek 150 gram ızgara tavuk (5 köfte kadar)Rokalı yeşil salata200 gram light yoğurtAra 16.001 elma veya yarım muzAra 18.00Yarım simit1 dilim light peynirDomates, salatalıkAkşam 20.006 kaşık sebze yemeği200 gram yoğurtYeşil salataAra 22.004 kuru kayısı veya 1 kuru incir Sabah 09.00 2. GÜN 4 kuru kayısı6 çilek1 kiviAra 11.001 elmaÖğle 13.001 tabak kepekli pirinç pilavıHaşlama sebzeYeşil salataAra 16.001 kase yoğurtAra 18.001 bardak ayran 1 dilim peynir 2 dilim ekmekAkşam 20.00Izgara balık Rokalı yeşil salata1 dilim beyaz peynirAra 22.002 top light dondurma Sabah 9.00 3. GÜN 1 yumurta 5 zeytinDomates, salatalık2 dilim ekmekAra 11.001 bardak sütÖğle 13.001 tost1 bardak ayran4 kuru kayısıAra 16.001 light kek1 bardak sütAra 18.001 elma5 malta eriği6 çilekAkşam 20.008 kaşık kurubaklagil yemeği 1 kase cacık Yağsız salata 1 haşlama patatesAra 22.001 portakal veya kivi Sabah 9.00 NOT: Bu diyet, 30-40 yaşlarındaki masa başı çalışan kadınlar için 3 haftada 3-5 kilo verdirir. Her biri birer hafta uygulanabildiği gibi 3 günlük periyodlarla da tekrarlanabilir. Maksimum 3 hafta uygulanmalıdır. Dr. Yasemin Bradley'in bir haftalık yağ yakma diyetiSevdiğiniz yemeklerin diyet tarifleriDiyet porsiyon ölçüleriHangi meyveler diyete uygun, hangileri değil?Tatilde, brunch'ta açık büfeye dikkat YARIN