Hamilelikte bel fıtığına dikkat!

Beyin-Sinir ve Omurilik Cerrahisi Uzmanı Op.Dr.İrfan Çınar, konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada, “Bel fıtığı, omurgalar arasındaki kıkırdağın aşırı zorlama nedeniyle yerinden kayarak omurilik kanalı içine doğru girmesi, bacaklara gelen sinirlere ve omuriliğe baskı yapması sonucu oluşan bir hastalıktır.

Tıptaki adı “herni diskal” dir. Omurga, baştan kalçaya kadar uzanır ve omur olarak adlandırılan kemiklerden ve bunları birbirine bağlayan disklerden oluşmaktadır. Belimizde 5 adet omur kemiği mevcuttur. Bu kemikler arasında da disk adı verilen kıkırdaklar bulunur. Disk, özel bir bağ dokusu organıdır ve omurganın dayanıklılığına, hareketliliğine ve zorlamalara karşı dirençli olmasına, omurgaya uygulanan şok şeklindeki darbelerin emilmesine ve kuvvetin çevre dokulara dengeli bir şekilde dağılmasına hizmet eder.

Fıtık hangi omurga kemikleri arasında oluşmuşsa o bölgenin adıyla anılır. Mesela; 4.ve 5. omurgalar arasında bulunan kıkırdak yerinden kaymışsa L4-5 herni diskal adını alır.Sağ bacağa ağrı vuruyorsa sağ L4-5,sol bacağa vuruyorsa sol L4-5 herni diskal olarak adlandırılır.En sık L4-5 ve bunun bir altında bulunan L5-S1 mesafeleri arasında bel fıtığı oluşur.Daha az sıklıkla L3-4 veya nadiren L2-3 ve L1-2 mesafelerinde görülür.Fıtıklaşma, disklerin içindeki jöleye benzer sıvının dışarı çıkarması ve omuriliğe veya sinirlere baskı yapmasıyla olmaktadır.” dedi.

“Hamilelerde bel fıtığı sorunu çok nadir görülür. Hamilelik döneminde bel ağrısı çok sık görülen bir şikayet olmasına rağmen bunun en nadir nedenlerinden birisi bel fıtığı olmaktadır” diyen Beyin-Sinir ve Omurilik Cerrahisi Uzmanı Op.Dr.İrfan Çınar, “Hamilelik ayları ilerledikçe özellikle gebeliğin 5. ayından sonra karın ağırlığının artması nedeniyle vücudun ağırlık merkezi değişir. Ayrıca kadın vücudunun ve omurgasının şekli değişir, relaksin ve benzeri hormonların etkisi ile bağlar gevşer.

Hamile bayanın vücudundaki bu değişiklikler bel fıtığının artmasına sebep olabilir. Yürümek ve bazı hareketler ile ağrı şikayeti artabilir. Bazı pozisyonlarda ise ağrı azalabilir.Hamileliğin ilk aylarında hafif egzersizler yapmak ve ani hareketlerden kaçınmak anne adayına büyük avantajlar sağlar. Gebelikte bel fıtığına bağlı olan şikayetlerin büyük kısmı doğundan sonra hafifler.

Hamileliğin getirmiş olduğu ağrı ve omurgadaki anatomik değişiklikler tanıyı koymada zorluklar oluşturabilir. Hamile bir bayanda bel fıtığı genellikle bacağa vuran bel ağrısı (siyatalji) ve yürüme güçlüğü gibi şikayetler üzerine şüphe ile saptanır. Bel fıtığı şüphesi halinde muayeneye ek olarak yapılan en faydalı tetkik genellikle MR (emar) görüntüleme yöntemidir.Çünkü MR çekilmesi gebelik açısından sakınca oluşturmaz ve bel fıtığının teşhisinde çok faydalıdır.Fakat röntgen filmi ve bilgisayarlı tomografi tetkiki, bebeğe zararlı olabilecek x-ışınları nedeniyle yaptırılmamalıdır.

Bel fıtığının tedavisi beyin cerrahisi uzmanları tarafından planlanır. Genellikle istirahat, ağrı kesici ilaçlar ve lokal steroid enjekiyonu gibi tedavilerle hastanın rahatlaması sağlanır. Ancak çok nadiren acil durumlarda ve zorunlu hallerde bel fıtığı ameliyatı gebelik sırasında da uygulanabilmektedir. Ameliyat duruma göre genel anestezi veya spinal anestezi altında yapılabilmektedir. Bel fıtığı önlem alınmaz ve ileri derecede sinir baskısına sebep olur ise, idrar kaçırma, büyük tuvalet yapamama ve ciddi kas güçlüklerine neden olabilir.
Bel fıtığı bulunan ağrılı bir hamile hasta öncelikle mutlaka yatak istirahatine alınmalıdır. Hasta doktor kontrolünde mümkün olduğunca rahatlatılarak ve fıtığın daha fazla ilerlemesine engel olacak tarzda tedbirler alınarak bu kritik dokuz ayın atlatılması temin edilmelidir” diye konuştu.

Beyin-Sinir ve Omurilik Cerrahisi Uzmanı Op.Dr.İrfan Çınar, hamilelik döneminde bel fıtığından korunmak için; şu önerilerde bulundu;

“Yüzme ve yürüyüş yapılabilir, Ağır kaldırmaktan uzak durmak gerekir, Yüksek olan yerlere uzanmaktan kaçınılmalıdır, Çok derin ve yumuşak koltuklarda oturulmamalıdır, Uzun süre hareketsiz kalınmamalıdır, Rahat ve ortopedik yataklar tercih edilmelidir, Otururken bel bölgesine yastık ile destek verilmelidir, Kilo alımına dikkat edilmelidir, Alçak topuklu ortapedik ayakkabı ve terlikler giyilmelidir, Uzun süre ayakta kalınmamalıdır, Ani hareketlerden kaçınılmalıdır, Doktorun önerdiği egzersizler yapılmalıdır, Bel fıtığı olan bir hamilenin doğum şekli, kadın doğum uzmanı ve beyin-sinir cerrahının birlikte aldığı karar ile yapılmalıdır.”