Gözlük değiştiriyor ama hâlâ net görmüyorsanız sebebi: Keratokonus

Keratokunus, kornea adı verilen ve gözün en önündeki saat camı gibi olan saydam kırıcı tabakanın ilerleyici bir şekilde incelerek öne doğru kronik tarzda uzamasıdır. Kadınlarda daha sık görülen keratononus, korneanın kırma gücünü değiştirerek orta veya ağır derecede düzensiz astigmata ve bulanık görmeye sebep olur. Keratokonus hastalığının son evresinde korneada şişme ve beyazlaşma görülebilir. Keratokonusun kelime anlamı da koni şeklinde kornea demektir. Halk arasında gözde incelme, gözde kornea incelmesi olarak da bilinir. Korneanın şekli bozulunca görme bozulur.

Kesin olarak sebebi belirlenmiş değil

Yapılan birçok araştırma ve çalışma, keratokonusun sebebini ortaya koyamadı. Aynı aile fertlerinde görülebilmesine rağmen doğrudan bir sonraki nesle geçen bir hastalık değil. Gözlerini ovuşturanlarda daha sık görüldüğünden keratokonus olan hastaların gözlerini ovuşturmaktan sakınmaları tavsiye edilir. Erken teşhis edilirse nispeten basit yöntemlerle tedavi edilebilir. Keratokonus hastalarının yakınlarında da yüksek astigmat görülür. Hastalarda sürekli artan düzensiz astigmatizma, miyopi vardır, iki taraflı tutulum olur. Hastaların en büyük şikâyeti sık sık gözlük değişimi ama kısa süre sonra bu gözlüklerde yetersizlik ve görme bozukluğudur. Keratokonus korneanın yaralanması, bazı özel göz hastalıkları ve sistemik rahatsızlıklarla birlikte olabilir. Uygun olmayan gözlere excimer laser ameliyatı yapılmasından sonra gözün saydam tabakasının zayıflaması durumunda da ortaya çıkabilir.

Belirtiler neler?

İlk belirtiler görmede çarpıklık ve bulanıklıktır. Belirtiler genellikle 15-25 yaşlar arasında çıksa da daha erken veya daha geç de görülebilir. Bu dönemde genellikle miyop astigmat tanısıyla gözlük verilir. Ancak Orbscan ve Pentacam adı verilen kornea topografi yöntemi ile çok erken dönemde dahi saptanabilir. Hastalık ilerledikçe korneadaki şekil değişikliği artar ve görme bozukluğu daha belirginleşir.

Hangi evrede tespit edildiği tedavi şeklini de etkiliyor

Hastalığın seyri kişiden kişiye değişebileceği gibi tedavi yöntemleri de hastalığın derecesine göre değişir. Yapısal bir hastalık olmakla beraber asıl amaç hastanın görme işlevini daha iyi yerine getirebilmesini sağlamaktır.

- UV Korneal Cross Linking (CCL) tedavisi

- Keratokonus ameliyatı: Kornea İçi Halkalar (Keraring,intacs) - Kornea Nakli

Keratokonusta UV korneal cross linking (CCL) tedavisi

Keratokonusta yeni bir alternatif tedavi yöntemi olan UV cross linking tedavisi, UV-Cross linking ameliyatında korneaya riboflavin eşliğinde UVA ışığı uygulanarak, korneanın kolajen molekülleri arasındaki çapraz bağların artırılmasıyla korneanın direnci artırılır. Yapılan çalışmalarda bu yöntemin korneanın incelmesini durdurduğu, keratokonusta ilerleme olmadığı gösterilmiştir. Bu sayede kornea nakline olan ihtiyacın geciktirilebileceği veya azalabileceği düşünülmektedir. İlerleyici keratokonusta erken evrede uygun olan CCL tedavisi tekrarlanabilir özelliktedir. Uygulanan UVA ışığının dozu ve riboflavinin koruyucu etkisi sayesinde tedavi yapılan hastalarda hiçbir yan etki görülmemiştir.

Kontakt lensler

Başlangıç keratokonus olgularında görme keskinliği genellikle gözlük ile düzeltilebilir. Ancak keratokonus ilerlediğinde gözlükler yeterli olmaz, sert kontakt lens kullanımına ihtiyaç olur. Kontakt lensler hastalığın ilerlemesini durdurmaz, hastanın görmesini düzeltir. Kontakt lens kullanımı keratokonuslu pek çok olguda başarı ile uygulanırç Ancak hastanın kontakt lens kullanmaya istekli olması ve hijyenik koşullara dikkat etmesi gerekir.

Kornea içi halkalar (keraring, intacs)

Gözüne kontakt lens uymayan veya kontakt lens kullanamayan hastalarda, keratokonus ileri döneminde değilse kornea içi halka uygulaması iyi bir alternatiftir. Topikal anestezi ile kornea içine femtosecond laserle (intralase) kanallar açılır ve bu kanallara halkalar yerleştirilir. Bu halkalar kornea şeklini düzelterek mevcut kırma kusurunun azaltılabilmesini sağlar. Halkaların çıkarılabilmesi yani ameliyatın geri döndürülebilmesi mümkündür. 

İleri seviyede kornea nakli gerekebilir

Keratokonusun ileri evresinde, artık kontakt lens kullanamayan, görmesi iyice azalmış ve kornea içi halkalardan yarar göremeyecek hastalar için uygun tedavi seçeneği kornea nakli yani keratoplasti ameliyatıdır. Halk arasında göz nakli olarak bilinen keratoplasti ameliyatında, vericiden alınan sağlıklı kornea dokusu alıcının hasta korneası ile değiştirilir. Ülkemizde bağışlanan uygun verici kornea sayısının ihtiyacın çok altında oluşu ve temininin güçlüğü keratokonusta erken tanıyı ve CCL tedavisinin önemini daha da artırıyor.